(ur. 1937) – poeta, prozaik, eseista, krytyk literacki, tłumacz.

Jego debiut prasowy miał miejsce w 1966 roku na łamach miesięcznika „Poezja”. W latach 1967–1971 należał do zespołu redakcyjnego czasopisma „Orientacje”, do 1978 roku pracował w miesięczniku „Nowy Wyraz”, a w okresie 1983–1993 w miesięczniku „Literatura”. Przez wiele lat był dyrektorem literackim Programu Drugiego Polskiego Radia. Debiutował w 1970 roku głośnym tomem Godzina jastrzębi, w której widoczne jest zaangażowanie autora w problemy społeczno-polityczne.

Od początku był twórcą poszukującym (fascynowały go miasto i postęp), nie zatrzymywał się w oswojonych przez siebie formach, korzystając z doświadczeń awangardy, pozostawał poetą o „mocnej podstawie klasycznej” (określenie przejęte za Adamem Ważykiem – jednym z mistrzów poety). Sam pisarz zwraca uwagę na trzy kluczowe dla siebie pojęcia: „wizyjność”, „doświadczenie”, „nieprzewidywalność”. Karaskowi bliska jest koncepcja poezji i model wiersza polifonicznego, dlatego jego utwory charakteryzują się wielowymiarowością i wieloznacznością, a opisywany świat widziany jest z różnych punktów widzenia. Jego wiersze są wzbogacone o szeroki kontekst kulturowy – filozoficzny, historyczny, psychologiczny, muzyczny. W tomie Wiedza radosna czytelnik może odnaleźć akceptację i afirmację zarówno jasnych, jak i ciemnych stron życia.

Poezję Karaska wysoko cenili Marek Nowakowski, Ryszard Kapuściński czy Tomasz Burek. Zbigniew Bieńkowski podkreślał jej apolityczność i wartość estetyczną, kiedy pisał: „Ładunek myślowy, filozofia oraz samoświadomość tej poezji ma najwyższy współcześnie ciężar gatunkowy” („Express Wieczorny” 1992, nr 210). Z kolei Zbigniew Herbert pod koniec życia jednoznacznie stwierdził: „Krzysztof Karasek, najwybitniejszy moim zdaniem poeta Nowej Fali, która wyrosła w 1968 roku. Jego poezja jest dojrzała, poważna, nośna intelektualnie i świetnie «zrobiona» literacko. Mówiąc językiem sportowym – wyprzedził on o całą długość swoich pokoleniowych przyjaciół” („Tygodnik Solidarność” 1994, nr 51). Krzysztof Karasek zredagował wybory wierszy takich autorów, jak między innymi Tadeusz Peiper, Rafał Wojaczek czy Tytus Czyżewski, a także antologię Współcześni poeci polscy. Poezja polska od roku 1956 (1997).

W 2008 roku został odznaczony Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Jest laureatem wielu nagród między innymi: „Orfeusza” Nagrody Poetyckiej im. Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego za najlepszy tom roku (Wiatrołomy, 2012), Nagrody Literackiej m.st. Warszawy za tom Dziennik Rozbitka (2013), Nagrody Literackiej im. Władysława Reymonta za całokształt twórczości (2008). W 2013 roku był nominowany do Nagrody Poetyckiej im. Wisławy Szymborskiej za tom Dziennik rozbitka. W 2014 roku został finalistą „Orfeusza” Nagrody Poetyckiej im. Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego za najlepszy tom roku (Słoneczna balia dzieciństwa).  

Jego utwory zamieszczone w antologiach poetyckich są tłumaczone między innymi na języki: chorwacki, niemiecki, serbski, węgierski.

BIBLIOGRAFIA

poezja:

• Godzina jastrzębi, Warszawa: Zrzeszenie Studentów Polskich, 1970.
• Drozd i inne wiersze, Warszawa: Iskry, 1972.
• Prywatna historia ludzkości, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1979.
• Trzy poematy, Warszawa: Młodzieżowa Agencja Wydawnicza, 1982.
• Sceny Grottgera i inne wiersze, Warszawa: Przedświt, 1984.
• Świerszcze, Warszawa: Czytelnik, 1987.
• Lekcja biologii i inne wiersze, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1990.
• Poeta nie spóźnia się na poemat, Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 1991.
• Czerwone jabłuszko, Warszawa: Czytelnik, 1994.
• Święty związek, Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 1997.
• Dziennik rozbitka, Warszawa: Magazyn Literacki, 2000.
• Musi umrzeć, co ma ożyć w pieśni. Kronika, Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2000.
• Maski, Warszawa: Wydawnictwo Nowy Świat, 2002.
• Dziennik rozbitka II, Sopot: Towarzystwo Przyjaciół Sopotu, 2004.
• Gondwana i inne wiersze, Warszawa: Iskry, 2006.
• Gry Weneckie, Sopot: Towarzystwo Przyjaciół Sopotu, 2007.
• Autostrady i konie, Warszawa: Czytelnik, 2008.
• Flary, Rzeszów: Podkarpacki Instytut Książki i Marketingu, 2009.
• Ody, Sopot: Towarzystwo Przyjaciół Sopotu, 2009.
• Lofoty i inne wiersze, Warszawa: Czytelnik, 2010.
• Dziennik rozbitka, Mikołów: Instytut Mikołowski, 2012.
• Słoneczna balia dzieciństwa, Mikołów: Instytut Mikołowski, 2013.
• Wiedza radosna, Mikołów: Instytut Mikołowski, 2015.
• Wzgórza anarchii, Mikołów: Instytut Mikołowski, 2020.

wybory wierszy:

• Poezje, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1974.
• Wiersze i poematy, Warszawa: Czytelnik, 1982.
• Prywatna historia ludzkości, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1986.
• Poezje wybrane, Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1986.
• Poezje, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1994.
• Święty związek, Warszawa: Więź, 2007.
• Przyszedł człowiek żeby chłostać morze, Mikołów: Instytut Mikołowski, 2017.

proza:

• Wiosna i demony, Warszawa: Czytelnik, 1980.

eseje:

• Poezja i jej sobowtór, Warszawa: Czytelnik, 1986.
• Autopsychografia: eseje, Warszawa: Przedświt, 1993.

TŁUMACZENIA

bułgarski:

• Radosno poznanie: stihotvoreniâ [Wiedza radosna: wiersze], tłum. Łyczezar Seliaszki, Sofija: Wydawnictwo „Wayan”, 2017.

rumuński:

• Pentru cine tac clopotele: antologie lirică [wiersze wybrane], tłum. Constantin Gembaşu, Bucureşti: ePublishers, 2019.

włoski:

• Fuochi di bengala e altre poesie [wiersze], tłum. Jarosław Mikołajewski, Rovigo: Il Ponte del Sale, 2011.

PMK