Aktualności

Seweryna Szmaglewska podpisuje książkę "Czarne Stopy"
07.07.2022

30. rocznica śmierci Seweryny Szmaglewskiej

7 lipca 1992 roku zmarła Seweryna Szmaglewska, pisarka, w latach 1942-1945 więźniarka niemieckiego nazistowskiego obozu śmierci Auschwitz-Birkenau, po wojnie świadkini w procesie norymberskim i autorka książek, w których opisała swoje przeżycia obozowe.

Seweryna Szmaglewska urodziła się 11 lutego 1916 roku w Przygłowie koło Piotrkowa Trybunalskiego. Po ukończeniu żeńskiego Seminarium Nauczycielskiego im. Królowej Jadwigi w Piotrkowie Trybunalskim wyjechała do Warszawy, gdzie uczęszczała do Studium Społeczno-Oświatowego Wolnej Wszechnicy Polskiej. Następnie studiowała na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie oraz w Łodzi. Po aresztowaniu przez Gestapo na ulicach Warszawy została przewieziona do obozu Auschwitz-Birkenau, gdzie doświadczyła wyczerpującej pracy fizycznej i ciężkich chorób. Gdy w styczniu 1945 z obozu wyruszył tzw. marsz śmierci, wraz z koleżankami postanowiła spróbować ucieczki. Plan się powiódł. Sewerynie Szmaglewskiej i jej towarzyszkom udało się uciec do pobliskiej wsi i ukryć w stodole pełnej siana. Stamtąd ruszyły w stronę Warszawy. Tułaczka, po wielu przygodach, zakończyła się sukcesem.

Od pierwszych dni Szmaglewska przystąpiła do pisania. „Dymy nad Birkenau” ukazały się 4 grudnia 1945. Trafiły w ręce prawników, przygotowujących się do procesu norymberskiego.

Po II wojnie światowej zamieszkała w Łodzi, w 1946 poślubiła architekta Witolda Wiśniewskiego i przeprowadziła się do Warszawy. Zeznawała podczas procesów norymberskich. Była wieloletnią wiceprezeską Rady Naczelnej ZBoWiD oraz członkinią Rady Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa.

W 1986 roku na podstawie jej książki o tematyce harcerskiej przygody „Czarne Stopy” powstał film fabularny w reżyserii Waldemara Podgórskiego pod tym samym tytułem. Otrzymała liczne odznaczenia, w tym Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski w 1960 roku.

Seweryna Szmaglewska została pochowana na cmentarzu Bródnowskim w Warszawie.

W 2020 roku przekład „Dymów nad Birkenau” autorstwa Marty Kijowskiej ukazał się w języku niemieckim ze wsparciem Programu Translatorskiego ©Poland.