Instytut Książki

„Kliknięcie to zaproszenie ukrytego zła”

Magdalena Witkiewicz, znana i lubiana autorka powieści obyczajowych, tym razem daje się poznać w zupełnie nowej odsłonie, w dodatku bardzo udanej. Jej nowa książka Wizjer jest bowiem thrillerem psychologicznym, którego tematyka doskonale wkomponowuje się w dzisiejsze czasy.

Laura Kirsch, główna bohaterka powieści, to młoda kobieta samotnie wychowująca syna Mikołaja. Poznajemy ją, gdy uczestniczy w konferencji zorganizowanej przez olbrzymią firmę analityczną Argus, która jest potentatem na rynku najnowszych technologii wykorzystywanych do zbierania i przetwarzania danych. Pracuje jako analityk w dużym międzynarodowym banku w Gdańsku. Po ostrej kłótni z szefową odchodzi z pracy. Postanawia wysłać swoje CV z podaniem o pracę do Argusa. Bardzo szybko dostaje pozytywną odpowiedź. Jest szczęśliwa, gdyż praca w tej firmie jest szczytem marzeń każdego analityka. Ma się zajmować internetowym portalem randkowym MoreThanHeart.

„Czasami mamy wrażenie, że całym naszym życiem rządzą przypadki”

W życiu prywatnym Laury dużą rolę odegra dwóch mężczyzn – Jurij Wasiljewicz Abramow, członek zarządu Argusa i ojciec jej syna, oraz Norbert Stecki, którego poznała na szkoleniu. Norbert jest informatykiem pracującym w dziale bezpieczeństwa Argusa. W bliskim otoczeniu Laury pojawia się jeszcze Rosjanka Irina, która zatrudnia się u niej jako niania jej synka. Okaże się wkrótce, że jej przyjazd do Polski i odnalezienie Laury nie były przypadkowe. Jaką tajemnicę skrywa Irina?

Szefową Argusa jest tajemnicza Salome – kobieta, której nikt nigdy nie widział, ale ona wie wszystko o wszystkich. To na jej polecenie Norbert nawiąże kontakt z Laurą, ma jej pilnować i śledzić. Wkrótce on i Laura odkryją różne nieprawidłowości w bazie danych Argusa, które nie zawsze są wykorzystywane w szlachetnych celach. Zaczyna się robić tajemniczo i niebezpiecznie. Norbert szybko zorientuje się, że zagadkowe sprawy Argusa wiążą się właśnie z Laurą. Ale dlaczego? Norbert prowadzi też swoje własne śledztwo na polecenie Europolu, czyli Agencji Unii Europejskiej ds. Współpracy Organów Ścigania, powołanej do walki z cyberprzestępczością.

„Wciąż żyjemy coraz szybciej. Nie mamy czasu na życie”

Internet – w dzisiejszych czasach większość z nas nie wyobraża sobie funkcjonowania bez niego w życiu codziennym. Za jego pomocą możemy komunikować się z innymi osobami, nawet w odległych zakątkach świata, zamawiać różne rzeczy, robić zakupy, płacić rachunki, a także pracować zdalnie.

Autorka przedstawia w swojej książce, jaką moc ma internet (w którym nic nigdy nie ginie), jaki wpływ ma na nasze życie i jak może być niebezpieczny. Poruszając się wraz z bohaterami w świecie internetu, poznajemy różne rozwiązania i nowinki technologiczne. Zostało to jednak pokazane przez autorkę w całkiem przystępny sposób.

Uwagę przyciąga niewątpliwie okładka książki Witkiewicz, na której widnieją niebiesko-zielone pawie pióra z charakterystycznymi oczkami. Motyw pawich oczek wiąże się z nazwą firmy. Argus jest bowiem mityczną postacią stuokiego olbrzyma, którego oczy po jego śmierci Hera, żona Zeusa, przeniosła na ogon pawia – ptaka, który był jej poświęcony. A jak twierdzi Salome, „pawie oczy widzą wszystko”. Wymyślone przez nią logo firmy ma więc swoje znaczenie. Pawie pióra symbolizują pecha, zwiastują niepowodzenia, w związku z czym utarło się, że paw jest w stanie przewidzieć zbliżającą się śmierć. Paw symbolizuje również wieczność, nieśmiertelność, godność, dumę, pychę, królewskość, a także próżność. Te cechy zaś idealnie pasują do Salome i motywów jej postępowania, czego dowodzą jej słowa: „…Ale pieniądze nie są najważniejsze, najważniejsza jest władza. A kto ma władzę w tych czasach? Ten, kto ma informację. I potrafi tę informację wykorzystać. Jeżeli umiesz zrobić to we właściwy sposób, masz władzę, pieniądze i panujesz nad światem”.

W opowieści Witkiewicz „na pierwszy rzut oka” nie ma nic przerażającego (choć pojawiają się tajemnicze samobójstwa). Autorka skupiła się głównie na tym, by pokazać nam, że podawanie i przetwarzanie danych osobowych odbywa się cały czas i praktycznie wyrażamy na to zgodę, bo często nie mamy wyjścia. Wizjer to niewątpliwie pozycja ważna, potrzebna, zaskakująca i przede wszystkim pouczająca. Istotne jest bowiem to, by wiedzieć, jakie niebezpieczeństwa skrywa internet i rozmawiać o nich szczególnie z dziećmi. Cyberprzemoc i inwigilacja to problemy dzisiejszych czasów, w związku z czym warto mówić o nich głośno i często.

Autorka dopracowała tę książkę naprawdę perfekcyjnie – na pozór oddalone od siebie wątki ostatecznie łączą się w logiczną całość. Nie brak w niej napięcia i niespodziewanych zwrotów akcji. Powieść czyta się bardzo dobrze dzięki doskonałemu językowi literackiemu, ciekawej fabule i znakomicie przedstawionym pod względem psychologicznym bohaterom. Zakończenie zaś daje nadzieję na ciąg dalszy tej historii, nie wszystkie wątki zostały bowiem wyjaśnione, a wiele pytań pozostało bez odpowiedzi.

Wizjer to świetna lektura nie tylko do czytania, ale także do prowadzenia na jej temat dyskusji. Dobrze się więc stało, że ta książka znalazła się wśród pozycji omawianych na spotkaniach Dyskusyjnych Klubów Książki.

W posłowiu zamieszczonym na końcu książki autorka wyjaśniła, dlaczego napisała tę książkę, wymieniła również osoby, które jej w tym pomagały i ją wspierały.

„…Ale obecnie pluskwa czy kamera może być wszędzie. Jakby ktoś nieustająco bez naszej wiedzy podglądał nas przez wizjer”.

Recenzja lutego 2022 – dorośli

Małgorzata Świder

DKK przy Filii nr 8 Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Rzeszowie, woj. podkarpackie