Literatura

2023
Anthony Doerr

Miasto w chmurach

„Miasto w chmurach” Antony’ego  Doerra to niezwykła książka. Dawno nie natrafiłam na utwór, który wywarłby na mnie takie wrażenie i zaskoczył epickim rozmachem. Jest to powieść wielowątkowa, spleciona z historii, których pozornie nic nie łączy, rozrzuconych po różnych epokach i miejscach. 

Przygodę czytelniczą zaczynamy w …odległej przyszłości, w XXII wieku, na pokładzie statku kosmicznego o znamiennej nazwie Argos. Później autor przenosi nas do współczesności, cofa bieg czasu do średniowiecza i w lata pięćdziesiąte XX wieku. Wraz z bohaterami odwiedzamy Konstantynopol tuż przed jego upadkiem, Koreę w czasie wojny, kalifornijskie Lakeport  z roku 2020. Wbrew pozorom wielość wątków, bohaterów i ich skomplikowanych historii nie przytłacza czytelnika, wręcz przeciwnie, każdy jest ciekawy i właściwie mógłby stanowić odrębną opowieść. Co je łączy? Jeszcze jedna historia – tym razem wywodząca się ze starożytności – to opowieść Diogenesa „Chmurokukułków” – o pastuszku Aetonie. Uwierzył on w istnienie utopijnego raju dla ptaków i za wszelką cenę chce stać się ptakiem oraz się do niego dostać. Tę historię o wierze w marzenia i dążeniu do ich zrealizowania również poznajemy w kilku odsłonach – wraz z bohaterami utworu, którzy też do niej docierają. I to jest właśnie oś kompozycyjna powieści. Historia Aetona odgrywa w życiu bohaterów powieści ogromne znaczenie – niesie pociechę w ciężkich chwilach, nadaje ich życiu sens. Można zaryzykować patetyczne stwierdzenie, że ich ocala – podobnie  jak oni ją, ponieważ kolejne postacie docierają do jedynego istniejącego egzemplarza „Chmurokukułkowa” i ocalają go. Utwór Diogenesa przetrwał upadek starożytności, został uratowany ze zdobywanego Konstantynopola, znalazł schronienie w bibliotece w Urbino, przechowano go w zbiorach biblioteki watykańskiej, a wreszcie ostatnia bohaterka ocaliła go dla ludzi, którzy prawdopodobnie przetrwali upadek naszej cywilizacji. 

Jest to powieść o książce i bibliotece – arce ocalającej wartości. Napisana pięknym językiem, pełna mądrych refleksji na temat złożoności ludzkiego losu i kondycji ludzkiej, a opowiedziane w niej historie tworzą spójną całość, połączoną opowieścią o mitycznym mieście w chmurach – do którego tak naprawdę wszyscy w jakiś sposób dążymy.  Książka piękna, warta przeczytania – mogę ją polecić miłośnikom powieści obyczajowej, psychologicznej, historycznej – każdy wrażliwy czytelnik znajdzie w niej coś dla siebie. Ja czytałam z przyjemnością konesera.

Polecam.

Recenzja marzec 2023 - dorośli

Urszula Poświat

DKK w Dębicy, woj. podkarpackie