Literatura

Nocny stolik
„Nocny stolik” to cykl rozmów o czytaniu i literaturze z czołowymi postaciami polskiej kultury.
***
Nocny stolik #1. Paweł Sołtys: Jeśli nie byłem na podwórku, to czytałem książki
Paweł Sołtys, wokalista, muzyk i pisarz, opowiada między innymi o największych fascynacjach literackich, książkach, które na niego wpłynęły, o tym, jakie pozycje daje najczęściej w prezencie znajomym, na co zwraca największą uwagę podczas lektury i co czyta córce.
Nocny stolik #2. Rafał Kosik: Czytałem fantastykę, zanim wiedziałem, że tak to się nazywa
Rafał Kosik, jeden z najważniejszych współczesnych polskich pisarzy fantastycznych i autor popularnego cyklu dla młodzieży Feliks, Net i Nika, opowiada o tym, na jakich książkach uczył się czytać, o niechęci do lektur szkolnych, które niemal zabiły w nim miłość do literatury, o podziwianych pisarzach i… Muminkach jako książce formacyjnej.
Nocny stolik #3. Wacław Holewiński: Dzień bez przeczytania stu stron to dzień stracony
Wacław Holewiński, czołowy polski prozaik, autor cenionych powieści historycznych i Współtwórca "Przedświtu", jednego z największych wydawnictw drugiego obiegu, opowiada o czytelniczych zachwytach i rozczarowaniach, miłości do Williama Faulknera, strachu przed wracaniem do ukochanych autorów sprzed lat, znaczeniu tłumaczy i… czytaniu słowników jak powieści.
Nocny stolik #4. Profesor Maciej Urbanowski: Jestem czytelnikiem naiwnym
Maciej Urbanowski, historyk literatury, krytyk literacki i edytor, opowiada o czytelniczych odkryciach, odzyskiwaniu arcydzieł, lekturowych kaprysach, poszukiwaniu głosów zepchniętych, o książkach, które warto wydać za granicą, Odysei, od której wszystko się zaczęło, a także o tym, że czytanie książki jest czytaniem drugiego człowieka.
Nocny stolik #5. Jakub Małecki: Do dzisiaj książka kojarzy mi się z wielką przygodą
Pisarz Jakub Małecki opowiada o fascynacji Lemem, o tym, czego oczekuje od literatury, jakiego gatunku nie lubi, do którego z pisarzy napisał list pod wpływem lektury, dlaczego podał się kiedyś za reportera „Newsweeka”, o czytaniu jako źródle przyjemności, a także zdradza, jak brzmi największy komplement, którym obdarza książki innych autorów.
Nocny Stolik #6. Wojciech Chmielewski: Czytam w dość przypadkowy sposób
Prozaik Wojciech Chmielewski, laureat Nagrody Literackiej im. Marka Nowakowskiego oraz Nagrody im. Cypriana Norwida, opowiada o pierwszej fascynacji Dickensem, pisarskim wypaleniu Salingera, miłości do Saula Bellowa, namiętnej lekturze Marka Nowakowskiego, Kazimierza Orłosia i Kornela Filipowicza, o współczesnych pisarzach, którym kibicuje, książkach, które mocno przeżył, a także zdradza, jakie pytanie zadaje sobie, gdy pisze.
Grzegorz Uzdański, prozaik, muzyk, nauczyciel filozofii i etyki, a także autor strony „Nowe wiersze sławnych poetów”, opowiada o swoim uwielbieniu dla Ursuli Le Guin i Virginii Woolf, stereotypowym postrzeganiu komiksów, bardzo dobrej, ale chybionej literaturze, o książkach, które powinni przeczytać wszyscy, i o tych, o których nie potrafi powiedzieć, czy są świetne, czy jednak grafomańskie.
Nocny stolik #8. Anna Kańtoch: Mam słabość do książek o morderstwach na wrzosowisku
Pisarka Anna Kańtoch, pięciokrotna laureatka Nagrody im. Janusza A. Zajdla, opowiada o książkach, które zrobiły na niej wrażenie w ostatnich latach, milicyjnych kryminałach czytanych w dzieciństwie, długu wobec Agathy Christie, J. R. R. Tolkiena i Andrzeja Sapkowskiego, a także wyjawia, przez które arcydzieło polskiej literatury nie była w stanie przebrnąć.
Nocny stolik #9. Włodzimierz Kowalewski: Fikcja mnie odstręcza
Włodzimierz Kowalewski, prozaik, krytyk literacki i nauczyciel opowiada o powieściach, nad którymi obecnie pracuje, o Zbigniewie Herbercie jako pokoleniowym idolu i autorytecie, fascynacji Żeromskim i Julianem Wołoszynowskim, zanikającym etosie pisarza-mędrca, wrażeniu, jakie zrobiło na nim w młodości Na wspak Jorisa-Karla Huysmansa, literaturze uciekającej od ważnych tematów i o tym, czego brakuje w polskiej literaturze po 1989 roku.
Nocny stolik #10. Wojciech Chmielarz: Nie wstydzę się literatury rozrywkowej
Pisarz Wojciech Chmielarz opowiada o zasługach Marka Krajewskiego dla polskiego kryminału, podziwie dla Zygmunta Miłoszewskiego, pisarzach, którzy poszerzają granice literatury gatunkowej, a także o tym, dlaczego słuszne poglądy szkodzą kryminałom.
Nocny stolik #11. Janusz Drzewucki: Cieszę się, że zdarza mi się jeszcze lektura zachłanna
Janusz Drzewucki, poeta, krytyk literacki, redaktor miesięcznika „Twórczość”, opowiada między innymi o skomplikowanej przygodzie z Borgesem, powieściach, które go w ostatnim czasie zachwyciły, Wacławie Berencie, który zasłużył na Nagrodę Nobla, i książce, którą przeczytał w dwadzieścia cztery godziny z przerwą na sen.
Nocny stolik #12. Piotr Zaremba: Jestem pasjonatem kryminałów
Piotr Zaremba, pisarz, historyk i publicysta, opowiada o fascynacji Stephenem Kingiem i książkami historycznymi, wyznaje, dlaczego czasem sięga po młodzieżowe fantasy, tłumaczy, jak przygotowuje się do pracy nad powieścią historyczną i dlaczego wzorzec literatury odnajduje w sagach rodzinnych.
Nocny stolik #13. Stanisław Łubieński: Słabo sobie radzę z literaturą, która stawia opór
Stanisław Łubieński, eseista i miłośnik przyrody, opowiada o książkach, do których nigdy nie zajrzał, o tych, których nie wypada wydawać, o przygodzie z Orwellem i literaturą przygodową, a także o swoim prostym guście i książkach, którymi gardził.
Nocny stolik #14. Jacek Gutorow: Zawsze jest ciąg dalszy
Jacek Gutorow, poeta, tłumacz, krytyk literacki, badacz literatury i eseista, opowiada o tym, po co mu literatura, o obsesyjnych powrotach, przyjemnościach języka, aktualności Wyspiańskiego i Kochanowskiego, przygodzie z Leonardem Cohenem i odkryciu św. Tomasza z Akwinu, a także o otwarciu na tekst i książkach, które prowadzą do innych książek.
Nocny stolik #15. Małgorzata Rejmer: Bardzo potrzebuję języka
Małgorzata Rejmer, prozaiczka i reporterka, opowiada o lekturach formacyjnych, XIX-wiecznej Rosji Gorkiego, która odbija współczesny neoliberalizm, uniwersalności reportażu, ścianie wypisanej cytatami z Grochowiaka, Ratonia i Plath, wpływie Herty Müller i warsztacie Swietłany Aleksijewicz, a także pracy nad Błotem słodszym niż miód, o czytaniu w wiecznym stanie czuwania i pożytkach z milczenia.
Nocny stolik #16. Olga Drenda: Jestem grzebiuszką
Olga Drenda, autorka książek, dziennikarka, tłumaczka i etnolożka, opowiada o czytaniu ruchem konika szachowego, zamiłowaniu do szrotu literackiego, nauce czytania fabuł, byciu lisem kapitalisem i duchologicznym azylu, a także wyjawia, jaka jest jej ulubiona powieść.
Nocny stolik #17. Justyna Bargielska: Nie ma domu bez książek
Justyna Bargielska, poetka i prozaiczka, opowiada o fascynacji światem Lovecrafta i RPG-ami, problemach z beletrystyką, trudnej sztuce szukania książek we własnym domu, poezji, która zmusza do płaczu, książce swojego życia, a także o czytaniu pod kątem wychowywania dzieci.
Nocny stolik #18. Karol Maliszewski: Zachować radość i wolność czytania
Karol Maliszewski, poeta i krytyk literacki, zdradza swoje ostatnie lektury, mówi o radości czytania, czytelniczych dreszczach, opowiada o książkach z dzieciństwa i młodości, a także o bibliotece jako świątyni.
Nocny stolik #19. Rafał Woś: Książki długo mnie męczyły
Rafał Woś, dziennikarz i publicysta ekonomiczny, opowiada o lekturach ekonomiczno-biznesowych, powrocie do ulubionych książek z dzieciństwa, nauce czytania na kryminałach Agathy Christie, pierwszej książce, przez którą stracił kontakt z rzeczywistością, niechęci do reportaży, fascynacji Austro-Węgrami i powieści, w której Niemcy kolonizują Księżyc.
Nocny stolik #20. Weronika Murek: Bylejakość języka bierze się z bylejakości myślenia
Pisarka Weronika Murek opowiada o książkach, które ją zassały, i tych, które ją ukształtowały, zdradza, jaka powieść uruchamia jej wyobraźnię i przybliża ostatnie czytelnicze zachwyty.
Nocny stolik #21. Rafał Wojasiński: Autentyczność w literaturze to rodzaj demagogii
Prozaik i dramaturg Rafał Wojasiński, tegoroczny laureat Nagrody im. Marka Nowakowskiego, opowiada o czytaniu Gombrowicza na snopku, fascynacji Dziennikami Kafki, twórczością Różewicza i Miłosza, a także sztuczności świata i języku odrywającym się od człowieka.
Nocny stolik #22. Jakub Kornhauser: Uwielbiam czytać w pociągach
Jakub Kornhauser, poeta, eseista, tłumacz i literaturoznawca, opowiada między innymi o fascynacji francuską szkołą poematu, inspiracji literaturą podróżniczo-reporterską, pograniczności awangardy, wpływie próz poetyckich Herberta na własną twórczość i rumuńskich filozofach.
Nocny Stolik #23. Prof. Marek A. Cichocki: Nie zatracić rozkoszy czytania
Filozof i politolog Marek A. Cichocki opowiada o swoich ostatnich lekturach, książkach formacyjnych, sentymencie do porządnej polskiej prozy i o tym, czego szuka w literaturze.
Nocny stolik #24. Mariusz Czubaj: Odpadam od znacznych połaci polskiej literatury
Pisarz i kulturoznawca Mariusz Czubaj zdradza, kogo uważa za Coehlo współczesnych problemów polityczno-światopoglądowych i jaka literatura robi na nim największe wrażenie.
Nocny stolik #25. Jerzy Jarniewicz: Książka przeczytana raz jest książką nieprzeczytaną
Poeta, krytyk literacki i tłumacz Jerzy Jarniewicz opowiada o różnicach między tłumaczeniem a lekturą, książce i krześle jako parze kochanków, czytaniu dla przyjemności, mimo ołówka w ręku, brakach polskiej prozy, a także wyznaje, co chciałby przełożyć, gdyby miał czas.
Nocny stolik #26. Magdalena Kicińska: Po co kupować pastę do zębów, skoro mogę kupić książkę
Magdalena Kicińska, reporterka i poetka, opowiada między innymi o różnicy między czytaniem zawodowym a tym dla przyjemności, o klubie książki, któremu zawdzięcza wiele czytelniczych fascynacji, nieufności do wydawniczego marketingu, drodze od literatury pięknej do reportażu, poezji jako narzędziu, a także o książkach, które przekazała więźniom.
Nocny stolik #27. Daniel Odija: Szukam wybitnego zdania
Prozaik Daniel Odija opowiada o braku cierpliwości do sążnistych powieści, wypieszczonych opowiadaniach Carvera, literaturze teologicznej, hołdach dla pisarzy we własnej twórczości, zainteresowaniu komiksem w ostatnich latach, a także o zainfekowaniu Gombrowiczem.
Nocny stolik #28. Piotr Milewski: podobno od podstawówki uparcie powtarzałem, że będę pisał
Piotr Milewski, pisarz i podróżnik, opowiada między innymi o mistrzach literatury podróżniczej, o tym, czego szuka w literaturze podróżniczej i literaturze w ogóle, o literackich powodach wyjazdu do Japonii, porządkowaniu świata przez poezję, a także o książkach Mariusza Wilka i ciągłych powrotach do Nicolasa Bouviera.
Nocny stolik #29. Aleksandra Zielińska: Nie lubię książek, które mają wciągać z samego złożenia
Prozaiczka Aleksandra Zielińska opowiada o nieufności wobec Polskiej Szkoły Reportażu, problemie etykietowania książek, a także o tym, czego szuka w prozie.
Nocny stolik #30. Mariusz Sieniewicz: Często zadręczam się jedną piękną frazą
Prozaik i dramatopisarz Mariusz Sieniewicz opowiada o uroku i pojemności krótkich form na przykładzie Williamsa i Reznikoffa, powrotach do Whitmana i Walsera, poszukiwaniu literackiej osobności, śmierci krytyki literackiej, a także o prowadzeniu życia bardziej w literackich przestrzeniach niż prawdziwym życiu.
Nocny stolik #31. Anna Matysiak: Lubię, gdy język jest narzędziem badania świata
Poetka i wydawczyni Anna Matysiak opowiada o swojej pracy redaktorskiej, odkrywaniu nowych poetyckich głosów, rzadkich lekturach dla przyjemności, lekturach formacyjnych i odwiecznej ludzkiej potrzebie opowiadania historii.
Nocny stolik #32. Łukasz Orbitowski: Powiadają, że kto czyta, żyje dwa razy, a mnie życia brakuje
Pisarz Łukasz Orbitowski opowiada o swoich najbliższych lekturach, ostatnich zachwytach, początkach przygody z książkami, końcu czytania dla przyjemności, a także zdradza, dzięki komu został pisarzem i z jakimi nieżyjącymi twórcami by się spotkał, gdyby miał taką okazję.
Nocny stolik #33. Robert Małecki: Mój świat zaczął się kręcić dzięki Holmesowi
Pisarz Robert Małecki opowiada o słuchaniu audiobooków, ostatnich czytelniczych zachwytach, kuszących okładkach, trwałej fascynacji książkami Conan-Doyle’a, nawróceniu na Saint-Exupery’ego, a także o książce, która sprawiła, że zapragnął zostać pisarzem.
Nocny stolik #34. Marek Krajewski: Nie zapowiadałem się na pisarza
Marek Krajewski, żywy klasyk polskiego kryminału retro, opowiada o miłości do Forsytha, pisaniu Prusem i rozbracie z beletrystyką. Zdradza też, jakie lektury towarzyszyły mu w ciemną noc stanu wojennego, ile książek rocznie czyta oraz w jaki sposób Zbigniew Herbert utwierdził go w tym, że powinien zająć się filologią klasyczną.
Nocny stolik #35. Wojciech Zembaty: W podstawówce miałem ksywkę „czytelnik”
Pisarz Wojciech Zembaty, autor cyklu Głodne słońce, opowiada o zachwycie Chłopami Reymonta, książkach, po lekturze których chodził jak struty, czytaniu westernów dla przyjemności i książek fantasy „zawodowo”, niechęci do czystego science-fiction, aktualności Franka Herberta i rozkoszy płynącej z odkrywania autorów, których nikt nie czytał, a także o pisarzu, który sprawił, że został fantastą.
Nocny stolik #36. Dominika Słowik: Mam książkowe FOMO
Dominika Słowik, prozaiczka i niedawna laureatka Paszportu Polityki, opowiada zarówno o fascynacji W.G. Sebaldem, jak i o tym, ile wzruszeń dostarczyła jej swego czasu lektura sagi o Wiedźminie. A także o lekturze książek herstorycznych, dziecięcym doświadczeniu naiwnego czytania, odkrywaniu dla siebie zapomnianych autorów i o tym, dlaczego poznawanie autorów ulubionych książek jest niepotrzebne.
Nocny stolik #37. Jarosław Kamiński: Człowiek pierwotny polował na zwierzynę, ja poluję na książki
Autor takich powieści jak „Tylko Lola”, „Rozwiązła” czy ostatnio „Psy pożrą ciało Jezebel” tym razem opowiada nie o książkach, które napisał, ale o tych, które czyta. Okazuje się, że Jarosław Kamiński na liście lektur ma ostatnio przede wszystkim pozycje poświęcone kryzysowi klimatycznemu, lubi szukać książek w skupach makulatury, a ponad wszystko ceni literacki nonkonformizm i twórczość Marcela Prousta.
Nocny stolik #38. Michał Tabaczyński: Mogę sobie pozwolić na wybredność
Michał Tabaczyński, eseista, tłumacz i krytyk literacki, opowiada o swoich ludziach, cudownej bezczelności Davida Fostera Wallace’a, pięknej plejadzie polskich eseistów, pokracznych tłumaczeniach, czytelniczej wolności, a także o byciu młodszym krewnym Gospodinowa i synem Bieńczyka.
Nocny stolik #39. Julia Fiedorczuk: Żyję bardzo mocno przez lektury
Poetka, prozaiczka, tłumaczka i krytyczka literacka Julia Fiedorczuk opowiada o obsesyjnych lekturach Flauberta, Johnie Cage’u, którego zawsze ma pod ręką, o planach, by czytać mniej, lecz uważniej, a także o swej najnowszej powieści i ekopoetyce.
Nocny stolik #40. Stanisław Aleksander Nowak: Literaturę powinno się traktować uczciwie
Prozaik, felietonista i dramatopisarz Stanisław Aleksander Nowak opowiada o fascynacji Hrabalem, Schulzem, zdradza, z powodu jakiego pisarza trafił do marynarki wojennej i co wtedy czytał, a także tłumaczy, dlaczego nie wyda kolejnych powieści.
Nocny stolik #41. Adam Kaczanowski: Każda genialna książka jest dla mnie wezwaniem do roboty
Poeta i prozaik Adam Kaczanowski, laureat zeszłorocznej Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius w kategorii „Książka roku”, opowiada między innymi o bezinteresowności czytania, wpływie fantastyki na jego twórczość, odziedziczonym genetycznie czytaniu w wannie, niszczeniu książek i o tym, co najbardziej go w literaturze zniechęca.
Nocny stolik #42. Mira Marcinów: Czytam, kiedy tylko się da
Mira Marcinów, prozaiczka, filozofka, autorka Historii polskiego szaleństwa i debiutu prozatorskiego Bezmatek, zdradza, co czyta swoim dzieciom, jakim sposobem udaje jej się czytać wyłącznie dla siebie, dlaczego nie powinna czytać w nocy, mówi także o prymacie formy nad treścią, nieczułości na fabuły i chowaniu książek pod łóżkiem.
Nocny stolik #43. Maciej Bobula: Czytać wnikliwiej
Poeta i prozaik Maciej Bobula, laureat Silesiusa 2019 za najlepszy debiut, opowiada o swoich guilty pleasures, wpływie, jaki wywarli na niego Tuwim i Burroughs, wyjawia, jakich polskich autorów czyta zawsze, a także mówi, co koniecznie trzeba przeczytać.
Nocny stolik #44. Marta Kwaśnicka: Musimy czytać bezinteresownie
Pisarka, krytyczka i redaktorka Marta Kwaśnicka, laureatka tegorocznej Nagrody im. Marka Nowakowskiego, opowiada o lekturach dla przyjemności i przyjemności z lektur, czytelniczych zachwytach, o które trudno, tłumaczy, po co czyta i wyjawia zachwyty literackie – pierwsze i ostatnie.
Nocny stolik #45. Piotr Siemion: Człowiek jest stworzeniem narracyjnym
Prozaik i tłumacz Piotr Siemion wyjawia, co ma w swym czytelniczym stosiku, opowiada o poszukiwaniu „złudnej chwili zachwytu”, powieści, z której pamięta każde słowo, a także o swojej „powieści disco” i o tym, co ma wspólnego pisanie z istnieniem.
Nocny Stolik #46. Maciej Świerkocki: Wykorzystuję każdą szczelinę, by uzupełniać braki lekturowe
Tłumacz i pisarz Maciej Świerkocki opowiada o pracy nad przekładem „Ulissesa” Jamesa Joyce’a i książką poświęconą tej powieści, mizantropii tłumacza, rzadkich lekturach dla przyjemności i lekturach formacyjnych, decydującym spotkaniu z „Literaturą na Świecie”, a także zdradza, kto według niego jest pisarzem wszech czasów.
Filmoznawca Michał Oleszczyk opowiada o swoich ostatnich „filmowych” lekturach, haju intelektualnym związanym z lekturą przepastnych powieści, książkach, które go uformowały, i tych, do których powraca, a także o ekstatycznej nieufności krytyka.
Nocny stolik #48. Małgorzata Łukasiewicz: Nie ma nic lepszego niż spędzić całe życie na czytaniu
Tłumaczka literatury niemieckojęzycznej, krytyczka literacka i eseistka Małgorzata Łukasiewicz opowiada o dzikim niedosycie wynikającym z czytania prawdziwej literatury, przyjemności lektury bez zobowiązań, frajdzie z ponownych lektur, uwielbieniu dla Lalki, a także wyjaśnia, dlaczego po polsku Das Perfum Süskinda to Pachnidło, zaś książki są takie jak ludzie.
Nocny stolik #49. Olga Gitkiewicz: Lubię książki, które już czytałam
Reporterka i prozaiczka Olga Gitkiewicz opowiada o reporterach, którzy jej imponują, o tym, co ją w literaturze zachwyca, o książkowym binge-watchingu, o „Lincolnie w Bardo” i „Normalnych ludziach”, a także zdradza, kiedy nie jest w stanie nic czytać i o czym będzie jej kolejna książka.
Nocny stolik #50. Wit Szostak: Nie dają mi satysfakcji teksty, które wykorzystują zastane techniki
Prozaik Wit Szostak opowiada o swoich pisarskich długach, feerii pustych eksperymentów, która niczemu nie służy, języku, który na nowo ustanawia świat, niepotrzebnym ściąganiu się literatury z filmem, a także tłumaczy, dlaczego woli ambitne porażki od łatwych zwycięstw.
Nocny stolik #51. Krzysztof Bielecki: Chcę czytać, żeby się zachwycać
Prozaik Krzysztof Bielecki opowiada o powrotach, które bolą, klęskach, które w życiu są najciekawsze, rewolucyjności Gabriela Garcii Marqueza, czasach, w których czytał bez umiaru i żył bez umiaru, przejęciu poezją Wojaczka, a także o świętości literatury.
Nocny stolik #52. Barbara Sadurska: czytanie jest podstawą wszystkich moich aktywności
Prozaiczka Barbara Sadurska, laureatka Nagrody Literackiej im. Witolda Gombrowicza, opowiada o metaforyzowaniu codzienności, swojej następnej książce, czytaniu dzieciom od małego, przyjemności czytania dla rozumienia, nie dla erudycji, lekturach, które wybijają z zadowolenia i uruchamiają wątpliwości a także o czytaniu do rana.
Nocny stolik #53. Marcel Woźniak: Niemożność przeczytania wszystkiego zabija
Marcel Woźniak, prozaik i biograf Leopolda Tyrmanda, opowiada, ile wspólnego z rzeczywistością ma Tyrmand-legenda, o bohaterach, którzy żyją z nim do dziś, a także wyjawia, że marzy aby jeździć autobusem od pętli do pętli, czytając Hrabiego Monte Christo.
Nocny stolik #54. Wojciech Jagielski: czytanie dla przyjemności odkładam na emeryturę
Reporter i dziennikarz Wojciech Jagielski opowiada o swojej przygodzie z Hemingwayem i literaturą amerykańską, roli Ryszarda Kapuścińskiego w swoim życiu, o lekturach z dzieciństwa, a także ideale dziennikarstwa.
Nocny stolik #55. Anna Kamińska: demoluję książki
Pisarka i dziennikarka Anna Kamińska opowiada m.in. o demolowaniu czytanych książek, uwielbieniu dla literatury rosyjskiej, kompulsywnym notowaniu, a także o kontakcie z czytelnikami w czasie pandemii.
Nocny stolik #56. Aleksandra Lipczak: Czytam dużo „z myślą o”
Dziennikarka i reporterka Aleksandra Lipczak opowiada o tym gdzie i kiedy czyta, o aktualnych lekturach, nieszczególnie nieprzyjemnym czytaniu do pracy, o książce, która wprawiła ją w stan delirium, a także o tym, jakie powinny być książki dla dzieci.