Instytut Książki

„Nocny stolik” to cykl rozmów o czytaniu i literaturze z czołowymi postaciami polskiej kultury.

***

Nocny stolik #1. Paweł Sołtys: Jeśli nie byłem na podwórku, to czytałem książki

Paweł Sołtys, wokalista, muzyk i pisarz, opowiada między innymi o największych fascynacjach literackich, książkach, które na niego wpłynęły, o tym, jakie pozycje daje najczęściej w prezencie znajomym, na co zwraca największą uwagę podczas lektury i co czyta córce.

Nocny stolik #2. Rafał Kosik: Czytałem fantastykę, zanim wiedziałem, że tak to się nazywa

Rafał Kosik, jeden z najważniejszych współczesnych polskich pisarzy fantastycznych i autor popularnego cyklu dla młodzieży Feliks, Net i Nika, opowiada o tym, na jakich książkach uczył się czytać, o niechęci do lektur szkolnych, które niemal zabiły w nim miłość do literatury, o podziwianych pisarzach i… Muminkach jako książce formacyjnej.

Nocny stolik #3. Wacław Holewiński: Dzień bez przeczytania stu stron to dzień stracony

Wacław Holewiński, czołowy polski prozaik, autor cenionych powieści historycznych i Współtwórca "Przedświtu", jednego z największych wydawnictw drugiego obiegu, opowiada o czytelniczych zachwytach i rozczarowaniach, miłości do Williama Faulknera, strachu przed wracaniem do ukochanych autorów sprzed lat, znaczeniu tłumaczy i… czytaniu słowników jak powieści.

Nocny stolik #4. Profesor Maciej Urbanowski: Jestem czytelnikiem naiwnym

Maciej Urbanowski, historyk literatury, krytyk literacki i edytor, opowiada o czytelniczych odkryciach, odzyskiwaniu arcydzieł, lekturowych kaprysach, poszukiwaniu głosów zepchniętych, o książkach, które warto wydać za granicą, Odysei, od której wszystko się zaczęło, a także o tym, że czytanie książki jest czytaniem drugiego człowieka.

Nocny stolik #5. Jakub Małecki: Do dzisiaj książka kojarzy mi się z wielką przygodą

Pisarz Jakub Małecki opowiada o fascynacji Lemem, o tym, czego oczekuje od literatury, jakiego gatunku nie lubi, do którego z pisarzy napisał list pod wpływem lektury, dlaczego podał się kiedyś za reportera „Newsweeka”, o czytaniu jako źródle przyjemności, a także zdradza, jak brzmi największy komplement, którym obdarza książki innych autorów.

Nocny Stolik #6. Wojciech Chmielewski: Czytam w dość przypadkowy sposób

Prozaik Wojciech Chmielewski, laureat Nagrody Literackiej im. Marka Nowakowskiego oraz Nagrody im. Cypriana Norwida, opowiada o pierwszej fascynacji Dickensem, pisarskim wypaleniu Salingera, miłości do Saula Bellowa, namiętnej lekturze Marka Nowakowskiego, Kazimierza Orłosia i Kornela Filipowicza, o współczesnych pisarzach, którym kibicuje, książkach, które mocno przeżył, a także zdradza, jakie pytanie zadaje sobie, gdy pisze.

Nocny stolik #7. Grzegorz Uzdański: Ciotka mnie strasznie zdenerwowała, bo powiedziała, że Adam Mickiewicz i „Pan Tadeusz” nawet nie mogą podskoczyć „Onieginowi”

Grzegorz Uzdański, prozaik, muzyk, nauczyciel filozofii i etyki, a także autor strony „Nowe wiersze sławnych poetów”, opowiada o swoim uwielbieniu dla Ursuli Le Guin i Virginii Woolf, stereotypowym postrzeganiu komiksów, bardzo dobrej, ale chybionej literaturze, o książkach, które powinni przeczytać wszyscy, i o tych, o których nie potrafi powiedzieć, czy są świetne, czy jednak grafomańskie.

Nocny stolik #8. Anna Kańtoch: Mam słabość do książek o morderstwach na wrzosowisku

Pisarka Anna Kańtoch, pięciokrotna laureatka Nagrody im. Janusza A. Zajdla, opowiada o książkach, które zrobiły na niej wrażenie w ostatnich latach, milicyjnych kryminałach czytanych w dzieciństwie, długu wobec Agathy Christie, J. R. R. Tolkiena i Andrzeja Sapkowskiego, a także wyjawia, przez które arcydzieło polskiej literatury nie była w stanie przebrnąć.

Nocny stolik #9. Włodzimierz Kowalewski: Fikcja mnie odstręcza

Włodzimierz Kowalewski, prozaik, krytyk literacki i nauczyciel opowiada o powieściach, nad którymi obecnie pracuje, o Zbigniewie Herbercie jako pokoleniowym idolu i autorytecie, fascynacji Żeromskim i Julianem Wołoszynowskim, zanikającym etosie pisarza-mędrca, wrażeniu, jakie zrobiło na nim w młodości Na wspak Jorisa-Karla Huysmansa, literaturze uciekającej od ważnych tematów i o tym, czego brakuje w polskiej literaturze po 1989 roku.

Nocny stolik #10. Wojciech Chmielarz: Nie wstydzę się literatury rozrywkowej

Pisarz Wojciech Chmielarz opowiada o zasługach Marka Krajewskiego dla polskiego kryminału, podziwie dla Zygmunta Miłoszewskiego, pisarzach, którzy poszerzają granice literatury gatunkowej, a także o tym, dlaczego słuszne poglądy szkodzą kryminałom.

Nocny stolik #11. Janusz Drzewucki: Cieszę się, że zdarza mi się jeszcze lektura zachłanna

Janusz Drzewucki, poeta, krytyk literacki, redaktor miesięcznika „Twórczość”, opowiada między innymi o skomplikowanej przygodzie z Borgesem, powieściach, które go w ostatnim czasie zachwyciły, Wacławie Berencie, który zasłużył na Nagrodę Nobla, i książce, którą przeczytał w dwadzieścia cztery godziny z przerwą na sen.

Nocny stolik #12. Piotr Zaremba: Jestem pasjonatem kryminałów

Piotr Zaremba, pisarz, historyk i publicysta, opowiada o fascynacji Stephenem Kingiem i książkami historycznymi, wyznaje, dlaczego czasem sięga po młodzieżowe fantasy, tłumaczy, jak przygotowuje się do pracy nad powieścią historyczną i dlaczego wzorzec literatury odnajduje w sagach rodzinnych.

Nocny stolik #13. Stanisław Łubieński: Słabo sobie radzę z literaturą, która stawia opór

Stanisław Łubieński, eseista i miłośnik przyrody, opowiada o książkach, do których nigdy nie zajrzał, o tych, których nie wypada wydawać, o przygodzie z Orwellem i literaturą przygodową, a także o swoim prostym guście i książkach, którymi gardził.

Nocny stolik #14. Jacek Gutorow: Zawsze jest ciąg dalszy

Jacek Gutorow, poeta, tłumacz, krytyk literacki, badacz literatury i eseista, opowiada o tym, po co mu literatura, o obsesyjnych powrotach, przyjemnościach języka, aktualności Wyspiańskiego i Kochanowskiego, przygodzie z Leonardem Cohenem i odkryciu św. Tomasza z Akwinu, a także o otwarciu na tekst i książkach, które prowadzą do innych książek.

Nocny stolik #15. Małgorzata Rejmer: Bardzo potrzebuję języka

Małgorzata Rejmer, prozaiczka i reporterka, opowiada o lekturach formacyjnych, XIX-wiecznej Rosji Gorkiego, która odbija współczesny neoliberalizm, uniwersalności reportażu, ścianie wypisanej cytatami z Grochowiaka, Ratonia i Plath, wpływie Herty Müller i warsztacie Swietłany Aleksijewicz, a także pracy nad Błotem słodszym niż miód, o czytaniu w wiecznym stanie czuwania i pożytkach z milczenia.

Nocny stolik #16. Olga Drenda: Jestem grzebiuszką

Olga Drenda, autorka książek, dziennikarka, tłumaczka i etnolożka, opowiada o czytaniu ruchem konika szachowego, zamiłowaniu do szrotu literackiego, nauce czytania fabuł, byciu lisem kapitalisem i duchologicznym azylu, a także wyjawia, jaka jest jej ulubiona powieść.

Nocny stolik #17. Justyna Bargielska: Nie ma domu bez książek

Justyna Bargielska, poetka i prozaiczka, opowiada o fascynacji światem Lovecrafta i RPG-ami, problemach z beletrystyką, trudnej sztuce szukania książek we własnym domu, poezji, która zmusza do płaczu, książce swojego życia, a także o czytaniu pod kątem wychowywania dzieci.

Nocny stolik #18. Karol Maliszewski: Zachować radość i wolność czytania

Karol Maliszewski, poeta i krytyk literacki, zdradza swoje ostatnie lektury, mówi o radości czytania, czytelniczych dreszczach, opowiada o książkach z dzieciństwa i młodości, a także o bibliotece jako świątyni.

Nocny stolik #19. Rafał Woś: Książki długo mnie męczyły

Rafał Woś, dziennikarz i publicysta ekonomiczny, opowiada o lekturach ekonomiczno-biznesowych, powrocie do ulubionych książek z dzieciństwa, nauce czytania na kryminałach Agathy Christie, pierwszej książce, przez którą stracił kontakt z rzeczywistością, niechęci do reportaży, fascynacji Austro-Węgrami i powieści, w której Niemcy kolonizują Księżyc.

Nocny stolik #20. Weronika Murek: Bylejakość języka bierze się z bylejakości myślenia

Pisarka Weronika Murek opowiada o książkach, które ją zassały, i tych, które ją ukształtowały, zdradza, jaka powieść uruchamia jej wyobraźnię i przybliża ostatnie czytelnicze zachwyty.

Nocny stolik #21. Rafał Wojasiński: Autentyczność w literaturze to rodzaj demagogii

Prozaik i dramaturg Rafał Wojasiński, tegoroczny laureat Nagrody im. Marka Nowakowskiego, opowiada o czytaniu Gombrowicza na snopku, fascynacji Dziennikami Kafki, twórczością Różewicza i Miłosza, a także sztuczności świata i języku odrywającym się od człowieka.

Nocny stolik #22. Jakub Kornhauser: Uwielbiam czytać w pociągach

Jakub Kornhauser, poeta, eseista, tłumacz i literaturoznawca, opowiada między innymi o fascynacji francuską szkołą poematu, inspiracji literaturą podróżniczo-reporterską, pograniczności awangardy, wpływie próz poetyckich Herberta na własną twórczość i rumuńskich filozofach.

Nocny Stolik #23. Prof. Marek A. Cichocki: Nie zatracić rozkoszy czytania

Filozof i politolog Marek A. Cichocki opowiada o swoich ostatnich lekturach, książkach formacyjnych, sentymencie do porządnej polskiej prozy i o tym, czego szuka w literaturze.

Nocny stolik #24. Mariusz Czubaj: Odpadam od znacznych połaci polskiej literatury

Pisarz i kulturoznawca Mariusz Czubaj zdradza, kogo uważa za Coehlo współczesnych problemów polityczno-światopoglądowych i jaka literatura robi na nim największe wrażenie.

Nocny stolik #25. Jerzy Jarniewicz: Książka przeczytana raz jest książką nieprzeczytaną

Poeta, krytyk literacki i tłumacz Jerzy Jarniewicz opowiada o różnicach między tłumaczeniem a lekturą, książce i krześle jako parze kochanków, czytaniu dla przyjemności, mimo ołówka w ręku, brakach polskiej prozy, a także wyznaje, co chciałby przełożyć, gdyby miał czas.

Nocny stolik #26. Magdalena Kicińska: Po co kupować pastę do zębów, skoro mogę kupić książkę

Magdalena Kicińska, reporterka i poetka, opowiada między innymi o różnicy między czytaniem zawodowym a tym dla przyjemności, o klubie książki, któremu zawdzięcza wiele czytelniczych fascynacji, nieufności do wydawniczego marketingu, drodze od literatury pięknej do reportażu, poezji jako narzędziu, a także o książkach, które przekazała więźniom.

Nocny stolik #27. Daniel Odija: Szukam wybitnego zdania

Prozaik Daniel Odija opowiada o braku cierpliwości do sążnistych powieści, wypieszczonych opowiadaniach Carvera, literaturze teologicznej, hołdach dla pisarzy we własnej twórczości, zainteresowaniu komiksem w ostatnich latach, a także o zainfekowaniu Gombrowiczem.

Nocny stolik #28. Piotr Milewski: podobno od podstawówki uparcie powtarzałem, że będę pisał

Piotr Milewski, pisarz i podróżnik, opowiada między innymi o mistrzach literatury podróżniczej, o tym, czego szuka w literaturze podróżniczej i literaturze w ogóle, o literackich powodach wyjazdu do Japonii, porządkowaniu świata przez poezję, a także o książkach Mariusza Wilka i ciągłych powrotach do Nicolasa Bouviera.

Nocny stolik #29. Aleksandra Zielińska: Nie lubię książek, które mają wciągać z samego złożenia

Prozaiczka Aleksandra Zielińska opowiada o nieufności wobec Polskiej Szkoły Reportażu, problemie etykietowania książek, a także o tym, czego szuka w prozie.

Nocny stolik #30. Mariusz Sieniewicz: Często zadręczam się jedną piękną frazą

Prozaik i dramatopisarz Mariusz Sieniewicz opowiada o uroku i pojemności krótkich form na przykładzie Williamsa i Reznikoffa, powrotach do Whitmana i Walsera, poszukiwaniu literackiej osobności, śmierci krytyki literackiej, a także o prowadzeniu życia bardziej w literackich przestrzeniach niż prawdziwym życiu.

Nocny stolik #31. Anna Matysiak: Lubię, gdy język jest narzędziem badania świata

Poetka i wydawczyni Anna Matysiak opowiada o swojej pracy redaktorskiej, odkrywaniu nowych poetyckich głosów, rzadkich lekturach dla przyjemności, lekturach formacyjnych i odwiecznej ludzkiej potrzebie opowiadania historii.

Nocny stolik #32. Łukasz Orbitowski: Powiadają, że kto czyta, żyje dwa razy, a mnie życia brakuje

Pisarz Łukasz Orbitowski opowiada o swoich najbliższych lekturach, ostatnich zachwytach, początkach przygody z książkami, końcu czytania dla przyjemności, a także zdradza, dzięki komu został pisarzem i z jakimi nieżyjącymi twórcami by się spotkał, gdyby miał taką okazję.

Nocny stolik #33. Robert Małecki: Mój świat zaczął się kręcić dzięki Holmesowi

Pisarz Robert Małecki opowiada o słuchaniu audiobooków, ostatnich czytelniczych zachwytach, kuszących okładkach, trwałej fascynacji książkami Conan-Doyle’a, nawróceniu na Saint-Exupery’ego, a także o książce, która sprawiła, że zapragnął zostać pisarzem.

Nocny stolik #34. Marek Krajewski: Nie zapowiadałem się na pisarza

Marek Krajewski, żywy klasyk polskiego kryminału retro, opowiada o miłości do Forsytha, pisaniu Prusem i rozbracie z beletrystyką. Zdradza też, jakie lektury towarzyszyły mu w ciemną noc stanu wojennego, ile książek rocznie czyta oraz w jaki sposób Zbigniew Herbert utwierdził go w tym, że powinien zająć się filologią klasyczną.

Nocny stolik #35. Wojciech Zembaty: W podstawówce miałem ksywkę „czytelnik”

Pisarz Wojciech Zembaty, autor cyklu Głodne słońce, opowiada o zachwycie Chłopami Reymonta, książkach, po lekturze których chodził jak struty, czytaniu westernów dla przyjemności i książek fantasy „zawodowo”, niechęci do czystego science-fiction, aktualności Franka Herberta i rozkoszy płynącej z odkrywania autorów, których nikt nie czytał, a także o pisarzu, który sprawił, że został fantastą.

Nocny stolik #36. Dominika Słowik: Mam książkowe FOMO

Dominika Słowik, prozaiczka i niedawna laureatka Paszportu Polityki, opowiada zarówno o fascynacji W.G. Sebaldem, jak i o tym, ile wzruszeń dostarczyła jej swego czasu lektura sagi o Wiedźminie. A także o lekturze książek herstorycznych, dziecięcym doświadczeniu naiwnego czytania, odkrywaniu dla siebie zapomnianych autorów i o tym, dlaczego poznawanie autorów ulubionych książek jest niepotrzebne.

Nocny stolik #37. Jarosław Kamiński: Człowiek pierwotny polował na zwierzynę, ja poluję na książki

Autor takich powieści jak „Tylko Lola”, „Rozwiązła” czy ostatnio „Psy pożrą ciało Jezebel” tym razem opowiada nie o książkach, które napisał, ale o tych, które czyta. Okazuje się, że Jarosław Kamiński na liście lektur ma ostatnio przede wszystkim pozycje poświęcone kryzysowi klimatycznemu, lubi szukać książek w skupach makulatury, a ponad wszystko ceni literacki nonkonformizm i twórczość Marcela Prousta.

Nocny stolik #38. Michał Tabaczyński: Mogę sobie pozwolić na wybredność

Michał Tabaczyński, eseista, tłumacz i krytyk literacki, opowiada o swoich ludziach, cudownej bezczelności Davida Fostera Wallace’a, pięknej plejadzie polskich eseistów, pokracznych tłumaczeniach, czytelniczej wolności, a także o byciu młodszym krewnym Gospodinowa i synem Bieńczyka.

Nocny stolik #39. Julia Fiedorczuk: Żyję bardzo mocno przez lektury

Poetka, prozaiczka, tłumaczka i krytyczka literacka Julia Fiedorczuk opowiada o obsesyjnych lekturach Flauberta, Johnie Cage’u, którego zawsze ma pod ręką, o planach, by czytać mniej, lecz uważniej, a także o swej najnowszej powieści i ekopoetyce.

Nocny stolik #40. Stanisław Aleksander Nowak: Literaturę powinno się traktować uczciwie

Prozaik, felietonista i dramatopisarz Stanisław Aleksander Nowak opowiada o fascynacji Hrabalem, Schulzem, zdradza, z powodu jakiego pisarza trafił do marynarki wojennej i co wtedy czytał, a także tłumaczy, dlaczego nie wyda kolejnych powieści.

Nocny stolik #41. Adam Kaczanowski: Każda genialna książka jest dla mnie wezwaniem do roboty

Poeta i prozaik Adam Kaczanowski, laureat zeszłorocznej Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius w kategorii „Książka roku”, opowiada między innymi o bezinteresowności czytania, wpływie fantastyki na jego twórczość, odziedziczonym genetycznie czytaniu w wannie, niszczeniu książek i o tym, co najbardziej go w literaturze zniechęca.