Literatura

Marzanna Bogumiła Kielar
(ur. 1963) – poetka, doktor habilitowana nauk społecznych.
Członkini polskiego PEN-Clubu, Stowarzyszenia Pisarzy Polskich (do sierpnia 2020) oraz Rady Programowej przy Galerii Zachęta – Narodowej Galerii Sztuki (2013–2016). Stypendystka (w obszarze literatury) fundacji kulturalnych i uniwersytetów w Europie, Ameryce i Azji.
Marzanna Bogumiła Kielar debiutowała tomem tomik Sacra conversazione – dobrze przyjętym przez czytelników i krytykę, który został obsypany nagrodami. Została nazwana „polską Safoną” – jej poezja eksponuje bowiem wyraźnie kobiecy punkt widzenia, a sama autorka w wywiadach podkreśla odmienność kobiecego sposobu pisania. W twórczości Kielar (na przykład w tomie Monodia) czytelnik odnajdzie zgodę na istnienie i czułość dla świata, gotowość modlitewnej kontemplacji jego urody, podziw dla cudu poranków i wieczorów, a także tkliwą i uważną miłość dla tego, kto wart jest kochania.
Wiersze Kielar rozgrywają się na ogół w scenerii letniego ogrodu pełnego tajemnic, który zamieszkują miłość, jak i śmierć. Wiele z tych wierszy to erotyki, ale śmierć w nich nie budzi przerażenia czy niezgody – jest jeszcze jednym rodzajem wtajemniczenia i formą obecności sensu wypełniającego istnienie (jak w tomie Nawigacje). W jej utworach, na przykład z tomu Wilki, świat przyrody fascynuje i napawa lękiem – w rytmiczny sposób pulsuje i obumiera. To poezja filozoficznej zadumy, erotycznej i tanatycznej wyobraźni, nieodmiennie żywiącej jednak szacunek dla tego, co rzeczywiste, dające się opisać w języku pięciu zmysłów. Same wiersze pełne sugestywnych metafor, przypominają wystudiowane fotografie, na których wszystko istnieje jakby pełniej i wyraźniej, obmyte oczyszczającym światłem, przynosi spokój i ukojenie.
Marzanna Bogumiła Kielar otrzymała między innymi: Nagrodę Fundacji im. Kościelskich (1993), Nagrodę im. Kazimiery Iłłakowiczówny (1993), Nagrodę „Czasu Kultury” (1993), Paszport „Polityki” (2000). Za tom Nawigacje została nagrodzona „Orfeuszem Mazurskim” – Nagrodą Poetycką im. Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego (2019), natomiast za tom Wilki przyznano jej „Orfeusza” (2024). Uhonorowana Wrocławską Nagrodą Poetycką Silesius za całokształt twórczości (2024). Odznaczona Brązowym Krzyżem Zasługi (2007). Poetkę nominowano także do Nagrody Literackiej „Nike” za tom Materia prima (2000), Nagrody Poetyckiej im. Wisławy Szymborskiej za tom Nawigacje (2019), Nagrody Poetyckiej im. Wisławy Szymborskiej za tom Wilki (2024).
Niektóre z jej wierszy zostały przetłumaczone na 23 języki i znalazły się w ponad pięćdziesięciu antologiach poezji.
BIBLIOGRAFIA
- Sacra conversazione, Suwałki: Suwalskie Towarzystwo Kultury, 1992.
- Materia Prima, Poznań: Obserwator, 1999.
- Umbra, Warszawa: Prószyński i S-ka, 2002.
- Monodia, Kraków: Znak, 2006.
- Brzeg, Warszawa: Łośgraf, 2010.
- Nawigacje, Kraków: Znak, 2018.
- Wilki, Kraków: Znak, 2023.
TŁUMACZENIA
angielski:
- Salt Monody [wybór], tłum. Elżbieta Wójcik-Leese, Brookline: Zephyr Press, 2006.
bułgarski:
- Materia Prima [wybór], tłum. Łyczezar Seliaszki, Veliko T’rnovo: Izdatelstvo „Faber”, 2015.
czeski:
- Zatopený estuár [wybór], tłum. Michael Alexa, Renata Putzlacher-Buchtová, Praha: Éditions Fra, 2021.
niemiecki:
- In den Rillen eisiger Stunden [wybór], tłum. Renate Schmidgall, Stuttgart: Akademie Schloß Solitude, 2000.
- Lass uns die Nacht [wybór], tłum. Renate Schmidgall, München: Carl Hanser Verlag, 2020.
serbski:
- Sacra conversazione [wybór], tłum. Biserka Rajčić, Banja Luka: Kuća poeziǰe, 2020.
słowacki:
- Pokrvný strom [wybór], tłum. Silvia Kaščáková, Kordiky: Skalná ruža, 2023.
słoweński:
- Vaje iz neobstoja. Izbrane pesmi [wybór], tłum. Jana Unuk, Ljubljana: Sozvezdja, 2018.
PMK