(ur. 1971) – polsko-niemiecka pisarka, reportażystka i felietonistka.

Debiutowała w 2001 roku w piśmie literackim „Pogranicza”. Na jego łamach ukazywały się jej wiersze, opowiadania, eseje i recenzje. W 2011 roku wydała debiutancką książkę Tunel (pierwszy tom tak zwanej trylogii berlińskiej), entuzjastycznie przyjętą przez polską krytykę i uznaną za jeden z najważniejszych debiutów tamtego roku. W rezultacie powieść reprezentowała Polskę na Europejskim Festiwalu Debiutu w Kilonii i w Berlinie.

Tunel można uznać za powieść o głębokich inklinacjach reportażowych, niemniej przedstawione w niej realia: Berlin po drugiej wojnie światowej, podział miasta, czasy zimnej wojny, są zaledwie pretekstem do odkrywania rodzinnych tajemnic i osobistych dramatów bohaterów. Niewątpliwie szczególnie frapującym wątkiem Tunelu jest pokazywanie, jak ludzie sprawujący władzę potrafią przystosować się do nowych warunków po diametralnej zmianie systemu polityczno-gospodarczego. Frapujący wydaje się także podjęty – i prowadzony przez autorkę w znakomitym, kryminalno-sensacyjnym stylu – temat podziału na wschodnie i zachodnie Niemcy z Polską w tle. Powieść Tunel w przeciągu kilku miesięcy była wielokrotnie wznawiana oraz spotkała się z przychylnym przyjęciem we francuskojęzycznej prasie we Francji i w Belgii.

W 2014 roku Magdalena Parys wydała wielowątkową powieść polityczno-sensacyjną Magik (drugi tom wspomnianej „trylogii berlińskiej”), podobnie jak poprzednia poświęconą w większości tematyce polsko-niemieckiej (jej akcja toczy się głównie w Berlinie, Warszawie i Sofii), w której intrygująco i precyzyjnie opisuje również „bułgarski ślad” w zbrodniczej działalności Stasi, ale przede wszystkim w przejmujący i szczegółowy sposób opowiada o codziennym życiu i pogmatwanych losach Polaków w Berlinie. Powieść była tłumaczona na wiele języków. Z wielce pozytywnym przyjęciem spotkało się zwłaszcza francuskie wydanie Magika (Le Magicien): dziennik „Le Monde” porównał prozę Magdaleny Parys do twórczości Tomasza Manna, a „L’Obs” nazwało ją „jedną z największych pisarek epoki postkomunizmu”. W roku 2019 autorka wzięła udział w Paryskich Targach Książki jako jeden z gości honorowych.

Wydany w 2020 roku Książę jest niewątpliwie najmroczniejszym tomem „trylogii berlińskiej”. Parys w ostatniej części sagi podejmuje przede wszystkim temat odbudowującego się nacjonalizmu: analizuje rzeczywistość polityczną, sugestywnie ukazuje odradzanie się ruchów neonazistowskich oraz sposoby, w jakie usiłują przejąć władzę, posługując się manipulacją skierowaną do ludzi młodych.

Magdalena Parys za swoją twórczość otrzymała liczne nagrody i wyróżnienia, między innymi: Złotą Sowę Polonii przyznaną przez Klub Inteligencji Polskiej w Wiedniu za powieść Tunel (2013), Nagrodę Literacką Unii Europejskiej za powieść Magik (2015), nominację do nagrody francuskich księgarzy Le prix Libr’à nous (2018), Prix littéraire de la ville de Quimper (2019), nominację do Nagrody Wielkiego Kalibru za powieść Książę (2021), nominację do Nagrody Złoty Pocisk w kategorii najlepszy polski kryminał historyczny za powieść Książę (2021), Złoty Pocisk – Nagrodę publiczności za powieść Książę (2021).

BIBLIOGRAFIA

• Tunel, Warszawa: Świat Książki, 2011.
• Magik, Warszawa: Świat Książki, 2014.
• Biała Rika, Kraków: Znak Literanova, 2016.
• Książę, Warszawa: Agora, 2020.

TŁUMACZENIA

chorwacki:

• Mađioničar [Magik], tłum. Tanja Miletić Oručević, Zaprešić: Fraktura, 2018.

francuski:

• Le magicien [Magik], tłum. Margot Carlier, Caroline Raszka-Dewez, Paris: Agullo, 2020.
• Le prince [Książę], tłum. Caroline Raszka-Dewez, Villenave-d’Ornon: Agullo 2023.

hiszpański:

• Mago [Magik], tłum. Abel Murcia, Katarzyna Mołoniewicz, Mojácar: Ginger Ape, 2023.

niemiecki:

• Der Magier [Magik], tłum. Lothar Quinkenstein, Greifswald: Freiraum-Verlag Ug, 2018.
• Tunnel [Krimi] [Tunel], tłum. Paulina Schulz, Münster: Prospero, 2014.

serbski:

• Mađioničar [Magik], tłum. Biserka Rajčić, Smederevo: Heliks, 2019.

węgierski:

• A mágus [Magik], tłum. Lajos Pálfalvi, Budapest: L’Harmattan, 2020.

włoski:

• Il mago: romanzo [Magik], tłum. Alessandro Amenta, Milano–Udine: Mimesis Edizioni, 2018.

RH