(ur. 1976) – prozaik, tłumacz, doktor nauk humanistycznych.

Jego zainteresowania dotyczą między innymi relacji literatury i filozofii. Jego książka poświęcona twórczości Stanisława Lema O poznaniu w twórczości Stanisława Lema (2006) – przygotowana na podstawie rozprawy doktorskiej – stanowi pierwsze syntetyczne opracowanie problematyki epistemologicznej w twórczości autora Solaris.

Płaza publikował między innymi w „Pamiętniku Literackim”, „Kresach” i „Akcencie”. Za debiutancki tom opowiadań Skoruń (2015) – zbiór osadzonych w latach 80. XX wieku opowieści o tęsknocie za nieznanym i wkraczaniu w dorosłość w małej wiosce na Sandomierszczyźnie – otrzymał Nagrodę Literacką Gdynia (2016) i Nagrodę Fundacji im. Kościelskich (2016). Książka znalazła się również w finale Nagrody Literackiej „Nike” i była nominowana do Nagrody Literackiej im. Witolda Gombrowicza.

Kolejna książka, powieść Robinson w Bolechowie (2017) – ukazująca rozgrywającą się na tle wojennej i powojennej rzeczywistości rodzinną historię, której centrum stanowi bolechowski pałac – została uhonorowana Literacką Nagrodą Europy Środkowej Angelus (2018).

Z kolei powieść Golem (2021), nawiązująca do jednej z żydowskich legend, do znanego z tradycji judajskiej wyobrażenia postaci ulepionej z gliny i powołanej do życia za pomocą praktyk kabały, odsłania przed czytelnikiem wizję kultury chasydzkiej i podolskiego sztetlu z początków XX wieku. Książka ta zapewniła autorowi nominacje do Nagrody Literackiej m.st. Warszawy oraz do Nagrody Literackiej „Nike” (2022).

Znaczną część dorobku Macieja Płazy stanowią tłumaczenia literatury anglojęzycznej. Poza pracami naukowymi (Briana McHale’a i Fredrica Jamesona) Płaza przełożył na język polski również klasykę (Howarda Phillipsa Lovecrafta, Mary Shelley), współczesną beletrystykę (Christosa Tsiolkasa, Marka Helprina) czy literaturę dla dzieci (Kennetha Grahame’a). Za swoją działalność translatorską – przekład wyboru opowiadań Howarda Phillipsa Lovecrafta Zgroza w Dunwich i inne przerażające opowieści – Płaza został wyróżniony nagrodą „Literatury na Świecie” w kategorii „Nowa Twarz” (2012).

BIBLIOGRAFIA

publikacje naukowe:

• O poznaniu w twórczości Stanisława Lema, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2006.

proza:

• Skoruń, Warszawa: W.A.B., 2015.
• Robinson w Bolechowie, Warszawa: W.A.B., 2017.
• Golem, Warszawa: W.A.B., 2021.

TŁUMACZENIA

• Golem. Excerpt from a Novel [Golem, fragment], tłum. Antonia Lloyd-Jones, w: 18. Jewish Stories Translated from 18 Languages, oprac. Nora Gold, Brookline: Cherry Orchard Books, 2023.

DZIAŁALNOŚĆ TRANSLATORSKA (wybór)

• Christos Tsiolkas, Martwa Europa [Dead Europe], Zakrzewo: Replika, 2010.
• Fredric Jameson, Archeologie przyszłości. Pragnienie zwane utopią i inne fantazje naukowe [Archaeologies of the Future: The Desire Called Utopia and Other Science Fictions], (tłum. także Małgorzata Frankiewicz, Andrzej Miszk], Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2011.
• Fredric Jameson, Postmodernizm, czyli Logika kulturowa późnego kapitalizmu [Postmodernism, or the Cultural Logic of Late Capitalism], Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2011.
• Brian McHale, Powieść postmodernistyczna [Postmodernist fiction], Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2011.
• Howard Phillips Lovecraft, Zgroza w Dunwich i inne przerażające opowieści [The Dunwich Horror and Others], Poznań: Vesper, 2012.
• Howard Phillips Lovecraft, Przyszła na Sarnath zagłada. Opowieści niesamowite i fantastyczne [The Doom that Came to Sarnath], Czerwonak: Vesper, 2016.
• Mary Shelley, Frankenstein, czyli Współczesny Prometeusz [Frankenstein, or the modern Prometheus], Czerwonak: Vesper, 2013.
• Jenny Diski, Lata sześćdziesiąte [The Sixties], Łódź: Wydawnictwo Officyna, 2013.
• Kenneth Grahame, O czym szumią wierzby [The Wind in the Willows], Czerwonak: Vesper, 2014.
• Mark Helprin, Zimowa opowieść [Winter’s tale], Kraków: Wydawnictwo Otwarte, 2014.
• Mark Helprin, Pamiętnik z mrówkoszczelnej kasety [Memoir from Antproof Case], Kraków: Wydawnictwo Otwarte, 2014.
• Marjorie Perloff, Ostrze ironii. Modernizm w cieniu monarchii habsburskiej [Edge Of Irony: Modernism In The Shadow Of The Habsburg Empire], Wrocław: Ossolineum, 2018.
• DeSales Harrison, Zostaw ten świat pełen płaczu [The Waters and the Wild], Warszawa: Marginesy, 2019.
• Arthur Machen, Wzgórze przyśnień [The Hill of Dreams], Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 2020.
• Howard Phillips Lovecraft, Koty Ultharu [The Cats of Ulthar], Czerwonak: Vesper, 2021.
• Howard Phillips Lovecraft, Przyczajona groza [The Lurking Fear], Czerwonak: Vesper, 2023.
• Lord Dunsany, Bogowie Pegāny i inne opowieści fantastyczne [The Gods of Pegāna], Czerwonak: Vesper, 2023.
• William Faulkner, Flagi pokrył kurz [Flags in the dust], Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 2023.

AH