(ur. 1983) – pisarka, dramatopisarka, felietonistka. Wielokrotnie nagradzana za swoją twórczość. Jej książki przetłumaczono na ponad dwadzieścia języków obcych, część utworów doczekała się również adaptacji filmowych i teatralnych.

Debiutem książkowym Masłowskiej była Wojna polsko-ruska pod flagą biało-czerwoną (2002), bestseller, który autorka napisała, przygotowując się do matury, a który wstrząsnął ówczesnym polskim życiem literackim. Wojna… stanowi chłodne spojrzenie na codzienność zdezorientowanej młodzieży z blokowiska, żyjącej od imprezy do imprezy, w świecie narkotyków, seksu i światopoglądowego nonsensu. Powieść stała się z dnia na dzień zarówno skandalem literackim, jak i kultową książką pokolenia. Ma formę monologu głównego bohatera, Silnego, który – podobnie jak pozostałe postaci, nastolatki z niewielkiego miasta w Polsce doby wilczego kapitalizmu: Magda, Andżela, Arleta, Natasza, Kacper, Lewy – jest z góry skazany na zasiłek dla bezrobotnych. Moralność bohaterów, ich wyobrażenia i przekonania, stanowiące zlepek modnych komunałów zaczerpniętych z telewizji i kolorowych magazynów, ale też radykalnych haseł z internetowych blogów, tyleż śmieszą, co wywołują zgrozę. Mowa przedstawianych w Wojnie… postaci jest tandetną odmianą języka, a jednocześnie ma w sobie energię karnawału lumpennihilistów.

Długo oczekiwana druga powieść Masłowskiej, Paw królowej, to przede wszystkim literatura rozrachunkowa. Autorka odwołała się tu do osobistych (i raczej przykrych) doświadczeń. Pisarka – w chwili debiutu sympatyczna nastolatka z prowincji – na własnej skórze odczuła, co znaczy dostać się w tryby machiny medialnej i w szpony macherów traktujących literaturę jak jedną z gałęzi show-biznesu, samą Masłowską zaś – jak bezwolną kukiełkę. Nie dziwi więc, iż głównym bohaterem utworu uczyniła gasnącą gwiazdę muzyki rozrywkowej, głupkowatego wokalistę i obrzydliwego prostaka, będącego jednocześnie obiektem medialnych manipulacji. Postaciami drugoplanowymi są równie pokraczne i niemądre figury. Jednak to, co pisarka mówi w swojej powieści, ustępuje temu, w jaki sposób przemawia. Tak jak poprzednio o sile i wartości książki decyduje olśniewający styl i rozmach językowej kreacji. Paw królowej jest bowiem utrzymany w rytmach i rymach hip-hopowej piosenki. To szczególna forma – wulgarna, prymitywna, służąca do uchwycenia i wykrzyczenia najprostszych prawd. Pisarka wykorzystała, a właściwie zradykalizowała tę zdeformowaną mowę, pełną językowych wynaturzeń i błędów gramatycznych. Ów język stał się tutaj ekwiwalentem rzeczywistości, krzywym, potwornym zwierciadłem, w którym przegląda się świat 2005 roku. Za powieść Paw królowej Dorota Masłowska otrzymała w 2006 roku Nagrodę Literacką „Nike”.

W tym samym roku ukazał się pierwszy dramat Masłowskiej, Dwoje biednych Rumunów mówiących po polsku, a po nim Między nami dobrze jest (2008) i Bowie w Warszawie (2022). Utwory sceniczne autorki są kolejnym dowodem jej językowej maestrii i fenomenalnego wyczucia formy.

Osobną pisarską aktywnością Masłowskiej są felietony, publikowane w kolejnych zbiorach: Więcej niż możesz zjeść. Felietony parakulinarne (2015), Jak przejąć kontrolę nad światem, nie wychodząc z domu (2017), Jak przejąć kontrolę nad światem 2 (2020), Mam tak samo jak ty (2023). Niezwykle cięta ironia i namysł nad peryferiami codzienności i kultury zauważalne w tych tekstach spotkały się z uznaniem czytelników i krytyki.

W 2024 roku ukazała się długo oczekiwana kolejna książka prozatorska Masłowskiej: Magiczna rana. Groteska i śmiertelna powaga łączą się tu w literackiej wizji współczesnej rzeczywistości. Na kartach książki pojawiają się osobliwe, choć jakby skądś nam znane postaci: kobiety w rozsypce i bywalcy siłowni, wystylizowani mieszczanie i świadome swoich praw nastolatki. Widzimy bohaterów w najróżniejszych miejscach – w ekskluzywnych mieszkaniach, na weselu wege, w craftowej piekarni i przeznaczonym do rozbiórki hotelu. Postaci te napędzane są przez rozmaite fantazmaty, mniej lub bardziej wygórowane aspiracje i niemożliwe do zaspokojenia pragnienia. Autorka w niepodrabialny i sobie tylko właściwy sposób tropi popkulturowe schematy i językowe klisze tworzące ich sztucznie wygenerowany świat.

BIBLIOGRAFIA

proza:

• Wojna polsko-ruska pod flagą biało-czerwoną, Warszawa: Lampa i Iskra Boża, 2002.
• Paw królowej, Warszawa: Lampa i Iskra Boża, 2005.
• Kochanie, zabiłam nasze koty, Warszawa: Noir sur Blanc, 2012.
• Jak zostałam wiedźmą, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2014.
• Inni ludzie, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2018.
• Magiczna rana, Kraków: Karakter, 2024.

dramaty:

• Dwoje biednych Rumunów mówiących po polsku, Warszawa: Lampa i Iskra Boża, 2006.
• Między nami dobrze jest, Warszawa: Lampa i Iskra Boża, 2008.
• Bowie w Warszawie, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2022.

felietony:

• Więcej niż możesz zjeść. Felietony parakulinarne, Warszawa: Noir sur Blanc, 2015.
• Jak przejąć kontrolę nad światem, nie wychodząc z domu, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2017.
• Jak przejąć kontrolę nad światem 2, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2020.
• Mam tak samo jak ty, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2023.

TŁUMACZENIA

angielski:

• Snow White and Russian Red [Wojna polsko-ruska pod flagą biało-czerwoną], tłum. Benjamin Paloff, New York: Black Cat, 2005.
• White and Red [Wojna polsko-ruska pod flagą biało-czerwoną], tłum. Benjamin Paloff, London: Atlantic Books, 2005.
• A Couple of Poor, Polish-Speaking Romanians [Dwoje biednych Rumunów mówiących po polsku], tłum. Paul Sirett, Lisa Goldman, London: Oberon, 2009.
• No Matter How hard We Tried [Między nami dobrze jest], tłum. Benjamin Paloff, w: (A)pollonia: Twenty-First Century Polish Drama and Texts for the Stage, London: Seagull Books, 2014.
• A Couple of Poor, Polish-Speaking Romanians [Dwoje biednych Rumunów mówiących po polsku], tłum. Benjamin Paloff, w: Loose Screws: Nine New Plays from Poland, London: Seagull Books, 2015.
• Honey, I Killed the Cats [Kochanie, zabiłam nasze koty], tłum. Benjamin Paloff, Dallas: Deep Vellum Publishing, 2019.

bułgarski:

• Всичко ни наред [Między nami dobrze jest], tłum. Pravda Spasova, w: Наследници – Антология на нова полска драматургия, Sofija: Black Flamingo Publishing, 2015.
• Двама нещастни румънци, които говорят полски [Dwoje biednych Rumunów mówiących po polsku], tłum. Ina Michajłowa, w: Съвременна полска драма, Sofija: Walentyn Trajanow, 2008.

chiński:

• 我们之间挺好的 [Między nami dobrze jest], tłum. X. Liang, w: 我们之间挺好的: 波兰新剧选 [Między nami dobrze jest. Wybór nowych polskich dramatów], red. A. Duda, Beijing: Zhongguo Xiju Chubanshe, 2022.

chorwacki:

• Poljskom šakom u rusku bulju [Wojna polsko-ruska pod flagą biało-czerwoną], tłum. Emilio Nuić, Zagreb: Hena com, 2015.

czeski:

• Červená a bílá [Wojna polsko-ruska pod flagą biało-czerwoną], tłum. Barbora Gregorová, Praha: Odeon, 2004.
• Kralovnina savle [Paw królowej], tłum. Barbora Gregorová, Praha: Agite/Fra, 2008.
• Dva ubohý Rumuni, co uměj polsky [Dwoje biednych Rumunów mówiących po polsku], tłum. Barbora Gregorová, Praha: Agite/Fra, 2010.
• Zabila jsem naše kočky, drahá [Kochanie, zabiłam nasze koty], tłum. Barbora Gregorová, Praha: Odeon – Euromedia Group, 2014.
• Mezi náma dobrý [Między nami dobrze jest], tłum. Barbora Gregorová, w: Čtyři polské hry, Praha: Na Konári, 2010.

francuski:

• Polococktail party [Wojna polsko-ruska pod flagą biało-czerwoną], tłum. Zofia Bobowicz, Paris: Noir sur Blanc, 2004.
• Tchatche ou crève [Paw królowej], tłum. Isabelle Jannès-Kalinowski, Lausanne: Éditions Noir sur Blanc, 2008.
• Deux pauvres Roumains parlant polonais [Dwoje biednych Rumunów mówiących po polsku], tłum. Kinga Joucaviel, Touluse: Presses universitaires du Mirail, 2008.
• Vive le feu [Między nami dobrze jest], tłum. Isabelle Jannès-Kalinowski, Lausanne: Éditions Noir sur Blanc, 2011.
• Chéri, j’ai tué les chats [Kochanie, zabiłam nasze koty], tłum. Isabelle Jannès-Kalinowski, Lausanne: Éditions Noir sur Blanc, 2013.

hiszpański:

• Blanco nieve, rojo Rusia [Wojna polsko-ruska pod flagą biało-czerwoną], tłum. Joanna Orzechowska, Barcelona: Mondadori, 2005.
• Dos pobres rumanos que hablaban polaco; Entre nosotros todo va bien [Dwoje biednych Rumunów mówiących po polsku; Między nami dobrze jest], tłum. Pau Freixa Terradas, Segovia: Ediciones La Uña Rota, 2020.

litewski:

• Lenkų ir rusų karas po baltai raudona vėliava [Wojna polsko-ruska pod flagą biało-czerwoną], tłum. Vytas Dekšnys, Kaunas: Kitos knygos, 2007.

łotewski:

• Starp mums viss labi [Między nami dobrze jest], tłum. Zane Štala, Riga: Mansards, 2016.
• Pǫlu-krievu karš zem sarkanbaltā karoga [Wojna polsko-ruska pod flagą biało-czerwoną], tłum. Ingmāra Balode, Riga: Dienas Grāmata, 2007.

macedoński:

• Belo-crven svet: polsko-ruskata vojna pod belo-crveno zname [Wojna polsko-ruska pod flagą biało-czerwoną], tłum. Slobodan Krstevski, Skopje: Tri, 2014.

niderlandzki:

• Sneeuwwit en Russisch rood [Wojna polska-ruska pod flagą biało-czerwoną], tłum. Karol Lesman, Amsterdam: De Bezige Bij, 2004.

niemiecki:

• Schneeweiss und Russenrot [Wojna polsko-ruska pod flagą biało-czerwoną], tłum. Olaf Kühl, Köln: Kiepenheuer und Witsch, 2004.
• Die Reiherkönigin. Ein Rap [Paw królowej], tłum. Olaf Kühl, Köln: Kiepenheuer und Witsch, 2007.
• Liebling, ich habe die Katzen getötet [Kochanie, zabiłam nasze koty], tłum. Olaf Kühl, Köln: Kiepenheuer und Witsch, 2015.
• Andere Leute [Inni ludzie], tłum. Olaf Kühl, Berlin: Rowohlt Berlin, 2019.

portugalski:

• Branco neve, vermelho Rússia [Wojna polsko-ruska pod flagą biało-czerwoną], tłum. Marcelo Paiva de Souza, Rio de Janeiro–São Paulo: Editora Record, 2007.

rosyjski:

• Польско-русская война под бело-красным флагом [Wojna polsko-ruska pod flagą biało-czerwoną], tłum. Irina Lappo, Moskwa: Inostranka, 2005.
• Двое бедных румын, говорящих по-польски [Dwoje biednych Rumunów mówiących po polsku], tłum. Irina Lappo, w: Антология современной польской драматургии, Moskwa: Novoe Literaturnoe Obozrenie, 2010.
• У нас все хорошо [Między nami dobrze jest], tłum. Irina Lappo, w: Антология современной польской драматургии 2, Moskwa: Novoe Literaturnoe Obozrenie, 2015.

rumuński:

• Albă ca Zăpada şi roşu bolşevic [Wojna polsko-ruska pod flagą biało-czerwoną], tłum. Constantin Geambaşu, Bucureşti: Editura Trei, 2008.
• Ceilalti [Inni ludzie], tłum. I. Diaconu-Mureșan, Cluj-Napoka: Casa Cartii De Stiinta, 2024.

serbski:

• Belo-crveno: poljsko-ruski rat pod belo-crvenom zastavom [Wojna polsko-ruska pod flagą biało-czerwoną], tłum. Bojan Đordević, Agnieszka Łasek, Beograd: LOM, 2006.
• Drugi ljudi [Inni ludzie], tłum. Jelena Jović, Beograd: Kontrast, 2022.

słowacki:

• Sneh a krv [Wojna polsko-ruska pod flagą biało-czerwoną], tłum. Tomáš Horváth, Bratislava: Ikar, 2004.
• U nás je to fajn [Między nami dobrze jest], tłum. Tomáš Horváth, w: Pol’ská drama, red. Justyna Jaworska, Bratislava: Divadelný Ústav, 2012.

słoweński:

• Poljsko-ruska vojna pod belo-rdečo zastavo [Wojna polsko-ruska pod flagą biało-czerwoną], tłum. Tatjana Jamnik, Ljubljana: Modrijan, 2011.
• Pri nas je vse v redu [Między nami dobrze jest], tłum. Darja Dominkuš, Ljubljana: SNG Drama, 2012.

szwedzki:

• Polsk-ryskt krig under rödvit flagga [Wojna polsko-ruska pod flagą biało-czerwoną], tłum. Tomas Håkanson, Stockholm: Albert Bonniers Förlag, 2018.
• Två fattiga rumäner som talar polska [Dwoje biednych Rumunów mówiących po polsku], tłum. Jarema Bielawski, Göteborg: Folkteatern i Göteborg, 2010.

ukraiński:

• Польсько-росийська вийна пид било-червоним прапором [Wojna polsko-ruska pod flagą biało-czerwoną], tłum. Łarysa Andrijewśka, Charkiw: Folio, 2006.
• Між нами все добре [Między nami dobrze jest], w: Сповідь після зламу. Антологія сучасної польської драматургії, tłum. Ołeksandr Irvanets, Andrij Bondar, Ołeksandr Bojczenko, Kyjiw: Tempora, 2013.

węgierski:

• Lengyel-ruszki háború a fehér-piros lobogó alatt [Wojna polsko-ruska pod flagą biało-czerwoną], tłum. Gáspár Keresztes, Budapest: Európa Könyvkiadó, 2003.
• Megvagyunk egymással [Między nami dobrze jest], tłum. Patricia Pászt, w: Fiatal lengyel dráma, Budapest: Kalligram, 2010.

włoski:

• Prendi tutto [Wojna polsko-ruska pod flagą biało-czerwoną], tłum. Corrado Borsani Ucci, Milano: Frassinelli, 2004.

SK