(ur. 1951) – pisarka, eseistka, historyczka literatury.

Studiowała polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim, a po jej ukończeniu podjęła pracę jako redaktor polskiej literatury współczesnej w Spółdzielni Wydawniczej „Czytelnik”. Na łamach czasopism, między innymi „Kresów”, „Dekady Literackiej” i „Pogranicza”, publikowała recenzje oraz fragmenty prozy. Przygotowała też edycję dramatów Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej.

Debiutowała jeszcze pod panieńskim nazwiskiem (Sikorska) w 1978 roku książką dla dzieci Raku. Po niej wydawała kolejne utwory, zarówno dla czytelników dorosłych, jak i dla dzieci i młodzieży. W 1989 roku zrezygnowała z pracy zawodowej i poświęciła się wyłącznie twórczości literackiej. W latach 1994‒2001 prowadziła w Warszawie własne wydawnictwo Szpak. W latach 90. XX wieku i na początku XXI wieku przebywała w Niemczech na kilku stypendiach.

Pierwszą książką wydaną pod nazwiskiem Bolecka była powieść dla dzieci Leć do nieba, pełna małych narracji, których akcja osadzona jest w latach 50. XX wieku. Większy rozgłos przyniosła autorce książka Biały kamień (1994). W powieści tej Bolecka nawiązuje do historii własnej rodziny, osiadłej od pokoleń na kresach dawnej Rzeczpospolitej, gdzie żyją obok siebie Polacy, Ukraińcy, Żydzi. Ta poetycka wyprawa w odległą przeszłość ma nieskrywany aspekt terapeutyczny: świat Pradziadka (głównego bohatera) jest czymś w rodzaju raju utraconego; to świat odznaczający się ładem, harmonią i pięknem. Narratorka szczerze zazdrości własnym przodkom prostej i zarazem szlachetnej egzystencji, ich pogody ducha, zachwycającego otoczenia, w jakim przyszło im żyć, spokojnych rytmów codzienności, bliskich związków z naturą.

Nieco inny charakter ma jej kolejna powieść – Kochany Franz (1999), w której pierwowzorem tytułowego bohatera jest Franz Kafka. Powieść tę wypełniają fikcyjne listy Franza i osób z jego otoczenia, zwłaszcza korespondencja, którą samotnik z Pragi prowadził z bliskimi mu kobietami. Autorka łączy fakty z biografii intymnej Kafki z tym, co składa się na kulturowy (etniczny, obyczajowy) kontekst. Ze szczególną uwagą przygląda się skomplikowanym i nieoczywistym związkom swego bohatera ze środowiskiem żydowskim, procesowi swoistej reedukacji Kafki. Czytelnik Kochanego Franza, podążając za bohaterem, wchodzi w obszar intrygujących tematów, takich jak mistyka żydowska, tajemnice kabały, teatr wystawiający sztuki w jidysz. Powieść ta, czerpiąca z dawnego gatunku powieści epistolarnej, ma w sobie wiele staroświeckiego uroku i podobnie jak Biały kamień zachęca, by choć na moment zamieszkać w jakimś „wczoraj”. Tadeusz Nyczek, zachwycony nią, pisał: „Kto będzie umiał wejrzeć głębiej w tę prozę, odkryje misterne sploty symboliki ziemi, życia i śmierci, miłości i zdrady, obcości i tożsamości. Jeśli zechce, znajdzie przepięknie przeprowadzony biblijny motyw skażonej grzechem miłości Adama i Ewy, z udziałem diabła-węża […]. Dawno nie czytałem tak krystalicznie bezbłędnej prozy, której lektura sprawia wręcz fizyczną przyjemność”.

Po kolejnej publikacji dla dzieci, czyli Latawcach, powieści, której centrum stanowi tajemnica starego dworku, Bolecka zwróciła się wyłącznie w stronę dorosłych czytelników, a może nawet głównie czytelniczek. W książce Concerto d’amore, której akcja rozgrywa się we współczesnej Warszawie, pisarka sięgnęła po temat miłości, łącząc wątki romansowe z miłosnymi motywami zakorzenionymi w mitach. Kolejne utwory ukazują człowieka w obliczu nieszczęść: Uwiedzeni – z fabułą osadzoną w Wiedniu, Monachium i Gdańsku – przedstawiają ludzi nieszczęśliwych w różny sposób i z różnych powodów (bezdomnego, narkomankę, stygmatyczkę, nazistę), z kolei w Cadyku i dziewczynie autorka cofa się do czasów drugiej wojny światowej i zastanawia się nad reakcjami człowieka na zagrożenie; korzysta tu między innymi z pamiętników i listów holenderskiej Żydówki Etty Hillesum. Kolejne książki to ponownie podróż pisarki w przeszłość, do przełomu XIX i XX wieku, inspirowana wspomnieniami jej własnej rodziny. Gdy bohaterka Medalionu z ametystem, Katarzyna, uświadamia sobie, że jej mąż nie wróci z Ameryki i sama musi utrzymać czworo dzieci, wynajmuje część mieszkania lokatorom. Zmuszona jest sprostać problemom, których rozwiazywania jej, jako kobiety, nie uczono, krępując ją konwenansami i skazując na bezradność. W tej społeczno-obyczajowej powieści z mistrzostwem odmalowane zostały atmosfera i realia Warszawy przełomu wieków: w salonie toczą się rozmowy młodopolskich artystów, pojawiają się tu wzmianki o ówczesnych ideach, znane postaci, a kolejny wiek przynosi nowe osiągniecia i zagrożenia. Tematy te powracają w Medalionie z perłą, powieści, której bohaterki, żyjące tym razem w latach 20. XX wieku, także muszą sprostać różnym wyzwaniom.

Pisarka za Biały kamień otrzymała w 1995 roku Nagrodę Literacką im. Władysława Reymonta. Z kolei powieść Kochany Franz została wyróżniona tytułem „Najlepsza Książka Października 1999” Warszawskiej Premiery Literackiej. W 2000 roku Bolecka otrzymała Nagrodę Polskiego PEN Clubu za 1999 rok za twórczość prozatorską.

BIBLIOGRAFIA

• Leć do nieba, Warszawa: Iskry, 1989.
• Biały kamień, Warszawa: Szpak, 1994.
• Kochany Franz, Warszawa: Szpak, 1999.
• Latawce [powieść dla dzieci], Warszawa: Ezop, 2002.
• Concerto d’amore, Warszawa: W.A.B, 2004.
• Uwiedzeni, Warszawa: W.A.B, 2009.
• Cadyk i dziewczyna, Warszawa: Czarna Owca, 2012.
• Medalion z ametystem, Katowice: Wydawnictwo Sonia Draga, 2019.
• Medalion z perłą, Warszawa: Harde, 2022.

TŁUMACZENIA

duński:

• Som en sten fra himlen [Biały kamień], tłum. Runa Kildegaard Klukowska, Valby: Borgens Forlag, 1998.

francuski:

• Mon cher Franz [Kochany Franz], tłum. Claude-Henry du Bord, Christophe Jeżewski, Paris: S. Wespieser Éd., 2004.

niderlandzki:

• Een witte steen [Biały kamień], tłum. Karol Lesman, Breda: De Geus, 1997.
• Lieve Franz [Kochany Franz], tłum. Karol Lesman, Breda: De Geus, 2000.

niemiecki:

• w antologii: Zwischen den Linien: eine polnische Anthologie, Hannover: Postskriptum, 1996.
• Der weisse Stein [Biały kamień], tłum. Albrecht Lempp, Berlin: Berlin-Verlag, 1998.
• Lieber Franz [Kochany Franz], tłum. Monika Popiel-Kjer, Frankfurt a. M.: Suhrkamp, 2000.

portugalski:

• Querido Franz: um romance epistolar sobre Kafka [Kochany Franz], tłum. Tomasz Barciński, Rio de Janeiro: Record, 2002.

EZ