(ur. 1955) – teatrolog, poeta, eseista, pisarz.

Debiutował w 1972 roku wierszem Zamknięte drzwi opublikowanym na łamach dziennika „Kurier Polski”, przez kolejne trzy lata pisywał też teksty piosenek dla zespołu „Trapiści”. Swoje pierwsze tłumaczenie, przekład z języka rosyjskiego wiersza Piatrusia Brouki Warszawie, opublikował w 1976 roku w piśmie „Przyjaźń”.

W latach 1979–1981 pełnił funkcję konsultanta programowego w Teatrze Powszechnym w Warszawie. W 1979 roku napisał i wyreżyserował w alternatywnym Teatrze Podkowa spektakle Krzyżewski oraz Ameryka odkrywa Amerykę, natomiast w latach 1984–1985 pełnił funkcję konsultanta repertuarowo-literackiego w Teatrze Polskim w Szczecinie. Od 1986 do 1992 roku był kierownikiem literackim Teatru im. Stefana Jaracza w Łodzi.

Mitzner był także szefem ośrodka kultury w Podkowie Leśnej, który gromadził między innymi członków ormiańskiej emigracji, organizował spotkania historyków polskich, rosyjskich, dysydentów ukraińskich. Prowadził tam też działające poza cenzurą wydawnictwo Oficyna Wydawnicza P.T. Spółka Poetów, gdzie ukazywały się książki w wielu językach: czeczeńskim, cygańskim, ormiańskim, ukraińskim, białoruskim.

W 1989 roku został członkiem SPP. W latach 1990–1993 prowadził stały felieton Archiwum wschodnie w Radiu Wolna Europa. Kontynuował współpracę z wydawanym wcześniej w drugim obiegu, a od 1991 roku legalnie, kwartalnikiem poświęconym historii Polski i Europy Środkowo-Wschodniej w XX wieku „Karta”.

Stale współpracował też z „Zeszytami Literackimi” oraz z miesięcznikiem „Dialog”. Wiersze, artykuły, felietony, recenzje, tłumaczenia z języka rosyjskiego publikował między innymi na łamach pism „Kultura”, „Odra”, „Pamiętnik Teatralny”, „Kresy”, „Rzeczpospolita; również w rosyjskich „Utro”, „Arion”, „Zwiezda”, białoruskim „Kałosie”, kosowskim „Jeta e Re”, francuskim „Poésie”, litewskim „Naujoji Romuva”, czeskim „Protimluv”, w słoweńskiej „Apokalipsie” i wielu innych.

Jest autorem wielu tomów poetyckich. Jego zbiór Podmiot domyślny został określony jako jedno z najciekawszych dokonań w polskiej liryce początku XX wieku. Mitzner tworzy „ja” liryczne krytycznie patrzące na świat, ale równocześnie dające się uwodzić jego urokom. Przeplatające się melancholia i żywiołowość tworzą dynamizm tej poezji.

Na świetnie przyjęty tom Siostra składają się utwory nieraz lapidarne, na granicy aforystyki. Z drugiej strony poeta wydobywa wieloznaczności ukryte w pospolitych zwrotach, urzeka grą słów i fascynuje sennymi obrazami – tajemniczymi, mrocznymi. Elegijny ton zwątpienia ściera się ze stoickimi argumentacjami, dostarczając czytelnikowi materiału do refleksji i przeżyć.

Wydany w 2023 roku Mój Iwaszkiewicz to z kolei swoiste podsumowanie wieloletnich badań Mitznera nad Iwaszkiewiczem. Autor z osobistej perspektywy wnikliwego czytelnika pisze o tym, co w Iwaszkiewiczu ceni najbardziej, a co prowokuje go do niezgody. Ogarnia szeroką perspektywą życie i twórczoś autora Oktostychów, równocześnie nie tracąc z oczu pojedynczych linijek wierszy.

W 1990 roku Mitzner otrzymał nagrodę Fundacji Polcul (Australia). Został wyróżniony między innymi odznaką Zasłużony Działacz Kultury (2001), Srebrnym Krzyżem Zasługi (2005), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2009). Za szkice biograficzne Gabinet cieni dostał w 2008 roku nominację do Nagrody Literackiej im. J. Mackiewicza, za tom poetycki Podmiot domyślny nominację do Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius (2008). W 2012 nominowany do Nagrody Literackiej „Nike”. Kilkukrotnie nominowany do Nagrody Poetyckiej im. Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego „Orfeusz” otrzymał ją w 2020 roku za tom Siostra, natomiast w 2021 roku za tom Przygody chłopca Nagrodę Poetycką im. Kazimierza Hoffmana „KOS”.

BIBLIOGRAFIA

poezja:

• Dusza z ciała wyleciała, Podkowa Leśna: Oficyna Wydawnicza P.T., 1980.
• Z czasem, Podkowa Leśna: Oficyna Wydawnicza P.T., 1980.
• Podróż do ruchomego celu, Warszawa: „Przedświt”, Warszawska Niezależna Oficyna Poetów i Malarzy, 1985.
• Zmiana czasu, Podkowa Leśna: Oficyna Wydawnicza P.T., 1990.
• Las, Podkowa Leśna: Galeria Parawany, 1996.
• Hans wieczny tułacz, Podkowa Leśna: Koło Podkowy „Mała ojczyzna”, 1999.
• Myszoser, Warszawa: Przedświt, 2000.
• Pustosz, Warszawa: tCHu, 2004.
• Podmiot domyślny, Warszawa: tCHu, 2007.
• Dom pod świadomością, Warszawa: tCHu, 2008.
• Niewidy, Warszawa: tCHu, 2009.
• Kropka, Warszawa: tCHu, 2011.
• W oku Kuku, Warszawa: tCHu, 2012.
• i po kropce, Warszawa: tCHu, 2013.
• Klerk w studni, Warszawa: tCHu, 2016.
• polak Mały, Warszawa: tCHu, 2016.
• Ulica tablic, Warszawa: tCHu, 2017.
• Siostra, Warszawa: tCHu, 2019.
• Przygody chłopca, Warszawa: tCHu, 2020.
• Mucha!, Warszawa: tCHu, 2021.
• Ekrany. Egzorcyzmy, Warszawa: tCHu, 2023.

Proza, publicystyka:

• Hania i Jarosław Iwaszkiewiczowie. Esej o małżeństwie, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2000.
• Kto gra „Antygonę”? O tragicznych przyczynach i skutkach, Podkowa Leśna: Aula, 2002.
• Zagrać wszystko. Po co nam teatr, Warszawa: „Twój Styl”, 2003.
• Gabinet cieni, Warszawa: Fundacja Zeszytów Literackich, 2007.
• Jak znalazł, Kraków: Wydawnictwo Pasaże, 2014.
• Memoriał. Droga do Rosji, Kraków: Instytut Książki – Warszawa: Nowaja Polsza, 2015.
• Rosyjski kwadrat, Warszawa: Convivo, 2022.
• Mój Iwaszkiewicz, Warszawa: Próby, 2023.

DZIAŁALNOŚĆ TRANSLATORSKA

• Arthur Schnitzler, Pod Zieloną Papugą, (przekład pod pseud. Jan Miciak), Warszawa: Krąg 1981.
• Pieśni Oleny [ukraińskie pieśni ludowe], 2. tłumacz Olena Leonenko, Podkowa Leśna: Oficyna Wydawnicza P.T. – Spółka Poetów, 1993.
• Pieśni ormiańskie, 2. tłumacz A. Dżanojan, Podkowa Leśna: Ośrodek Kultury Koło Podkowy, 1995.
• Siergiej Stratanowski, Niedaleko od Czeczenii [tekst w języku rosyjskim, polskim i czeczeńskim], Podkowa Leśna: Aula, 2001.

TŁUMACZENIA

angielski:

• Sister [Siostra], tłum. Marian Polak-Chlabicz, Warszawa: tCHu, 2020.

rosyjski:

• Что случилось в нашем доме [wybór wierszy], tłum. I.N. Sitnikow, Riazań: Użorocze, 2000.

OR