(właśc. Marek Lubaś; ur. 1946) – prozaik, dziennikarz, przez lata związany z „Gazetą Krakowską”, autor opowiadań, powieści obyczajowych i kryminałów.

Pierwsze książki Marka Harnego, publikowane w latach 70. i 80 XX wieku, umieszczane były w nurcie „czarnej prozy”, u którego początku stawia się twórczość Marka Hłaski. W powieści Kraina naszej tęsknoty Harny kreśli portrety zbuntowanych, nieprzystosowanych do rzeczywistości bohaterów, którzy uciekają w góry, aby tam szukać wolności, niezależności i potwierdzenia własnego znaczenia.

Ważnymi powracającymi u Harnego wątkami są tematy drugiej wojny światowej i gór. Autor często pisze o ludziach, którzy przemierzają górskie ścieżki, a także o groźnym pięknie szczytów, jak w jego debiucie prozatorskim Unieś mnie, wielki ptaku i zbiorze opowiadań Góry są w nas. Z kolei w Urodzonym z wiatru autor nawiązał do historii podhalańskiego partyzanta Józefa Kurasia „Ognia”. Ta książka jest częściowo oparta na doświadczeniach autora, który dzieciństwo spędził w Nowym Sączu.

W książkach pisanych już w XXI wieku kluczowe dla pisarza stało się opisywanie polskiego „tu i teraz”, komentowanie tego, co dzieje się w otaczającym go świecie. Często podejmuje trudne tematy, które szerokim echem odbijają się w przestrzeni publicznej. I tak na przykład pisał o „niebezpiecznych związkach” polityki i biznesu oraz rodzącej się w Polsce po roku 1989 przestępczości zorganizowanej. To temat Pismaka, obyczajowo-kryminalnej powieści opowiadającej o powikłanych, naznaczonych bolesną pamięcią zbrodniach sprzed lat. W tej książce, podobnie jak w wielu innych, Harny wprowadził swój ulubiony typ bohatera autsajdera, niezależnego człowieka po przejściach, który funkcjonuje na marginesie społeczeństwa.

W powieści Zdrajca Harny sięga z kolei po temat lustracji w kościele. To opowieść o księdzu, który zanim odkrył w sobie powołanie, daleko odbiegał od wzoru religijnego młodzieńca. Tym bardziej później starał się być dobrym kapłanem. Kochał góry i pracę z trudną młodzieżą. Pod presją otoczenia przyjął na siebie rolę tropiciela dawnych agentów i zapłacił za to wysoką cenę.

Fabuła dwóch najnowszych książek Harnego – Snów wojennych i Dziecka września – związana jest z drugą wojną światową. Bohaterką pierwszej jest Magdalena, kobieta, która nie może znaleźć spokoju od czasu, kiedy nabrała podejrzeń, że może być córką hitlerowskiego oprawcy. Za pierwowzór ojca bohaterki posłużył Heinrich Hamann, szef gestapo w Nowym Sączu i Krakowie. W Dziecku września  autor opowiada o urodzonym 1 września 1939 roku chłopcu, którego ojciec został zabity w czasie wojny. Jego matka walczy najpierw o urodzenie, a potem ocalenie syna. Po latach bohater stara się uporać z upiorami dawnego życia i wybrać własną drogę.

Marek Harny jest laureatem nagrody literackiej im. Stanisława Piętaka (za debiutancki tom opowiadań, 1975) i Nagrody Wielkiego Kalibru (za powieść Pismak). Za Urodzonego z wiatru otrzymał nominację do Nagrody Literackiej im. Józefa Mackiewicza.

BIBLIOGRAFIA

• Unieś mnie, wielki ptaku, Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1975.
• Kraina naszej tęsknoty, Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1985.
• Góry są w nas, Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1990.
• Urodzony z wiatru, Warszawa: Prószyński i S-ka, 2003.
• Lekcja miłości, Warszawa: Prószyński i S-ka, 2003.
• Pismak, Warszawa: Prószyński i S-ka, 2005.
• Samotność wilków, Warszawa: Prószyński i S-ka, 2006.
• Zdrajca, Warszawa: Prószyński i S-ka – Kraków: Wydawnictwo WAM, 2007.
• Wszyscy grzeszą, Warszawa: Prószyński i S-ka, 2008.
• W imię zasad, Warszawa: Prószyński i S-ka, 2011.
• Dwie kochanki, Warszawa: Prószyński Media, 2014.
• Wolontariuszka, Warszawa: Prószyński Media, 2015.
• Sny wojenne, Warszawa: Prószyński Media, 2018.
• Dziecko września, Warszawa: Prószyński i S-ka, 2021.

MHS