(ur. 1955) – dramatopisarka, prozaiczka, autorka słuchowisk. 

Jej pierwsze słuchowiska powstały w latach 70. XX wieku, na przykład Gdy rozum śpi – włącza się automatyczna sekretarka. Rzecz o gadaniu (tekst opublikowany dopiero w roku 1993 w „Dialogu”). Jako prozaiczka debiutowała w 1987 roku opowiadaniem Misja Oscara Llenor, zamieszczonym w miesięczniku „Odra”, przedstawiając je jako odnaleziony tekst Jorge Luisa Borgesa i podpisując się jako tłumaczka (L.A. Surowska). Wiele jej utworów ukazało się w „Dialogu”, między innymi: Męka Pańska w butelce (1995), Dwadrzewko (1996) czy Farrago (1997). Akcja jej utworów często rozgrywa się na pograniczu dwóch światów, na przykład Farrago opowiada historię gwiazdora kina akcji, który po śmiertelnym wypadku samochodowym trafia w zaświaty, a gdy wraca na ziemię, jego własne emocje zostają zastąpione przez te należące do odgrywanych przez niego bohaterów. Z kolei Przemiana 1999 to rozgrywająca się w realiach wielkiej finansjery wariacja na temat słynnego opowiadania Franza Kafki. W utworach Amejko widoczna jest drwina z rzeczywistości, czemu służą dowcipne dialogi, a także posługiwanie się potocznym, często nawet dosadnym językiem. Drwina ta prowadzi do krytycznej analizy wnętrza współczesnego człowieka oraz do opisu jego kondycji duchowej. Sztuki Amejko tłumaczono na wiele języków i wystawiano w licznych teatrach za granicą (w tym w Anglii, Niemczech, Austrii, Czechach, Chorwacji) oraz w Polsce (także w Teatrze Telewizji), zaś jej słuchowiska były nadawane w Polskim Radiu. Amejko jest też współautorką utworów dramatycznych dla dzieci (współautor: M. Czub), na przykład Alchemika, Gołębiożerców, Klątwy Muchomora – wystawianych we Wrocławskim Teatrze Lalek. 

Prozatorskim debiutem książkowym Amejko był zbiór opowiadań Głośne historie (2003), który przyniósł jej wiele nominacji i nagród. Później opublikowała powieść Żywoty świętych osiedlowych (2007); na podstawie drugiej książki stworzyła też słuchowisko Osiedle. Również w tych utworach widoczne są stałe cechy jej twórczości. Bohaterowie Głośnych historii żyją gdzieś na granicy różnych czasów i rozmaitych ontologicznie przestrzeni. Na pozór są postaciami zwykłymi, by nie rzec – banalnymi, a odczucie to wzmacnia jeszcze typ narracji, bliski gawędzie. Jednak problemy, z którymi zmagają się ukazywane w tych tekstach postaci, wcale nie są banalne; bohaterowie próbują zapanować nad chaosem egzystencji, znaleźć w niej stałe punkty zaczepienia. W Żywotach świętych osiedlowych pisarka odwołała się do starego wzorca literackiego, czyli do prozy hagiograficznej (Amejko chętnie posługuje się stylizacją czy pastiszem, rozmaitymi strategiami intertekstualnymi; wszak debiutując, opublikowała w miesięczniku „Odra” swoje opowiadanie jako nieznany tekst Borgesa). Autorka umieszcza akcję powieści w scenerii współczesnego blokowiska, które jednak jest bardzo niezwyczajne. Albo inaczej – niezwyczajni są jego mieszkańcy i to, co im się przydarza. Bohaterowie to między innymi Józef Drukarz – „dziurawiciel sensu”, Chajdeger – „Dobrodziej Słów Bezdomnych”, Kunerta – „Grabarka Marzeń”. Dla postaci tych zupełnie normalne jest, że obok nich żyją prawdziwi święci, a Bóg wysyła do nich dyscyplinujące SMS-y. W obu tych książkach Amejko podejmuje próbę odpowiedzi na fundamentalne dla współczesnego człowieka pytania, prowadząc dyskurs gdzieś na styku socjologii, psychologii, religii. 

Za obie te książki, kolejno w 2004 i 2008 roku, autorka była nominowana do Nagrody Literackiej „Nike”. Za Głośne historie otrzymała też Nominację do Brylantów Roku 2003, a za Żywoty świętych osiedlowych Dolnośląską Nagrodę Literacką „Pióro Fredry” 2007, nagrodę „Srebrny Kałamarz” im. Hermenegildy Kociubińskiej, przyznawaną przez Fundację Zielona Gęś im. Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego, oraz Nagrodę Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek 2008. 

Więcej informacji na temat twórczości Lidii Amejko znaleźć można na stronie internetowej autorki: www.amejko.pl 

BIBLIOGRAFIA 

• Głośne historie, Warszawa: Oficyna 21, 2003. 
• Żywoty świętych osiedlowych, Warszawa: W.A.B., 2007. 

TŁUMACZENIA 

bułgarski: 

• Teatr x 3 [Dwadrzewko; Farrago; Nondum], tłum. Sylwia Borisowa, Sofija: Panorama Plûs, 2007. 

czeski: 

• Dvojdřívko [Dwadrzewko], tłum. Irena Lexová, w: Pobavme se o životě a smrti, Praha: Divadelní ústav, 2002. 
• Známé příběhy [Głośne historie], tłum. Barbora Gregorová, Praha: Agite/Fra, 2010. 

francuski: 

• La Vie des saints de la cité [Żywoty świętych osiedlowych], tłum. Lydia Waleryszak, Paris: Actes Sud, 2009. 
• Farrago, tłum. Kinga Joucaviel, Toulouse: Presses universitaires du Mirail-Toulouse, 2014 (wydanie dwujęzyczne). 

niemiecki: 

• w antologii: Anthologie polnischer Dramen der Gegenwart, tłum. Judith Arlt [et al.], Sulejówek: Agencja Dramatu i Teatru „Adit”, 2000. 
• Die Vorstadtheiligen [Żywoty świętych osiedlowych], tłum. Bernhard Hartmann, Köln: Dumont Buchverlag, 2011. 

węgierski: 

• A telepi szentek élete [Żywoty świętych osiedlowych], tłum. Lajos Pálfalvi, Budapest: Noran Libro, 2017. 
• Nondum, w: Polkák: új lengyel drámák, tłum. Patrícia Pászt, Pozsony–Dunaszerdahely: Kalligram Polgári Társulás, 2017. 

EZ