(ur. 1976) – powieściopisarz i publicysta.

Debiutował powieścią Niehalo. Jej fabuła na pozór układa się w socjologiczny czy też obyczajowy raport na temat położenia i świadomości młodych Polaków, ale w połowie utworu autor wprowadza to, co stało się znakiem rozpoznawczym jego wczesnej prozy: groteskową deformację, która niemal całkowicie dewastuje realistyczne złudzenie. Kolejna powieść Karpowicza (Cud) opiera się na tyleż zaskakującym, co ekscentrycznym pomyśle fabularnym: główny bohater ginie potrącony przez samochód, ale jego śmierć okazuje się niepewna – przynajmniej dla zakochanej w nim młodej lekarki. Od strony formalnej Cud to przewrotna gra ze schematami popularnego romansu. W tym samym roku 2007 ukazał się Nowy kwiat cesarza (i pszczoły) – autotematyczna eksperymentalna opowieść o podróżach po Etiopii.

Wydane w kolejnym roku Gesty odbiegają od wcześniejszej tonacji – nie pojawia się tu groteska, znika ironiczna dykcja. Tym razem Karpowicz zaproponował niemal ascetyczną narrację, prostą fabułę skupioną na doświadczeniu rozpaczy. Czterdziestoletni bohater powieści przyjeżdża do rodzinnego domu, żeby zaopiekować się umierającą matką. Tam oddaje się przykrym wspomnieniom, prowadzi rozrachunki ze swoim nieudanym życiem. Po krótkim czasie i u niego zostaje zdiagnozowana śmiertelna choroba.

Przełomowym momentem w karierze pisarskiej Karpowicza stało się ogłoszenie Balladyn i romansów – obszernej i ambitnie pomyślanej powieści, która doskonale wpisała się w żywe podówczas dyskusje o postsekularyzmie. Tak samo jak w debiutanckim utworze ekspozycja jest myląca. Śledzimy bowiem romans pięćdziesięcioletniej kobiety z niespełna dziewiętnastoletnim prymitywnym chłopcem o bandyckich skłonnościach. Na powieściowej scenie pojawia się jednak coraz więcej bohaterów, rzecz ewoluuje w stronę absurdalnej farsy – to bogowie z panteonu kilku mitologii i religii schodzą na ziemię i mieszają się w sprawy śmiertelników.

Ości w pełni potwierdziły literacką klasę Karpowicza. Bohaterowie tej powieści wchodzą ze sobą w rozmaite relacje miłosne, niejako unieważniając kategorie płci i wieku. Jak sugerował sam pisarz, utwór mówi o tym, że dotychczasowe modele rodziny czy – szerzej – typy powiązań międzyludzkich w pewnym sensie zbankrutowały, a na pewno okazały się niewydolne.

Ostatnia powieść Ignacego Karpowicza, Ludzie z nieba, jest inspirowana historią legendarnych polskich lotników: pilota Franciszka Żwirki i inżyniera Stanisława Wigury. Rok 1905. Kora spędza dzieciństwo w Bieniakoniach, miasteczku na południe od Wilna. Dziesięć lat później, gdy przez miasteczko przechodzą bieżeńcy, świat, który znała dziewczyna, przestaje istnieć. Karpowicz w Ludziach z nieba narusza filary tradycyjnie pojmowanej tożsamości, przekracza granice czasu i wyobraźni oraz przypomina, że najważniejsze, co nam się w życiu przytrafia, to relacje z drugim człowiekiem.

Ignacy Karpowicz był nominowany do Paszportu „Polityki” za debiut Niehalo (2006), a nagrodę tę otrzymał pięć lat później za Balladyny i romanse. Za tę ostatnią powieść był też nominowany do Literackiej Nagrody „Nike”. Nominowany do tej nagrody był jeszcze trzy razy: za Gesty (2009), Ości (nominacja do finału nagrody, 2014) oraz Sońkę (2015).

BIBLIOGRAFIA

• Niehalo, Wołowiec: Wydawnictwo Czarne, 2006.
• Cud, Wołowiec: Wydawnictwo Czarne, 2007.
• Nowy Kwiat Cesarza (i pszczoły), Warszawa: Polski Instytut Wydawniczy, 2007.
• Gesty, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2008.
• Balladyny i romanse, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2010.
• Ości, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2013.
• Sońka, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2014.
• Miłość, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2017.
• Cicho, cichutko, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2021.
• Ludzie z nieba, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2024.

TŁUMACZENIA

angielski:

• Sonka [Sońka], tłum. Maya Zakrzewska-Pim, Victoria: Dalkey Archive, 2018.
• Gestures [Gesty], tłum. Maya Zakrzewska-Pim, Victoria: Dalkey Archive, 2017.

białoruski:

• Сонька [Sońka], tłum. Maria Martysevìč, Minsk: Lohvinau, 2018.

bułgarski:

• К-ости [Ości], tłum. Lilia Raczewa, Sofija: Izdatelstvo „Gea-Libris”, 2017.

chorwacki:

• Sonjka [Sońka], tłum. Emilio Nuić, Zagreb: Hena com, 2019.

francuski:

• Sonia [Sońka], tłum. Caroline Raszka-Dewez, Lausanne: Les Éditions Noir sur blanc, 2017.

hiszpański:

• Cuando los dioses bajaron a Varsovia y alrededores. Baladinas y Romances [Balladyny i romanse], tłum. Francisco Javier Villaverde González, Barcelona: Rayo Verde, 2016.
• Sońka [Sońka], tłum. Francisco Javier Villaverde González, Barcelona: Rayo Verde, 2020.

kataloński:

• Sońka [Sońka], tłum. Xavier Farré Vidal, Barcelona: Rayo Verde, 2020.

macedoński:

• Соња [Sońka], tłum. Filip Dymiewski, Skopje: Begemot, 2017.

litewski:

• Gestai [Gesty], tłum. Kazys Uscila, Vilnius: Vaga, 2011.

niemiecki:

• Sonka [Sońka], tłum. Katharina Kowarczyk, München: Berlin Verlag, 2017.

słoweński:

• Baladine in romance [Balladyny i romanse], tłum. Jana Unuk, Ljubljana: Mladinska Knjiga Zalożba, 2014.
• Osti [Ości], tłum. Jana Unuk, Vnanje Gorice: Kulturno-umetniško društvo Police Dubove, 2017.
• Ljubezen [Miłość], tłum. Jana Unuk, Ljubljana: Škuc, 2020.

ukraiński:

• Сонька [Sońka], tłum. Ostap Śliwiński, Kyjiw: Komora, 2016.

węgierski:

• Égiek és földiek [Ballady i romanse], tłum. Gábor Körner, Budapest: Typotex, 2012.
• Csoda [Cud], tłum. Gábor Körner, Budapest: Typotex, 2014.
• Szálkák [Ości], tłum. Gábor Körner, Budapest: Typotex, 2017.

SK