(ur. 1953) – poeta, eseista, felietonista, krytyk literacki.

Maj debiutował w 1970 wierszami w miesięczniku „Poezja”. Po maturze podjął studia polonistyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, a po ich ukończeniu pracował jako autor scenariuszy i aktor w Teatrze KTO, którego był współzałożycielem. Rozwijając twórczość literacką i krytyczną, publikował recenzje i wiersze między innymi w „Więzi”, „Nowym Wyrazie”, „Tygodniku Kulturalnym”, „Tygodniku Powszechnym”. W 1983 roku założył mówiony miesięcznik literacki „NaGłos”, którego był też redaktorem naczelnym do 1989 roku.

Jest autorem tomików wierszy, które zapewniły mu prestiżowe nagrody literackie, miano jednego z najlepszych poetów swego pokolenia oraz miejsce w wielu antologiach poezji współczesnej, wydanych w Polsce i za granicą.

W swojej twórczości poetyckiej Maj często koncentruje się na tematyce metafizycznej, ale odchodzi od tradycyjnej liryki religijnej. Bohaterem jego wierszy jest ktoś, kto żyje w zachwyceniu urodą świata, ale i w przerażeniu jego niezrozumiałą naturą. Kontempluje chwilę, w której przeżywa cud przynależności, by zaraz potem studiować gorycz zdziwienia własną w świecie obcością. To także ktoś, kto żyje reminiscencją, rozpamiętywaniem przeszłości – własnej, prywatnej, ale i zbiorowej – ktoś udręczony postępami choroby, jaką jest upływ czasu sprawiający, że czyjaś intensywna obecność zmienia się w dojmującą nieobecność. To wreszcie ktoś, kto nie godzi się, by poezja tylko łagodziła ból, wydobywała piękno, nie próbując przedrzeć się do rzeczywistości i nie starając się opisać „zachłannej krzątaniny”, czyli życia. Te niepokoje stale obecne w poezji Maja nastrajają ją na elegijny ton czułości dla innych, ale też każą mu upierać się przy drogich mu wartościach. A tym na imię wierność, przyjaźń, solidarność, podziw dla rzeczy godnych podziwu.

Tak o poezji Maja pisał Stanisław Barańczak: „Utwory te to właściwie liryczne epifanie, zapisy poetyckich objawień czy iluminacji pozwalających na moment uchwycić sens istnienia w całym skomplikowaniu jego wewnętrznych antynomii… Całą swoją twórczością Bronisław Maj potwierdza tę prostą prawdę: konsekwentny poeta metafizyczny nie może nie być – w ostatecznym rozrachunku – moralistą”.

Rozprawa doktorska Maja ukazała się pod tytułem Biały chłopiec (wydana razem z wyborem wierszy Tadeusza Gajcego Dotknięty ogniem). Poeta zajmuje się również krytyką literacką, był wieloletnim felietonistą „Gazety Wyborczej” i „Rzeczpospolitej”, jest wykładowcą akademickim – prowadzi zajęcia w Uniwersytecie Jagiellońskim oraz w Szkole Twórczego Pisania. Pisał dla teatru i opery: za scenariusz do filmu Angelus otrzymał nominację do Polskiej Nagrody Filmowej Orzeł.

Poezja Maja jest tłumaczona na liczne języki, między innymi francuski, niemiecki, serbski, słowacki, słoweński, węgierski, włoski, hiszpański, szwedzki, a także hebrajski i wietnamski. Była publikowana w antologiach polskiej poezji za granicą. Tłumaczyli go na przykład Czesław Miłosz, Stanisław Barańczak czy Karl Dedecius.

Maj w 1981 roku otrzymał Medal im. Stanisława Grochowiaka za najlepszy debiut książkowy ze środowiska studenckiego. W 1984 roku został uhonorowany Nagrodą Fundacji im. Kościelskich w Genewie. Jest też laureatem nagrody kulturalnej „Solidarności” (1983 i 1984). W 1990 otrzymał nagrodę Pierścienia za całokształt twórczości poetyckiej, a w 1995 roku Nagrodę Polskiego PEN Clubu.

BIBLIOGRAFIA

poezja:

• Wiersze, Warszawa: NOWA, 1980.
• Taka wolność. Wiersze z lat 1971–1975, Warszawa: Młodzieżowa Agencja Wydawnicza, 1981.
• Wspólne powietrze, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1981.
• Album rodzinny, Kraków: Oficyna Literacka, 1986.
• Zagłada Świętego Miasta, London: Puls Publications, 1986.
• Zmęczenie, Kraków: Znak, 1986.
• Światło, Kraków: Znak, 1994.
• Elegie, treny, sny, Kraków: Znak, 2003.
• Gołębia, Krupnicza, Bracka, Kraków: Śródmiejski Ośrodek Kultury, 2007.
• Antologia, Warszawa: Hachette Polska, 2013.

felietony:

• Kronika wydarzeń artystycznych, kulturalnych, towarzyskich i innych, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1997.
• Liryczna diagnoza, Kraków: Medycyna Praktyczna, 2023.

TŁUMACZENIA

słowacki:

• Svetlo a iné básne [wybór wierszy], tłum. Karol Chmel, Bratislava: Drewo a Srd, 2003.

AS