Instytut Książki

Grzegorz Motyka został laureatem Nagrody Historycznej m.st. Warszawy im. Kazimierza Moczarskiego. Laureatkę wybrały też skupione wokół Nagrody Młodzieżowe Kluby Historyczne – została nią Kalina Błażejowska.

W niedzielę, 1 grudnia, w Bibliotece Narodowej w Warszawie, po raz szesnasty została przyznana Nagroda Historyczna m. st. Warszawy im. Kazimierza Moczarskiego. Spośród stu zgłoszonych książek, a następnie pięciu nominacji, jury pod przewodnictwem prof. Andrzeja Friszkego wybrało książkę „Akcja »Wisła« ‘47. Komunistyczna czystka etniczna” autorstwa Grzegorza Motyki. Zwycięzca otrzymał statuetkę – replikę temperówki patrona nagrody – oraz 50 tys. złotych. Po raz pierwszy nagrody pieniężne otrzymali również pozostali nominowani, po 10 tys. złotych.

Grzegorz Motyka, laureat tegorocznej Nagrody, jest historykiem i politologiem skupiającym się w pracy badawczej na problematyce stosunków polsko-ukraińskich po 1939 roku oraz kwestii antykomunistycznego oporu w Europie Środkowej po 1944 roku.

Co roku swoją Nagrodę przyznają również Młodzieżowe Kluby Historyczne, którym również patronuje Kazimierz Moczarski. Jest nią „Ołówek”, statuetka pasująca do „Temperówki Kazimierza Moczarskiego”. Kluby na co dzień promują modę na czytanie książek historycznych wśród uczniów szkół średnich. Tym razem „Ołówek” trafił do Kaliny Błażejowskiej za książkę „Bezduszni. Zapomniana zagłada chorych” Wydawnictwa Czarnego.

Nagrodę przyznało jury w składzie: prof. Andrzej Friszke (przewodniczący), prof. Antoni Dudek, prof. Dobrochna Kałwa, prof. Barbara Klich-Kluczewska, prof. Jan Kofman, dr hab. Andrzej Krzysztof Kunert, prof. Anna Landau-Czajka, dr Anna Machcewicz, dr Tomasz Makowski, Małgorzata Szejnert, Andrzej Wielowieyski.

***

Nagroda Historyczna m. st. Warszawy im. Kazimierza Moczarskiego, ustanowiona w grudniu 2018 roku uchwałą Rady m.st. Warszawy, jest kontynuacją nagrody powstałej w 2009 roku za najlepszą książkę poświęconą najnowszej historii Polski. To jedna z najważniejszych nagród historycznych w kraju, a jej laureatami byli m.in. Timothy Snyder, Alexandra Richie, Karol Modzelewski, Grzegorz Piątek, Anna Wylegała, a w ubiegłym roku Sławomir Łotysz. Jury nagradza publikacje podejmujące tematy, które frapują nie tylko naukowców i miłośników historii. Pogłębiona refleksja nad najnowszą historią Polski pozwala bowiem zrozumieć również bieżącą rzeczywistość i światopoglądowe spory, które toczymy do dziś.

Nagroda jest uczczeniem pamięci Kazimierza Moczarskiego, dziennikarza i prawnika, demokraty i żołnierza Armii Krajowej, po wojnie przez 11 lat więzionego przez komunistów. Był on autorem „Rozmów z katem”, niezwykłego zapisu rozmów z Jürgenem Stroopem, likwidatorem warszawskiego getta, z którym dzielił jedną celę więzienia na warszawskim Mokotowie.

Organizatorem i fundatorem konkursu jest m. st. Warszawa, a współorganizatorami Dom Spotkań z Historią oraz Fundacja im. Kazimierza i Zofii Moczarskich. Partnerem nagrody jest Biblioteka Narodowa. „Gazeta Wyborcza” sprawuje patronat medialny.