Aktualności

Vera Verdiani / Fot. archiwum Instytutu Książki
23.02.2025

Zmarła wybitna tłumaczka literatury polskiej Vera Verdiani

23 lutego 2025 roku zmarła Vera Verdiani, jedna z najbardziej zasłużonych tłumaczek literatury polskiej we Włoszech, która przybliżyła włoskim czytelnikom polską klasykę i wielkie teksty współczesne.

Jej imponująca kariera translatorska trwała niemal 70 lat, a w jej trakcie Włoszka przełożyła ponad siedemdziesiąt książek trzydziestu autorów. Przez ten czas zdążyła zapracować na miano mistrzyni przekładu, a jej nazwisko przez dekady było dla wydawczyń i czytelników gwarancją najwyższej jakości kunsztu oraz punktem odniesienia dla tłumaczy i tłumaczek z różnych pokoleń.

Vera Verdiani urodziła się w 1935 roku we Florencji, z którą związana była przez całe życie. Ze względu na polskie korzenie ze strony matki, język polski od najmłodszych lat był jej drugim językiem. W 1959 roku ukończyła filologię słowiańską na Uniwersytecie we Florencji. Zawodowo poświęciła się nauczaniu języka francuskiego oraz intensywnej działalności translatorskiej z języków polskiego i francuskiego. W ciągu swojej kariery współpracowała z najważniejszymi włoskimi wydawnictwami, takimi jak m.in. Lerici, Feltrinelli, Vallecchi, De Donato, Sellerio, Boringhieri, Mondadori i Il Saggiatore.

Na język włoski przekładała wielu spośród najwybitniejszych polskich pisarzy i pisarek. Na swoim koncie miała m.in. tłumaczenia „Mini wykładów o maksi sprawach” Leszka Kołakowskiego, słynnego eseju „Ponowoczesność jako źródło cierpień” Zygmunta Baumana, pracy „Shakespeare współczesny” Jana Kotta, dramatów „Policja” i „Męczeństwo Piotra Oheya” Sławomira Mrożka, a także powieści „Cham” Elizy Orzeszkowej, „Popiół i diament” Jerzego Andrzejewskiego, „Madame” Antoniego Libery, „Weiser Dawidek” Pawła Huellego czy „Nienasycenie” Stanisława Ignacego Witkiewicza (wraz z innymi tłumaczami).

W swojej praktyce translatorskiej „zaprzyjaźniała się” z autorami, niejednokrotnie tłumacząc na język włoski znaczną część ich twórczości. Takie literackie przyjaźnie zawarła m.in. z Witoldem Gombrowiczem (przełożyła na włoski m.in. dwa tomy „Dziennika”, „Ferdydurke”, „Pornografię” czy „Pamiętnik z okresu dojrzewania”) Ryszardem Kapuścińskim (m.in.  „Cesarz”, „Heban”, „Wojna futbolowa”, „Imperium”, „Szachinszach”), Gustawem Herlingiem-Grudzińskim (m.in. „Biała noc miłości”, „Wyspa”, „Podzwonne dla dzwonnika”, „Upiory rewolucji i inne eseje”), a także Stanisławem Lemem (m.in. „Głos Pana”, „Solaris”, „Śledztwo”, „Szpital przemienienia”).

W ubiegłym roku Verdiani została uhonorowana Nagrodą Transatlantyk, którą Instytut Książki przyznaje wybitnym ambasadorkom i ambasadorom literatury polskiej za granicą.