Aktualności

25.11.2020

Sześć listów Adama Mickiewicza do Alfreda de Vigny w Bibliotece Narodowej

26 listopada przypada 165. rocznica śmierci Adama Mickiewicza. Kilka dni temu Biblioteka Narodowa zakupiła na aukcji antykwarycznej sześć listów poety do Alfreda de Vigny. Zakup był możliwy dzięki szczodrej darowiźnie Krystyny Piórkowskiej z Nowego Jorku, po raz kolejny wspaniałomyślnie wspierającej działania Narodowej Książnicy.

Do zbiorów Biblioteki Narodowej trafiły rękopisy o istotnym znaczeniu zarówno dla literatury polskiej, jak i francuskiej. Alfred de Vigny (1797-1863) był prominentnym poetą, powieściopisarzem i dramaturgiem epoki romantyzmu, autorem dramatu Chatterton i powieści historycznej Cinq-Mars. Mickiewicz zetknął się z nim po raz pierwszy w 1835 roku, za pośrednictwem rzeźbiarza Davida d’Angers. Nabyte listy pochodzą z roku 1837 (15 i 31 marca, 2 kwietnia, 1 czerwca, 1 i 30 lipca). Były własnością spadkobierców de Vigny’ego, dziennikarza Jeana Sangnier i jego siostry Madeleine, a następnie trafiły na rynek aukcyjny.

Pięć wcześniej powstałych dokumentów dotyczy francuskojęzycznego dramatu Mickiewicza Les Confédérés de Barr (Konfederaci barscy). Polski poeta zwrócił się w nich z prośbą o ocenę tekstu i pomoc w jego wystawieniu. De Vigny, którego Chatterton zaledwie dwa lata wcześniej odniósł sukces na scenach paryskich, przychylił się do tej propozycji i zarekomendował Mickiewicza dyrektorowi teatru Porte-St-Martin. Relację z tego spotkania polski poeta zawarł w zachowanym w satyrycznym tonie liście do de Vigny’ego z 1 lipca. Ostatni dokument dotyczy wymienianych między korespondentami książek. Mickiewicz zawiadamiał w nim, że zwraca tom zawierający satyrę Lemerciera La Panhypocrisiade oraz zaoferował de Vigny’emu wypożyczenie nieprzywołanej z tytułu pozycji ze swojego księgozbioru.

Zakupione listy są szczególnym, unikatowym dokumentem o wyjątkowym znaczeniu historycznym. Świadczą nie tylko o samym istnieniu kontaktu między czołowymi poetami romantycznymi, lecz także o stopniu jego familiarności, a także o toczącym się między nimi dialogu intelektualnym i bezpośrednim oddziaływaniu artystycznym de Vigny’ego na Mickiewicza.

Listy do Alfreda de Vigny uzupełniają kolekcję przechowywanych w Bibliotece Narodowej Mickiewiczianów. Do najcenniejszych obiektów z tego zbioru należy rękopis wiersza Oda do młodości oraz listy do Konstancji z Bojanowskich Łubieńskiej, do Ludwiki z Osztorpów Horwattowej, do Stanisława Dobrowolskiego, Antoine’a Jeana Letronne’a, do sędziego Billauda i innych czy pokwitowanie, które Mickiewicz wystawił Franciszkowi Ksaweremu Godebskiemu.

Warto też wspomnieć o protokole z komisyjnego otwarcia trumny Mickiewicza w Paryżu w 1890 roku. Stosunkowo nowym nabytkiem Biblioteki Narodowej jest list Victora Hugo do Władysława Mickiewicza, w którym francuski pisarz, po otrzymaniu wydanych wówczas przez Księgarnię Luksemburską w Paryżu przekładów dramatów Adama Mickiewicza, składa patetyczny hołd polskiemu poecie na ręce syna.

Biblioteka Narodowa posiada w swoich zbiorach także kolekcję pierwodruków dzieł Mickiewicza i tłumaczeń na obce języki. Najciekawsze obiekty można obejrzeć w bibliotece cyfrowej POLONA, gdzie prezentowana jest kolekcja „Mickiewicz”.

Ponadto w BN znajdują się rękopisy innych romantycznych poetów m.in. autograf Balladyny Juliusza Słowackiego oraz archiwum Cypriana Norwida.