Aktualności

25.01.2018

Rękopis wiersza Juliusza Słowackiego w zbiorach Biblioteki Narodowej

Biblioteka Narodowa zakupiła w paryskim antykwariacie bezcenny rękopis wiersza Juliusza Słowackiego "Le Cimetiere du Pere la Chaise" wraz z zawierającym go zabytkowym sztambuchem – poinformowano w komunikacie na stronie internetowej BN.

Jak podała Biblioteka Narodowa, utwór podarowany córce francuskiego drukarza Korze Pinard, jest pierwszą kompletną wersją wiersza znanego dotychczas tylko we fragmencie.

"Niezwykle wartościowy jest także sam sztambuch, album-pamiętnik będący prezentem Słowackiego dla przyjaciółki. Panna Pinard zebrała w nim 23 wpisy znanych postaci ze świata ówczesnej francuskiej literatury, muzyki i sztuki" – poinformowano w komunikacie.

Według BN wiersz "Le Cimetiere du Pere la Chaise", datowany na 19 sierpnia 1832 r., "dotychczas znany był z późniejszego, niekompletnego odpisu obejmującego tylko 27 ostatnich wersów, który zachował się w sztambuchu matki Słowackiego Salomei Bécu".

"Odnaleziony obecnie rękopis obejmuje wszystkie 48 wersów, a także nieznany wcześniej badaczom tytuł wiersza i motto pochodzące z poematu Byrona »The Prophecy of Dante«. Głównym motywem utworu jest refleksyjna wędrówka po Paryżu, zwłaszcza cmentarzu Pere-Lachaise, a motto wskazuje na operowanie przez Słowackiego siatką nawiązań historycznych i aluzji literackich – do twórczości Byrona, Dantego (topos wygnańca) i sytuacji polskich emigrantów po roku 1831" – czytamy w komunikacie.

Biblioteka poinformowała również, że album stanowi typ charakterystycznego dla kultury literackiej XIX w. sztambucha. "Jest bogato zdobiony, ma kształt księgi w ciemnofioletowej, safianowej oprawie. Z 52 kart o pozłacanych brzegach 25 jest zapisanych. W albumie znajdują się w sumie 23 wpisy, stanowiące 16 utworów literackich lub listów, 5 rysunków i akwarel oraz 2 utwory muzyczne. Zarówno całość dokumentu, jak i sam wiersz Słowackiego znajdują dokładne potwierdzenie w korespondencji poety, w listach do matki z 1832 r. Korespondencja ta wskazuje także, że ofiarodawcą albumu był sam Słowacki" – podkreśliła BN.

Zdaniem prof. Zbigniewa Przychodniaka z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu "znaczenie odnalezionego autografu Słowackiego z polskiej perspektywy jest ogromne".

"Pozyskanie do polskich zbiorów albumu Kory Pinard w wielkim stopniu wzbogaca pisarską spuściznę po autorze Balladyny – o dokument oryginalny, stanowiący szczególny okaz kultury literackiej okresu romantyzmu, dowód współobecności polskiego poety w paryskim życiu kulturalnym. To szczególnie ważne wobec wielu niepowetowanych strat spuścizny po poecie. Znaczenie odnalezionego albumu wykracza poza horyzont literatury polskiej, gdyż paryski sztambuch stanowi zarazem interesujący dokument francuskiego życia literackiego" – powiedział badacz literatury romantycznej, cytowany w komunikacie. (PAP)