Instytut Książki

Program „Mała książka – wielki człowiek” od 8 lat nieprzerwanie inspiruje najmłodszych do odkrywania świata literatury. Zaprojektowany jako wieloletnie, długofalowe i ogólnopolskie działanie ma sprawić, by książki otaczały najmłodszych od pierwszych chwil życia, a rodzice i opiekunowie traktowali czytanie jako ważny element rozwoju swoich dzieci i wzmacniania więzi rodzinnych. W 2025 roku kontynuujemy tę misję z niesłabnącym zaangażowaniem, docierając z książkami wszędzie tam, gdzie są dzieci i ich najbliżsi. Zobaczcie, co wydarzyło się w naszym programie w ostatnich miesiącach.

Książka to najlepszy prezent

Pierwsze sześć miesięcy 2025 roku to czas intensywnej pracy nad tym, by wartościowe książki trafiały do jak największej liczby dzieci w całej Polsce. W ramach programu przekazywano wyprawki czytelnicze rodzicom niemowląt w 320 szpitalach położniczych, co stanowi ponad 90% tego typu placówek w kraju. W bibliotekach publicznych, których w programie uczestniczy aż 6878 (a wraz z rozpoczęciem nowej edycji dołączy kolejnych 70!) wyprawki czytelnicze czekają na dzieci w wieku przedszkolnym. Jesienią wystartuje nowa odsłona programu skierowana do pierwszoklasistów – książki trafią do wszystkich pierwszoklasistów i pierwszoklasistek w blisko 13 500 szkół podstawowych. W 2025 roku planujemy przekazać bezpłatne, piękne wydane książki 800 000 dzieci. To nie tylko liczby, ale przede wszystkim szansa na rozbudzanie pasji do czytania już od najmłodszych lat.

Nowość dla przedszkolaków: trzy razy więcej książek

W tym roku przygotowaliśmy dla przedszkolaków i ich rodziców prawdziwą literacką ucztę. Jesienią w bibliotekach publicznych na najmłodszych czytelników będą czekać aż trzy różne książki do wyboru. To efekt ogólnopolskiego konkursu dla wydawców, w którym zwyciężyły projekty przygotowane przez wydawnictwa Bernardinum, Dwie Siostry oraz Muchomor. Każda z publikacji to wciągająca, wzruszająca i pełna humoru opowieść wzbogacona ilustracjami autorstwa wybitnych polskich artystów i artystek. Zapraszając wydawców do współtworzenia projektu, stawiamy na najwyższą jakość i różnorodność – tak, by sprostać oczekiwaniom zarówno dzieci, jak i ich opiekunów.

Czytelnicza podróż po Polsce – warsztaty „Mała książka w drodze”

Choć sercem programu „Mała książka – wielki człowiek” są książki przekazywane najmłodszym, to nasze działania promujące czytelnictwo mają na celu zachęcanie do sięgia po literaturę na różne sposoby. Dlatego też w pierwszym półroczu zorganizowaliśmy cykl warsztatów czytelniczych „Mała książka w drodze”, skierowanych do dzieci w trzech grupach wiekowych. Odbyło się 161 spotkań, w których wzięło udział blisko 3400 dzieci wraz z opiekunami. Nasi animatorzy przemierzyli tysiące kilometrów, odwiedzając 153 miejscowości w całej Polsce. Symbol tej wiosennej trasy – czerwony, zabytkowy Czytobus, w którym odbywały się czytelnicze animacje – służył nam nie tylko jako środek transportu, ale w czasie każdego przejazdu stawał się także wehikułem zabierającym dzieci do magicznego świata książek i wyobraźni. Radość i entuzjazm towarzyszące tym spotkaniom są nie do przecenienia, a ich wpływ na budowanie czytelniczych nawyków pozostanie z dziećmi na długo.

Dzielimy się wiedzą i inspirujemy

Program „Mała książka – wielki człowiek” to także szeroko zakrojone działania edukacyjne. W okresie od maja do lipca 2025 roku przeszkoliliśmy 1800 położnych i personel medyczny w ramach kursu „Mała książka – wielki człowiek, czyli jak wspierać rozwój dzieci od pierwszych dni życia”. Szkolenia dotyczące wczesnej interwencji czytelniczej wyposażyły specjalistów w wiedzę, jak zachęcać rodziców do wprowadzania książek w życie dziecka już od narodzin.

Równolegle odbyła się druga edycja projektu „CZYTAMY rodzinne historie” skierowanego do pierwszoklasistów i ich nauczycieli. W zorganizowanie warsztatów wokół książki „Wnuczka antykwariusza” Justyny Bednarek i Emilii Dziubak zaangażowało się 727 grup ze szkół podstawowych, czyli ponad 14 000 młodych czytelniczek i czytelników wraz z nauczycielami i bibliotekarzami. W ramach konkursu, będącego drugim etapem tego projektu, otrzymaliśmy aż 421 prac, które pokazują zarówno wielkie zaangażowanie pedagogów, jak i świetną zabawę, jakiej dostarcza najmłodszym wspólne czytanie z rówieśnikami.

Siła współpracy

Nasze działania wykraczają poza mury domowego zacisza, bibliotek i szkół. Przez ostatnie miesiące współpracowaliśmy z licznymi festiwalami i instytucjami, organizując wydarzenia czytelnicze na takich imprezach jak Mały Koneser w Warszawie, festiwal Alfabet w Lublinie, Festiwal Słowa im. Jerzego Pilcha „Granatowe Góry” w Wiśle, Rabka Festival, Jarocin Festival czy na wydarzeniu dla wcześniaków „Blisko Siebie” w Szpitalu Ujastek w Krakowie.

W ramach promocji programu we współpracy z Radiem Kraków powstał także audiobook książki „Wnuczka antykwariusza”. W nagraniu audiobooka wzięli udział profesjonalni aktorzy, którzy swoimi interpretacjami ożywili literackich bohaterów. Dzięki świetnej produkcji i adaptacji dźwiękowej historia ta zyskała zupełnie nowy wymiar. Wszystkie nasze audiobooki możecie znaleźć tutaj.

Doskonałym przykładem innowacyjnego sposobu dotarcia do dzieci jest akcja „Mała książka w chmurach” realizowana z Polskimi Liniami Lotniczymi LOT na Dzień Dziecka i w okresie wakacyjnych podróży.  Najmłodsi podróżnicy otrzymują od nas książki oraz „Kolorowanki i łamigłówki” inspirowane baśniowymi motywami. Prezent ma umilić podniebne chwile i inspirować dzieci do odkrywania z rodzicami literackich opowieści.

Współpraca z Katarzyną Stoparczyk i programem „Dajcie nam głos” zaowocowała natomiast świetnymi i bardzo dojrzałymi rozmowami z dziećmi (o książkach i nie tylko). Pierwszą z nich obejrzało 480 tysięcy osób w zaledwie jeden dzień. Wywiady są publikowane na kanałach programu „Mała książka – wielki człowiek” (Facebook, Instagram).

Rodzinne czytanie promowaliśmy także poprzez spoty reklamowe w 251 kinach studyjnych oraz w stacjach radiowych i telewizyjnych.

Jesteśmy również aktywnym członkiem sieci EURead oraz Global Network for Early Years Bookgifting, które łączą instytucje z całego świata działające na rzecz promocji czytelnictwa. Współpraca ta pozwala nam wymieniać się wiedzą i doświadczeniami, dzięki czemu program „Mała książka – wielki człowiek” może stale się rozwijać, inspirowany najlepszymi międzynarodowymi praktykami.

Badania potwierdzają: książki zmieniają życie

Wpływ programu „Mała książka – wielki człowiek” na czytelnictwo rodzin  potwierdzają badania przeprowadzone na nasze zlecenie przez firmę ABR Sesta. Wyniki są jednoznaczne: 94% opiekunów zauważyło zainteresowanie swoich dzieci otrzymanymi książkami, a ponad 80% regularnie czyta je swoim pociechom. Co więcej, 75% respondentów sięga po książkę co najmniej raz w tygodniu, a 64% rodziców noworodków wprowadziło książkę do życia dziecka przed jego pierwszymi urodzinami – 42% nawet w ciągu pierwszych sześciu miesięcy. Co szczególnie istotne, 25% badanych przyznaje, że bez otrzymanej książki czytałoby mniej lub wcale. Te dane pokazują, że dzięki programowi polskie rodziny nie tylko mają w swoich domach książki, ale i realnie zmieniają się ich nawyki czytelnicze.