Instytut Książki

Literaturoznawczyni z Gdańska, prof. Małgorzata Książek-Czermińska, odebrała w środę w Białymstoku Ogólnopolską Nagrodę Literacką im. Franciszka Karpińskiego. Uhonorowano ją za „wierność chrześcijańskiemu etosowi humanisty poświadczoną wybitną twórczością naukową i eseistyczną”.

Nagrodę przyznaje od 25. lat katolickie stowarzyszenie Civitas Christiana. Honorowane są osoby, których - jak podają organizatorzy - twórczość „wyrasta z nurtu chrześcijańskiego”, a celem nagrody jest pokazywanie i upowszechnianie chrześcijańskiego wymiaru literatury.

Po południu w Książnicy Podlaskiej nagrodę wręczyli laureatce kustosz nagrody Bogusława Wencław ze stowarzyszenia Civitas Christiana i Romuald Gumienniak z zarządu tej organizacji. 

Prof. Małogorzatę Książek-Czermińską uhonorowano zwłaszcza za jej książkę „Gotyk i  pisarze. Topika opisu katedry”. Dyrektor Książnicy Podlaskiej Jolanta Gadek, która jest także członkinią kapituły nagrody, wyjaśniła dziennikarzom, że laureatka śledzi i bada topos katedry w literaturze na przestrzeni wieków. Dodała, że temat katedry wciąż wraca, jest szeroki, a katedra to nie tylko miejsce kultu, ale też było to kiedyś centrum życia społeczno-polityczno-gospodarczego. Katedra to też, jak mówiła, „pewna tajemnica, pewien symbol”. Dodała, że kapituła nagrody uznała za ważne przypomnienie wszystkim, czym we współczesnym świecie jest katedra.

Inny członek kapituły, autor laudacji, ks. prof. Jan Sochoń (on również w poprzednich latach był laureatem nagrody im. Karpińskiego) podkreślił, że profesor Książek-Czermińska jest „jedną z najwybitniejszych humanistek w polskiej kulturze”, wychowawczynią wielu humanistów. Zaznaczył, że laureatka w swojej książce poświęconej toposowi katedry zbadała wszystkie utwory literackie w kulturze, gdzie ten motyw, topos, się pojawia, zebrała je i opisała.

„Wiedzieliśmy, ze dajemy nagrodę osobie wybitnej, w związku z tym dobrze by było, gdyby poza laudacjami, żebyśmy byli także jej wdzięczni za to, że z humanistyki uczyniła miejsce, w którym ludzie mogą się porozumiewać, zwłaszcza w dzisiejszych, trudnych czasach” - powiedział ks. Sochoń.

Sama laureatka powiedziała dziennikarzom, że nie spodziewała się otrzymania takiej nagrody. Zaznaczyła, że patron nagrody, Franciszek Karpiński, to ktoś, „kogo dzisiaj nam potrzeba w czasach cywilizacji cyfrowej, aby nie zapominać, że jest taka poezja dla duszy i dla serca”. 

Przewodniczący kapituły nagrody bp Henryk Ciereszko zaznaczył, że laureatka zachowuje w swojej pracy „piękny etos humanisty sięgający ku tym wartościom, którymi żyjemy, które są nam bliskie”, które kapituła nagrody chce promować. 

Ogólnopolską Nagrodę Literacką im. Franciszka Karpińskiego od 1995 r. przyznaje Katolickie Stowarzyszenie Civitas Christiana. Nagroda wręczana jest w Białymstoku. Jej laureatami w poprzednich latach byli m.in. ks. Jan  Twardowski, Ernest Bryll, Wiesław Myśliwski, prof. Anna Świderkówna, prof. Irena Sławińska, prof. Teresa Kostkiewiczowa, prof. Stefan Sawicki, Jan Leończuk, Waldemar Smaszcz.

Patron nagrody Franciszek Karpiński (1741-1825) był jednym z najwybitniejszych polskich poetów epoki oświecenia. Uważany jest za prekursora nurtu sentymentalnego w literaturze polskiej. Poeta był związany z Białymstokiem, gdzie przez pewien czas przebywał na dworze fundatorów miasta - Branickich. W Białymstoku po raz pierwszy wykonano „Pieśni nabożne” Karpińskiego, badacze podkreślają również, że w Białymstoku powstała napisana przez niego kolęda „Bóg się rodzi”.

[źródło: PAP, Izabela Próchnicka]