Instytut Książki

Dzisiaj w Warszawie ambasador Republiki Serbii Nikola Zurovac udekorował Złotym Medalem za Zasługi slawistę, pisarza, poetę i tłumacza Grzegorza Łatuszyńskiego. To pierwsze od 30 lat wyróżnienie dla Polaka przyznane przez prezydenta Serbii.

„Doceniając wieloletnią pracę pana Grzegorza Łatuszyńskiego na rzecz rozwoju wzajemności kulturalnych polsko-jugosłowiańskich, a następnie polsko-serbskich, w szczególności zaś autorską dwutomową Antologię poezji serbskiej 20 wieku oraz kilkanaście autorskich indywidualnych wyborów książkowych poezji najwybitniejszych serbskich poetów, które ukazywały się przez lata w kierowanej przez niego warszawskiej Oficynie Wydawniczej „Agawa", a także jego autorską dwutomową Antologię współczesnej polskiej poezji w języku serbskim, której pierwszy tom ukazał się w Serbii w 2019 roku, odznaczył go Złotym Medalem za Zasługi” – podano w uzasadnieniu decyzji prezydenta Serbii Aleksandra Vućicia.

„Antologie Pańskiego autorstwa prezentują szeroki przekrój poezji krajów bałkańskich uznawanej obecnie za jedną z najciekawszych w Europie. Pańskie przekłady z powodzeniem oddają charakter, temperament i duszę serbskiej poezji prezentując polskim odbiorcom jej piękno, wyjątkowość i wysoki poziom, a także szeroki kontekst historyczno-literacki w którym powstawała i wciąż powstaje” – napisał w liście gratulacyjnym Dariusz Jaworski, dyrektor Instytutu Książki.

Grzegorz Łatuszyński serdecznie podziękował za wyróżnienie, a następnie wygłosił krótką przemowę. „Poezja jest duszą narodu. Narody poznać się mogą tylko poprzez nią. Jestem szczęśliwy, że udało mi się zaprezentować Polakom i Serbom to, co najlepsze w poezji obu krajów” – powiedział.

Grzegorz Łatuszyński urodził się 9 maja 1933 roku w Zdzięciole k. Nowogródka. Do szkoły podstawowej rosyjskojęzycznej uczęszczał w Zdzięciole w czasie okupacji sowieckiej, do białoruskojęzycznej w czasie okupacji niemieckiej, po czym znów do rosyjskojęzycznej podczas powtórnej okupacji sowieckiej. W kwietniu 1946 roku wraz z rodzicami wysiedlony został do Polski, gdzie zakończył edukację podstawową w szkole polskojęzycznej. Naukę w Liceum Ogólnokształcącym podjął w Wąbrzeźnie, po dwóch latach przeniósł się do Liceum im. Króla Jana III Sobieskiego w Grudziądzu, gdzie uzyskał maturę. Filologię Polską i Filologię Słowiańską ze stopniem magistra ukończył na Uniwersytecie Warszawskim. Był także słuchaczem Podyplomowego Studium Wiedzy Filmowej w Warszawie prowadzonego przez prof. Aleksandra Jackiewicza. W czasie studiów przez pewien czas pracował jako dziennikarz w „Słowie Powszechnym”, współpracował też z „Życiem Warszawy”, z „Nowymi Książkami” i z „Współczesnością”.

W latach 1959–1963 odbył slawistyczne studia podyplomowe na wydziałach filologicznych Uniwersytetu Zagrzebskiego i Belgradzkiego. Przez 3 lata od 1960 do 1963 był lektorem języka polskiego na Uniwersytecie Belgradzkim, korespondentem „Życia Warszawy” z Belgradu, następnie pracownikiem dyplomatycznym Ambasady Polskiej w Belgradzie. Łącznie w byłej Jugosławii spędził ponad dziewięć lat.

Po powrocie do kraju z końcem 1967 roku podjął pracę w Wydawnictwie PWN. Był redaktorem Zespołu Filmowego „Tor”, przez kilka lat pracował w Ministerstwie Kultury i Sztuki – Naczelnym Zarządzie Kinematografii, a następnie przez trzy lata był sekretarzem redakcji miesięcznika filmowego „Studio”. Współpracował z prasą codzienną i licznymi pismami literackimi w Polsce jako dziennikarz, krytyk i tłumacz poezji i prozy serbskiej, chorwackiej, bośniackiej czarnogórskiej słoweńskiej i macedońskiej, oraz z prasą literacką krajów byłej Jugosławii, gdzie publikował poezję polską tłumaczoną na język serbski i chorwacki.

Przełożył na język chorwacki i serbski wiersze ponad 130 współczesnych polskich poetów, m.in.: Zbigniewa Bieńkowskiego, Jana Twardowskiego, Witolda Wirpszy, Stanisława Swena Czachorowskiego, Anny Kamieńskiej, Karola Wojtyły, Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, Tadeusza Różewicza, Julii Hartwig, Tymoteusza Karpowicza, Andrzeja Trzebińskiego, Tadeusza Gajcego, Tadeusza Borowskiego, Mirona Białoszewskiego, Bogumiła Andrzejewskiego, Artura Międzyrzeckiego, Ludmiły Mariańskiej, Wisławy Szymborskiej, Jerzego Ficowskiego, Zbigniewa Herberta, Janusza Pasierba, Stanisława Czycza, Jana Góreca-Rosińskiego, Romana Śliwonika, Marka Skwarnickiego, Zbigniewa Jankowskiego, Andrzeja Bursy, Jerzego Harasymowicza, Stanisława Grochowiaka, Ernesta Bryla, Jarosława Marka Rymkiewicza, Haliny Poświatowskiej, Edwarda Stachury, Krzysztofa Karaska, Mariana Grześczaka, Tadeusza Śliwiaka, Krystyny Rodowskiej, Joanny Pollakówny, Ryszarda Milczewskiego-Bruno, Erwina Kruka, Jarosława Markiewicza, Józefa Kurylaka, Bogusława Kierca, Adriany Szymańskiej, Ryszarda Krynickiego, Ewy Lipskiej, Bohdana Zadury, Rafała Wojaczka, Adama Zagajewskiego, Jerzego Antoniego Kornholta, Stanisława Barańczaka, Juliana Kornhausera, Jacka Berezina, Józefa Barana, Janusza Adama Kobierskiego, Zbigniewa Dominiaka, Jana Polkowskiego, Bronisława Maja, Eugeniusza Kasjanowi­cza, Krzysz­tofa Kuczkowskiego, Macieja Cisło, Piotra Matywieckiego, Janusza Drzewuckiego, Jana Sochonia, Anny Janko, Aleksandra Rybczyńskiego, Wojciecha Wencla, Leszka Długosza, Alicji Patey-Grabowskiej, Wojciecha Banacha, Andrzeja Sosnowskiego, Grzegorza Kociuby, Wojciecha Kassa, Wojciecha Kudyby, Jacka Napiórkowskiego, Marty Berowskiej, Szymona Babuchowskiego, Romana Misiewicza, Tadeusza Zachary, Krystyny Lenkowskiej, Jarosława Mikołajewskiego, Wojciecha Wencla, Przemysława Dakowicza, Adriana Glenia, Tadeusza Dąbrowskiego i innych.

W 2012 roku ukazała się antologia współczesnej polskiej poezji w jego wyborze i przekładzie na język serbski, zaś w ubiegłym roku wydawnictwo Mali Nemo – także w jego wyborze i przekładzie – opublikowało ze wsparciem prowadzonego przez Instytut Książki Programu ©Poland pierwszy tom Antologii stu polskich poetów współczesnych (Сто Савремених Пољских Песника). Drugi tom antologii ukaże się w tym roku.