Instytut Książki

Wczoraj w Krakowie odbyło się pierwsze posiedzenie Rady Instytutu Książki, które otworzył podsekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Andrzej Wyrobiec. Podczas spotkania wręczono powołania nowym członkom Rady, składającej się z wybitnych specjalistów reprezentujących różnorodne środowiska związane z działalnością Instytutu. Przewodniczącą Rady została Magdalena Hajduk-Dębowska, a zastępcą dr Artur Madaliński. Kadencja Rady potrwa 4 lata.

„Rada będzie odgrywała kluczową rolę w kształtowaniu strategii i programu Instytutu, który 1 czerwca 2024 roku zainaugurował swoją działalność jako nowa państwowa instytucja kultury powstała w wyniku połączenia dotychczasowego Instytutu Książki oraz Instytutu Literatury” – powiedział Andrzej Wyrobiec, podsekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

„Bardzo liczymy na to, że Instytut wróci na właściwe tory i będzie służyć pisarzom i czytelnikom oraz rozwojowi piśmiennictwa i czytelnictwa w Polsce, że będzie wyznaczał odpowiednie standardy w kulturze, zwłaszcza literaturze” – dodał wiceminister kultury.

„Misją Instytutu Książki jest animowanie polskiej przestrzeni literackiej oraz promocja polskiej literatury za granicą. Rada IK, składająca się z ekspertek i ekspertów od lat zajmujących się działalnością literacką i proczytelniczą, będzie niezwykle ważnym punktem odniesienia dla naszych inicjatyw programowych” – podkreślił Grzegorz Jankowicz, Dyrektor Instytutu Książki.

W Instytucie Książki działają także nowe gremia eksperckie, które wspierają prace Instytutu, w tym realizację flagowych projektów takich jak Program Translatorski © Poland, czy uczestniczą w przygotowaniu katalogów prezentowanych podczas międzynarodowych targów książki. W tym roku powołano również nową kapitułę Nagrody Transatlantyk. Współpraca z tak znakomitym gronem ekspertów stanowi gwarancję realizacji ambitnych celów Instytutu, zorientowanych na promocję literatury i kultury w Polsce i za granicą.

Decyzją Dyrektora Instytutu Książki w Radzie zasiadają:

1. Magdalena Hajduk-Dębowska - wydawczyni, prezeska Polskiej Izby Książki (kadencji 2024-2028), a wcześniej twórczyni i przewodnicząca Sekcji Wydawnictw Niezależnych PIK, współzałożycielka Wydawnictwa Karakter. Od ponad 20 lat związana z branżą wydawniczą. W latach 2008-2016 prowadziła agencję literacką Polishrights, reprezentując ponad 60 polskich autorów i autorek (sprzedaż praw wydawcom zagranicznym).

2. dr hab. Magdalena Heydel - uznana tłumaczka (laureatka Nagrody Literackiej Gdynia), wykładowczyni akademicka, członkini honorowa Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury oraz sekretarzyni polskiego PEN Clubu. Zajmuje się przekładoznawstwem oraz komparatystyką literacką i kulturową. Kieruje Centrum Badań Przekładoznawczych oraz studiami magisterskimi Przekładoznawstwo literacko-kulturowe na Wydziale Polonistyki UJ. Redaktorka naczelna pisma „Przekładaniec. A Journal of Translation Studies” oraz kuratorka gdańskiego festiwalu „Odnalezione w Tłumaczeniu”.

3. Grzegorz Kasdepke – jeden z najbardziej poczytnych polskich autorów dla dzieci, wieloletni redaktor naczelny magazynu „Świerszczyk”. Autor ponad 60 książek dla najmłodszych czytelników, a także słuchowisk radiowych. Wielokrotnie wyróżniany najważniejszymi polskimi nagrodami, m.in. Nagrodą im. Kornela Makuszyńskiego oraz Nagrodą Kallimacha za wybitne osiągnięcia w sferze edukacji. Jego książki doczekały się przekładów na kilka języków obcych, a dwie z nich – „Detektyw Pozytywka” oraz „W małym brzuchu mieszka jakieś zwierzątko” – zostały wpisane do międzynarodowego katalogu „White Ravens”.

4. Antonia Lloyd-Jones – jedna z najwybitniejszych tłumaczek polskiej literatury na język angielski, aktywna promotorka polskiej kultury i literatury na świecie, mentorka początkujących tłumaczy. W swoim dorobku ma przekłady książek wielu polskich autorek i autorów, m.in. Olgi Tokarczuk, Pawła Huellego, Jacka Dehnela czy Wojciecha Jagielskiego. Za swoją twórczość translatorską została wyróżniona prestiżowymi nagrodami, w tym Nagrodą Transatlantyk (2018) oraz dwukrotnie Found in Translation Award za przekład „Ostatniej wieczerzy” Pawła Huellego (2009) oraz całokształt dorobku (2012).

5. dr Artur Madaliński – dyrektor Biblioteki Śląskiej, filolog i literaturoznawca związany z Uniwersytetem Śląskim, menedżer kultury. Autor licznych esejów i tekstów krytycznych publikowanych m.in. w „Znaku”, „Tygodniku Powszechnym”, „Więzi” czy „Dwutygodniku”. W przeszłości zarządzał wieloma instytucjami, także kultury, m.in. Wydziałem Komunikacji Społecznej w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Śląskiego, Mysłowickim Ośrodkiem Kultury oraz Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie”.
 

Powołanie nowych zespołów eksperckich w Instytucie Książki

Zostały także powołane nowe zespoły eksperckie, które uczestniczą w realizacji działań programowych Instytutu Książki w obszarze tłumaczeń, promocji literatury i projektów wydawniczych. Poniżej przedstawiamy skład zespołów eksperckich współpracujących z IK ramach kluczowych projektów.

1. Program Translatorski © Poland

W skład zespołu eksperckiego oceniającego wnioski zagranicznych wydawców literatury dziecięcej, młodzieżowej oraz komiksu zostali powołani:

• Maria Deskur
• Barbara Gawryluk
• dr hab. Tomasz Z. Majkowski
• Joanna Olech

W zakresie literatury pięknej, obejmującej prozę, poezję, dramat, a także humanistykę i historię, skład zespołu eksperckiego tworzą:

• Magdalena Kicińska
• prof. dr hab. Dorota Kozicka
• dr Jakub Skurtys
• Ewa Wojciechowska
• prof. dr hab. Ryszard Koziołek

2. Kapituła Nagrody Transatlantyk

W tym roku powołano także nową Kapitułę, której zadaniem jest wybór laureata Nagrody Transatlantyk. Poza wymienionymi niżej osobami w jej skład wchodzą także laureaci Nagrody z ostatnich trzech lat oraz Dyrektor Instytutu Książki. W ciągu następnych trzech lat działalność Kapituły wspierać będą:

• Tomasz Pindel
• Anna Wasilewska
• Agata Zano

3. Projekty wydawnicze

Katalog „New Books from Poland”:

• Przemysław Czapliński
• Bernadetta Darska
• Anna Kałuża
• Zofia Król
• Marta Koronkiewicz
• Anna Nasiłowska
• Zuzanna Sala
• Katarzyna Trzeciak

Katalog dziecięcy:

• Biserka Čejović
• Iwona Haberny
• Agnieszka Karp-Szymańska
• Małgorzata Małyska
• Małgorzata Swędrowska
• Anita Wincencjusz-Patyna

Komiks:

• Joanna Birek
• Łukasz Chmielewski
• Artur Ćmikiewicz
• Szymon Holcman
• Szymon Kloska
• Marta Kostecka
• Piotr Machłajewski
• Tomasz Miecznikowski
• Matylda Sęk-Iwanek
• Paweł Timofiejuk
• Michał Traczyk

Z dniem 1 czerwca Instytut Książki rozpoczął działalność jako nowa państwowa instytucja kultury. Powstał na mocy zarządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 29 kwietnia 2024 r. w wyniku połączenia dotychczasowego Instytutu Książki i Instytutu Literatury. Dyrektorem Instytutu został Grzegorz Jankowicz.

Do najważniejszych celów IK należą: dbałość o rozwój kultury literackiej w Polsce, promocja polskiej literatury w kraju i za granicą, inicjowanie i prowadzenie aktywności proczytelniczych w Polsce, tworzenie warunków sprzyjających rozwojowi rodzimej twórczości literackiej, a także wspieranie rynku książki.

Rada Instytutu Książki pełni funkcję organu doradczego i opiniodawczego dla Dyrektora Instytutu. Do jej kluczowych zadań należy przedstawianie rekomendacji dotyczących działalności statutowej, a także opiniowanie planów finansowych oraz wieloletnich i rocznych programów Instytutu, których efekty są następnie oceniane. Dzieląc się swoją wiedzą i doświadczeniem, członkinie i członkowie Rady odgrywają znaczącą rolę w rozwoju Instytutu Książki i kształtowaniu jego przyszłości.