Aktualności

fot. Krzysztof Dubiel
11.10.2019

Nobel dla Olgi Tokarczuk. Głosy ze świata literatury

Nobel dla Olgi Tokarczuk wzbudził powszechną radość w polskim środowisko literackim. Poniżej przybliżamy kilka ciekawych głosów na ten temat.

Prof. Maciej Urbanowski, członek Rady Programowej Instytutu Książki, w Radiu dla Ciebie odniósł się do uzasadnienia przyznania werdyktu Akademii Szwedzkiej („za narracyjną wyobraźnię, która z encyklopedyczną dokładnością oddaje przekraczanie granic jako formę istnienia”):

„Uzasadnienie jest bardzo trafne, jeśli chodzi o moje rozpoznanie twórczości Olgi Tokarczuk zwłaszcza powieściowej, bo Tokarczuk z sukcesem uprawiała też eseistykę. Rzeczywiście jest to autorka w jakimś sensie tradycyjna ze względu na sposób budowania historii, opowiadania ciekawych fabuł. Narracyjna zręczność jest charakterystyczną cechą tej twórczości. Encyklopedyczność – bo jest to pisarka bardzo oczytana, imponująca wiedzą, ale też – w moim przekonaniu – lubiąca uczyć swoich czytelników. Narrator jej historii zawsze jest takim mędrcem, który próbuje swojego czytelnika czegoś nauczyć. Jest więc to trochę taki encyklopedyzm w znaczeniu oświeceniowym – pisarstwo pouczające, mądrościowe, sentencjonalne, o ogromnych horyzontach intelektualnych. Najbardziej imponującym przykładem są „Księgi Jakubowe” które nie przypadkiem opowiadają właśnie o oświeceniu, Więc ta tradycja oświeceniowego encyklopedyzmu wydaje mi się tutaj istotna i połączona też z wyobraźnią tej autorki, która próbuje się zmierzyć z rozmaitymi obszarami ludzkich doświadczeń, które określa się mianem transgresyjnych”.

Z kolei prof. Wiesław Ratajczak w Radiu Poznań podkreślił rolę Instytutu Książki: „Nobel dla Olgi Tokarczuk jest jak najbardziej zasłużony, jednocześnie zwracam uwagę, że ten sukces wynika również z dbałości o przekłady językowe książek polskiej autorki. Nie byłoby to możliwe bez wsparcia państwowych instytucji, tj. Instytut Książki, który od lat dofinansowuje twórczość noblistki”.

„To duże święto dla polskiej kultury. Olga Tokarczuk świetnie zna mechanizmy związane z tym jak oddziałuje symbol, mit, archetyp. Są to doskonale wypracowane chwyty literackie, tzn. duża wiedza o literaturze przełożona na umiejętność opowiadania historii” – dodał profesor.

Jak odebrano Nobla dla Olgi Tokarczuk w Krakowie? „Jej Nobel to także poczucie dumy, jakie nadaje ta nagroda dla literatury tzw. małego języka, jakim jest język polski. Bez tłumaczy jej prozy, a w szczególności Antonii Lloyd Jones, nie byłoby międzynarodowej rozpoznawalności jej dzieł. I wszystkich wcześniejszych sukcesów pisarki. Jej teksty dotykają czegoś wiecznego i prastarego w człowieku, pisane z wyobraźnią i szacunkiem dla każdego przejawu istnienia sięgają do największych tradycji wielkiej prozy światowej, konstruującej odrębne światy wartości, opowiadającej człowieka uniwersalnego” – powiedział Robert Piaskowski, dyrektor Programu Kraków Miasto Literatury UNESCO i pełnomocnik Prezydenta Miasta Krakowa ds. Kultury.