Aktualności

plakat promujący konferencję
30.01.2019

"Niezapomniana. Twórczość Doroty Terakowskiej" – konferencja naukowa

Pracownia Literatury dla Dzieci i Młodzieży Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie zaprasza do udziału w ogólnopolskiej konferencji naukowej "Niezapomniana. Twórczość Doroty Terakowskiej" w 15. rocznicę śmierci pisarki.

Celem konferencji jest interdyscyplinarna dyskusja nad twórczością Doroty Terakowskiej, pisarki, której proza w znaczący sposób wpłynęła na rozwój współczesnej literatury młodzieżowej w Polsce. Jej utwory o trudnej tematyce, bogatej symbolice i metaforyce, niejednoznaczne gatunkowo, oscylujące wokół fantastyki, fantazmatu i metafizyki, z wielopłaszczyznowymi światami przedstawionymi oraz niejednoznacznymi finałami, pozwalają na interpretację przez pryzmat różnych zagadnień psychologicznych, socjologicznych, antropologicznych i kulturowych oraz metodologii postmodernistycznych.

Proza Doroty Terakowskiej – tak unikatowa, indywidualna – otworzyła nastoletnich czytelników na tematykę tabuizowaną społecznie, zbyt często w tekstach skierowanych do młodzieży marginalizowaną lub przedstawianą wybiórczo albo stereotypowo, pobieżnie z wyraźną predylekcją do wieńczonych happy endem fabuł realistycznych. Terakowska nie tylko zainicjowała współczesną polską prozę młodzieżową „antropologicznie wrażliwą”, ale także wytyczyła nowe ścieżki w zakresie konwencji, poetyki, narracji i genologii, niekiedy zacierając granicę między odbiorcą młodzieżowym a dorosłym m.in. poprzez budowanie podwójnych finałów, nierzadko pesymistycznych lub poprzez prowokowanie czytelnika do intensywnego namysłu nad ambiwalentną naturą ludzką, wprowadzając konteksty filozoficzne, religijne, socjologiczne, zmuszając go do konfrontacji z tematami traumatyzującymi, stygmatyzującymi i niepokojącymi – wymykającymi się jednoznacznej ocenie.

Zarówno proza, jak i sama postać Doroty Terakowskiej wydają się w ostatnim czasie nieco zapomniane, chociaż problematyka i poetyka zapoczątkowana w jej utworach jest przecież w polskiej prozie młodzieżowej niezwykle żywa. Warto zatem przypomnieć postać tej pisarki oraz specyfikę i tematykę jej twórczości z uwzględnieniem poruszanych przez nią z wielką śmiałością nośnych problemów społecznych, stosowania intrygujących rozwiązań fabularnych, budowania niejednoznacznych finałów, kreślenia skomplikowanych relacji międzyludzkich i nietuzinkowych bohaterów oraz wielopłaszczyznowych światów, zachęcających do dyskusji nad meandrami ludzkiej psychiki, złożonością natury ludzkiej, kontaminacją piękna i brzydoty, harmonii i dysonansów w świecie – w skali mikro i makro.

Organizatozy chcą przedyskutować i usystematyzować dotychczasowy, nieco chaotyczny, dyskurs naukowy na temat wyznaczników, cech, walorów i mankamentów prozy Doroty Terakowskiej. Interesujące wydaje się m.in.:

- wskazanie metodologii badawczych oraz strategii interpretacyjnych, przez które można „przenicować” tę twórczość;

- zarysowanie stanowiska krytyki literackiej wobec utworów krakowskiej pisarki;

- wyłonienie obecnych w jej prozie konwencji [m.in. fantastyka, baśniowość, oniryzm, fantazmat, metafizyka] oraz typów narracji;

- przedstawienie wielowymiarowości światów przedstawionych i specyficznych bohaterów;

- zgłębienie feministycznych i genderowych aspektów tej prozy;

- namysł nad korespondencjami łączącymi prozę Doroty Terakowskiej z twórczością innych autorów i autorek współczesnej literatury fantastycznej dla młodego odbiorcy;

- obserwacja miejsc autobiograficznych pisarki z perspektywy geopoetyki czy antropologii kulturowej;

- dostrzeżenie reinterpretacji kanonu baśniowego i klasyki literatury dziecięcej;

- refleksja nad metaforycznymi i symbolicznymi figurami wykluczenia, takimi jak: „inność”, „obcość”, odmienność oraz tematami tabuizowanymi;

- pytanie o adresata tej prozy w kontekście pogranicza literatury młodzieżowej i literatury dla dorosłych.

Nakreślone tematy nie wyczerpują całego spektrum problemów i zagadnień, które mogą zostać poruszone podczas obrad konferencyjnych. Zaproszenie kierowane jest do znawców literatury i kultury, badaczy literatury dziecięcej i młodzieżowej, pedagogów, bibliotekoznawców, krytyków literackich oraz środowisk nauczycielskich.

Konferencja odbędzie się w dniach 15−16 marca w budynku głównym Uniwersytetu Pedagogicznego przy ul. Podchorążych 2 w Krakowie.

Formularz zgłoszeniowy można przesłać do 15 lutego 2019 r. na adres: lit.dzieci.mlodziez@gmail.com lub katarzyna.slany@up.krakow.pl.

Opłata konferencyjna wynosi 350 zł i obejmuje koszty wyżywienia oraz publikacji w monografii wieloautorskiej lub w punktowanym czasopiśmie.