Aktualności
Tomasz Fiałkowski otrzymał w ubiegłym tygodniu Nagrodę Specjalną Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego za wybitne zasługi dla kultury polskiej. Wyróżnienie zostało przyznane na wniosek Collegium Artium.
Tomasz Fiałkowski (ur. 1955) ukończył prawo oraz historię sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim. Początkowo pracował jako redaktor miesięcznika „Znak”, a od 1990 r. jest dziennikarzem i publicystą „Tygodnika Powszechnego”, gdzie prowadzi pod pseudonimem Lektor stałą rubrykę literacką („Wśród książek”) oraz współredaguje dodatek „Książki w Tygodniku”. W l. 1993 -2008 pełnił funkcję zastępcy redaktora naczelnego pisma.
Fiałkowski jest jednym z najbardziej cenionych krytyków literackich. Publikował m.in. w „Tygodniku Powszechnym”, „Zeszytach Literackich”, „Znaku”, „Gazecie Wyborczej” oraz internetowym „Dwutygodniku”. Autor ponad tysiąca artykułów, recenzji oraz wywiadów. Wśród rozmówców Fiałkowskiego były wybitne postaci polskiej kultury, w tym Jan Błoński, Jerzy Ficowski, Gustaw Herling-Grudziński, Maria Janion, Zygmunt Kubiak, Stanisław Lem, Czesław Miłosz, Joanna Olczak-Ronikier, Jerzy Pomianowski, Mieczysław Porębski, Stanisław Stomma, Jan Józef Szczepański, Jerzy Turowicz, Andrzej Wajda, Jacek Woźniakowski, Krystyna Zachwatowicz, Adam Zagajewski.
W dorobku Fiałkowskiego ważne miejsce zajmuje edytorstwo – wydał pisma Stanisława Lema (Lube czasy, Znak 1995; Dziury w całym, Znak 1997; Krótkie zwarcia, WL 2004; Rasa drapieżców, WL 2008), Andrzeja Wajdy (Kino i reszta świata, Znak 2000), Zbigniewa Herberta i Jerzego Turowicza (Korespondencja, a5 2005). Jest ponadto autorem tomu rozmów ze Stanisławem Lemem (Świat na krawędzi, WL 2000, 2. wyd. 2007).
Tomasz Fiałkowski pracuje obecnie nad biografią Jerzego Turowicza, pełni funkcję prezesa Fundacji Jerzego Turowicza i jednocześnie przewodniczy kapitule Nagrody im. Jerzego Turowicza. Zasiada ponadto w jury Nagrody Literackiej „Nike” (członek w l. 2009–2011, ponownie od 2015).
Prof. Marian Stala: Tomasz Fiałkowski jest od połowy lat dziewięćdziesiątych jedną z najważniejszych i najwybitniejszych postaci intelektualnego środowiska skupionego wokół „Tygodnika Powszechnego” i miesięcznika „Znak”; należy do nielicznego grona twórczych kontynuatorów dokonań i stylu myślenia wielkich budowniczych tego środowiska – Jerzego Turowicza, Hanny Malewskiej, Jacka Woźniakowskiego, Krzysztofa Kozłowskiego.
Z wykształcenia jest Fiałkowski prawnikiem i historykiem sztuki, z zawodu – dziennikarzem, publicystą i edytorem; z zainteresowań i pasji – wybitnym krytykiem literackim o niespotykanym dziś zasobie wiedzy i niezwykle rozległych horyzontach myślenia. Jego orientacja we współczesnej kulturze i zdolność odróżniania zjawisk ważnych od nieważnych – może być nazwana przysłowiową.
W ostatnich latach życia Jerzego Turowicza i za czasów ks. Adama Bonieckiego – Fiałkowski (jako zastępca redaktora naczelnego) decydował o intelektualno-kulturalnym poziomie „Tygodnika”. To, iż był to poziom niezmiennie wysoki, a „Tygodnik” zachowywał swe wpływy w środowiskach kulturalnych i uniwersyteckich – należy uznać za największe osiągnięcie Fiałkowskiego jako redaktora i publicysty. Jego najważniejszym osiągnieciem krytycznoliterackim jest natomiast stała rubryka „Wśród książek”, prowadzona od ponad ćwierćwiecza, sygnowana pseudonimem Lektor. W tej rubryce doprowadził Fiałkowski do mistrzostwa poetykę zwięzłej i klarownej, a zarazem – głębokiej i trafnej prezentacji wybranych przez siebie dzieł. Autorytet Lektora jest bezsporny, znalezienie się w jego rubryce jest samo w sobie wyróżnieniem.