Instytut Książki

Pisarka i eseistka Izabela Morska (Filipiak) została laureatką tegorocznej Nagrody Literackiej im. Juliana Tuwima – ogłoszono podczas uroczystej gali w Teatrze Nowym w Łodzi, kończącej w niedzielę XII Festiwal Puls Literatury.

Przyznane po raz szósty wyróżnienie nawiązuje do przedwojennej tradycji honorowania przez miasto Łódź wybitnych twórców współczesnej literatury polskiej; jednym z ówczesnych laureatów był obecny patron nagrody Julian Tuwim.

W tym roku Kapituła pod przewodnictwem pisarza, krytyka, scenarzysty i tłumacza Macieja Świerkockiego zdecydowała jednogłośnie, że nagroda w wysokości 50 tys. zł. trafi do Izabeli Morskiej (Filipiak). Oprócz niej na liście nominowanych byli: Jolanta Brach-Czaina, Konrad Góra, Urszula Kozioł, Ewa Kuryluk, Piotr Matywiecki i Małgorzata Szejnert.

Pisarka, która wcześniej publikowała pod nazwiskiem Filipiak, debiutowała na początku lat 90. XX w. Od początku istotnym motywem jej twórczości była walka o prawa kobiet, mniejszości seksualnych i osób społecznie wykluczonych. Jako jedna z pierwszych w Polsce dokonała publicznego coming outu, ogłaszając w mediach, że jest lesbijką.

W wygłoszonej podczas gali laudacji, Morska przedstawiona została jako autorka „jednej z najradykalniejszych książek w najnowszej polskiej literaturze"; wyzywającej, prowokującej Absolutnej amnezji.

„W wyjątkowym, 2018 roku, w którym świętujemy nie tylko setną rocznicę odzyskania niepodległości, ale i setną rocznicę wywalczenia przez kobiety praw wyborczych, wracają pytania wywołane przez tamtą wywrotową powieść: pytania o pamięć i czyszczenie jej w imię wyższego, społecznego dobra ufundowanego na przemocy i podporządkowaniu” - podkreśliła autorka laudacji literaturoznawczyni dr Anna Marchewka.

Zaznaczyła jednocześnie, że kapituła, nie nagradza pisarki za książkę sprzed ponad 20 lat, lecz za całą twórczość Izabeli Filipiak – Madame Intuita, Alma, Śmierć i spirala, Niebieska menażeria oraz poświęcony Marii Komornickiej utwór sceniczny Księga Em i rozprawę Obszary odmienności: rzecz o  Marii Komornickiej, a także za opublikowaną już pod nazwiskiem Izabela Morska rozprawę habilitacyjną Glorious Outlaws: Debt As a Tool in Contemporary Postcolonial Fiction.

„Przyznajemy Izabeli Morskiej Nagrodę Literacką im. Juliana Tuwima ze względu na przełomowy charakter jej dorobku, ale i w poczuciu, że dokonujemy tego w przełomowym dla pisarki momencie, który wyznacza kierunek na przyszłość” - dodała członkini kapituły.

Podczas gali w łódzkim Teatrze Nowym im. Kazimierza Dejmka ogłoszono także nagrodę publiczności, która trafiła do dziennikarki i pisarki Małgorzaty Szejnert. Zdaniem kapituły twórczość tej „cesarzowej polskiej szkoły reportażu” to „pisarstwo najwyższej próby, którą charakteryzuje rzetelność, uważność, szacunek dla bohaterów, bohaterek i opowieści”.

W poprzednich latach Nagrodę Literacką im. Tuwima otrzymali Ewa Lipska, Michał Głowiński, Jarosław Marek Rymkiewicz, Hanna Krall, Magdalena Tulli.

W części artystycznej gali wystąpiły zespoły Agnellus i Hańba! Było to ostatnie wydarzenie XII Festiwalu Puls Literatury, na który złożyły się m.in. spotkania z pisarzami, poetami, konkursy literackie i koncerty. Motywem przewodnim tegorocznej edycji było spotkanie dwóch regionów Europy - Północy i Południa. Organizatorami festiwalu są Dom Literatury w Łodzi i łódzki oddział Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.

[źródło: PAP, Agnieszka Grzelak-Michałowska