Instytut Książki

W Czechach ukazało się właśnie tłumaczenie książki Joanny Siedleckiej Czarny ptasior w przekładzie Marceli Bramborovej. Wydanie wsparł Instytut Książki w ramach Programu Translatorskiego ©Poland.

Černé ptáče, jak brzmi czeski tytuł książki, ukazał się niedawno nakładem praskiej oficyny Volvox.

Czarny ptasior demistyfikuje okupacyjny życiorys Jerzego Kosińskiego – podstawę jego literackiego wizerunku – oraz rzekomo autobiograficzną powieść Malowany ptak, uchodzącą na świecie za świadectwo i dokument zagłady Żydów. Reporterska wędrówka znanej biografki, rozmowy z wieloma świadkami udowodniły jednak, że mały Jurek nie błąkał się samotnie po polskich wsiach, nie rozłączył z rodzicami i nie stracił mowy na skutek bestialstwa półdzikich zwyrodnialców. Przeciwnie, przetrwał szczęśliwie wraz z rodzicami dzięki może i ciemnym, ale odważnym mieszkańcom wsi Dąbrowa Rzeczycka w województwie tarnobrzeskim. 

Czarny ptasior jest również książką o nich. O ich dramacie z powodu kłamstw Kosińskiego i upokorzeniu, jakie ich spotkało, gdy podczas swojej triumfalnej wizyty w Polsce był on wszędzie, tylko nie tam, gdzie jeszcze żyli ci, którzy ryzykowali dla niego życiem. Ale czy Kosiński mógł się do nich przyznać? Runąłby wtedy mit o męczenniku, który okazał się nie tylko literackim hochsztaplerem, korzystającym z usług ghostwriterów...

Malowany ptak był pierwszym w literaturze oskarżeniem Polaków o okrucieństwo wobec Żydów, a tym samym o współudział w Holokauscie. Autorka nie upiększa naszej wsi. Ale w tej opowieści to nie chłopi znad Sanu zawiedli.

Joanna Siedlecka to reporterka i pisarka, członkini Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, autorka wielu książek takich jak m.in. Jaśniepanicz, Mahatma Witkac, pierwszej biografii Herberta Pan od poezji (nominacja do Nagrody Nike 2013), Obława. Losy pisarzy represjonowanych czy Biografie odtajnione. Siedlecka została wyróżniona licznymi nagrodami: Nagrodą Ksawerego Pruszyńskiego (1976), nagrodą Klubu Publicystyki Polityczno-Społecznej SDP (1980), Warszawską Premierą Literacką (1987), laurem redakcji „Życia Literackiego” (1987).