Aktualności
Główny Urząd Statystyczny opublikował raport na temat bibliotek publicznych w Polsce za 2019 rok. Według stanu na 31 grudnia, funkcjonowało 7 881 bibliotek publicznych, w tym 5 272 filie bilioteczne. Bilioteki publiczne prowadziły 875 oddziałów dla dzieci i młodzieży oraz 995 punktów bibliotecznych. W ciągu roku 5 983,7 tys. czytelników wypożyczyło na zewnątrz 102,7 mln woluminów księgozbioru.
Najwięcej bibliotek publicznych (łącznie z filiami) działało w województwie mazowieckim (12,2% ogólnej liczby podmiotów), a w dalszej kolejności w województwie śląskim (9,9%). Większość placówek (65,1%) prowadziła swoją działalność na wsi.
Na 1 bibliotekę publiczną przypadało średnio 4 870 mieszkańców, najwięcej w województwie pomorskim (7 417), a najmniej w województwie podkarpackim (3 170).
Dostępność bibliotek dla czytelników
Ponad połowa (55,7%) czynnych bibliotek publicznych oferowała swoje usługi przez 5 dni
w tygodniu. W sobotę dostępnych było 22,0% ogólnej liczby czynnych placówek, w niedzielę natomiast 0,4%. Przeciętnie 1 biblioteka była otwarta w ciągu tygodnia przez 33 godziny.
Zbiory biblioteczne
Według stanu na koniec 2019 r. biblioteki publiczne posiadały 127,0 mln woluminów księgozbioru, w ramach którego 98,5% stanowiły książki. Biblioteki dysponowały także blisko
6,0 mln materiałów bibliotecznych tworzących zbiory specjalne, spośród których najliczniejszą kategorię stanowiły materiały audiowizualne (3,1 mln). Przeciętnie 1 biblioteka publiczna oferowała czytelnikom 10 tytułów czasopism bieżących.
Czytelnicy i wypożyczenia na zewnątrz
W 2019 r. odnotowano prawie 6 mln czytelników, którzy wypożyczyli na zewnątrz 102,7 mln woluminów księgozbioru oraz 3,7 mln materiałów bibliotecznych stanowiących zbiory specjalne. W porównaniu z 2018 r. liczba czytelników wzrosła o 0,5%.
Najliczniejszą grupę czytelników bibliotek publicznych według kategorii wiekowych stanowiły osoby w wieku 25–44 lat (2,2 mln). Pod względem zajęcia, przeważającą grupę czytelników
aktywnie wypożyczających stanowiły osoby pracujące (38,2% ogólnej liczby czytelników),
a w dalszej kolejności osoby uczące się (36,8%).
Na 1 czytelnika przypadało 17,2 woluminów wypożyczeń księgozbioru. Najwyższy wskaźnik odnotowano w województwie wielkopolskim (19,7), najmniejszy – w województwie pomorskim (13,5).
Udogodnienia dla osób ze specjalnymi potrzebami
Według stanu na koniec 2019 r. biblioteki publiczne posiadały 743 miejsca przystosowane
w czytelniach dla osób ze specjalnymi potrzebami. Lepiej wyposażone w udogodnienia dla użytkowników z niepełnosprawnościami były biblioteki w miastach (64,2%). Dla osób niewidomych, słabowidzących, seniorów instytucje udostępniły 875 czytaków, czyli urządzeń umożliwiających odtwarzanie książek mówionych. Odtwarzacze audio dla czytelników posiadało 4,1% bibliotek.
Usługi elektroniczne w bibliotekach publicznych
Biblioteki publiczne poszerzają swoją ofertę o usługi świadczone za pomocą nowych technologii. Katalogi on-line udostępniało 5 665 bibliotek (o 4,9% więcej w porównaniu z 2018 r.). Dostęp do licencjonowanych zbiorów (książek i czasopism elektronicznych, baz danych i innych zbiorów elektronicznych) umożliwiało 2 011 bibliotek. Biblioteki publiczne posiadają strony internetowe, na których m.in. udostępniają zdigitalizowane treści, e-booki lub linki do materiałów innych bibliotek czy serwisów sieciowych. Blisko połowa bibliotek (46,8%) posiadała dodatkowo konta na portalach społecznościowych i umieszczała wpisy o bieżących wydarzeniach, zdjęcia, informacje o swoich usługach.
Inne formy działalności bibliotek publicznych
Oprócz podstawowych zadań, biblioteki publiczne realizują inne działania, np. popularyzatorskie czy edukacyjne. W 2019 r. biblioteki publiczne zorganizowały m.in. 275,0 tys. różnego rodzaju spotkań i imprez, w których wzięło udział 7,0 mln uczestników.
Źródło danych: GUS