Instytut Książki

„Podpisanie listu intencyjnego w sprawie współprowadzenia Centrum Literatury i Języka Planeta Lem to bardzo dobry znak dla polskiej kultury. (…) Kraków jest wspaniałym, znanym na całym świecie miastem, w którym w ciągu ostatnich 8 lat udało nam się zrealizować wiele inwestycji. To wielki honor, że działania MKiDN w Krakowie w ostatnich latach zostały tak docenione” – powiedział minister kultury prof. Piotr Gliński podczas uroczystości podpisania listu intencyjnego w sprawie współprowadzenia Centrum Literatury i Języka Planeta Lem przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Gminę Miejską Kraków.

Uroczystość odbyła się w Krzysztoforach – oddziale Muzeum Krakowa. List intencyjny podpisali minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński oraz prezydent Miasta Krakowa Jacek Majchrowski.

Podczas wydarzenia prezydent Krakowa uhonorował ministra kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotra Glińskiego odznaką „Honoris Gratia”, która jest przyznawana osobom szczególnie zasłużonym dla Miasta.

Minister kultury i dziedzictwa narodowego przypomniał, że w ciągu ostatnich niespełna 8 lat resort kultury zrealizował prawie 8 tys. inwestycji kulturalnych w Polsce, w tym ponad 300 muzealnych.

Przeprowadziliśmy pewną zmianę w polskiej kulturze. Dzięki zwiększonemu o ponad 100% budżetowi MKiDN mogliśmy jeszcze odważniej dysponować środkami publicznymi. W Krakowie zrealizowaliśmy wiele inwestycji, m.in. w Muzeum Książąt Czartoryskich czy w hotelu „Cracovia” i Domu na Oleandrach, gdzie powstaną kolejne oddziały Muzeum Narodowego. Od 2021 r. współprowadzimy także Muzeum KL Plaszow – podkreślił prof. Piotr Gliński.

Szef resortu kultury wskazał, że podpisanie listu intencyjnego w sprawie współprowadzenia Centrum Literatury i Języka Planeta Lem przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Gminę Miejską Kraków umożliwiły kilkuletnie starania, obejmujące m.in. spotkania z prezydentem Krakowa.

Ta instytucja została dobrze przemyślana, znaleźliśmy na nią środki i jesteśmy pewni, że zostanie ona zrealizowana, podobnie jak wiele innych inwestycji w Krakowie. Bardzo dziękuję moim współpracownikom, miastu Kraków i panu prezydentowi Jackowi Majchrowskiemu. To bardzo dobry znak dla polskiego życia publicznego. Okazuje się, że możliwe jest zbudowanie czegoś dobrego ponad podziałami, które w obliczu realizacji dobra publicznego są mało istotne – podkreślił minister kultury.

Prof. Piotr Gliński zaznaczył, że stale zwiększająca się liczba osób odwiedzających krakowskie instytucje kultury jest wielką satysfakcją i dowodem dobrze wykonanej pracy.

Dziękuję dyrektorom instytucji nadzorowanych przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego m.in. Instytutowi Książki, Instytutowi Literatury, Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha czy Polskiemu Wydawnictwu Muzycznemu, jak również pracownikom i ludziom kultury działającym zarówno w narodowych, jak i samorządowych krakowskich instytucjach. Dzięki Państwu Kraków jest pięknym miastem, które zaznacza swoją pozycję – podsumował szef resortu kultury.

Powstanie Centrum Literatury i Języka Planeta Lem

Powstanie Centrum Literatury i Języka Planeta Lem to wypełnienie najważniejszego zobowiązania Krakowa zawartego w aplikacji o nadanie miastu tytułu Miasta Kreatywnego UNESCO w dziedzinie literatury. Program ten został wypracowany wspólnie z środowiskiem literackim Krakowa. Planeta Lem będzie pierwszym w Polsce wielofunkcyjnym centrum literackim o profilu edukacyjno-społeczno-wystawienniczym.

Podpisany list intencyjny daje podstawy do podjęcia działań formalnych umożliwiających utworzenie samorządowej instytucji kultury, do której współprowadzenia przystąpi Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Instytucja powstanie poprzez wyodrębnienie części zadań literackich ze statutowego zakresu dotychczasowego operatora programu Kraków Miasto Literatury UNESCO – KBF. W jej rozwoju, w tym powstaniu nowych wystaw stałych, wsparcia będzie udzielał zespół zewnętrznych projektantów. Nowa instytucja kultury będzie czuwać nad sprawnym przeprowadzeniem kolejnych etapów inwestycji i dążyć do zwiększania możliwości pozyskania środków z programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko na lata 2021-2027.

Przyszła siedziba instytucji

Docelowo siedzibą instytucji będzie zrewitalizowany i rozbudowany budynek historycznego Składu Solnego z 1787 r. na krakowskim Zabłociu, przy ul. Na Zjeździe 8. Zlokalizowany nieopodal bulwarów wiślanych obiekt połączy potencjał społeczny trzech dzielnic: Zabłocia, Podgórza i Kazimierza, a ze względu na bliskość stacji kolejowej Zabłocie będzie dobrze skomunikowany z całym miastem i regionem.

Zwycięzcą międzynarodowego, dwuetapowego konkursu architektoniczno-urbanistycznego na projekt siedziby Centrum Literatury i Języka Planeta Lem została pracownia architektoniczna JEMS Architekci Sp. z o.o. Firma zrealizowała m.in. Halę Koszyki w Warszawie czy Bibliotekę Raczyńskich w Poznaniu. W latach 2016 – 2023 pozyskano wszelkie niezbędne dokumenty dotyczące planowanej inwestycji. Aktualnie Miasto Kraków dysponuje pełną dokumentacją projektową oraz pozwoleniem na budowę. Dotychczasowy koszt poniesiony przez gminę to 6,7 mln zł.

Zadania instytucji

Centrum Literatury i Języka Planeta Lem będzie ośrodkiem działań o charakterze literackim, językowym i kreatywnym, związanym z twórczością literacką, wydawniczą i innymi mediami, takimi jak m.in. technologie cyfrowe. Od lat funkcjonujący w strukturach KBF zespół programowy Kraków Miasto Literatury UNESCO testuje i rozwija formaty i wydarzenia, które przygotowują publiczność literacką do przyszłych funkcji tego miejsca.

Planeta Lem będzie nawiązywać do tematów podejmowanych w twórczości swojego patrona i jego literackich spadkobierców, a jednocześnie zajmować się działaniami na rzecz zwiększenia kompetencji cyfrowych społeczeństwa. W obszernych przestrzeniach wystawienniczych znajdzie się nawiązująca do twórczości patrona wystawa stała, a także ekspozycje poświęcone najważniejszym zjawiskom literackiego Krakowa.

Centrum literackie w Składzie Solnym będzie pierwszym w kraju miejscem poświęconym nowoczesnej refleksji lingwistycznej, rozwojowi translacji, komunikacji i technologii komunikacyjnych. W częściach otwartych Planety Lem znajdzie się wystawa poświęcona fenomenowi języka (ze szczególnym uwzględnieniem polszczyzny i jej odmian i dialektów), a w programie placówki istotne miejsce zajmie edukacja językowa, laboratoria tłumaczy oraz cykl wydarzeń specjalistycznych i popularyzujących wiedzę o języku.

[źródło: MKiDN]