Aktualności
Główny Urząd Statystyczny opublikował raport dotyczący funkcjonowania bibliotek publicznych w 2022 roku. Według stanu na koniec 2022 r. działało 7 638 bibliotek publicznych i filii, które prowadziły 875 oddziałów dla dzieci i młodzieży oraz 805 punktów bibliotecznych. Biblioteki publiczne dysponowały księgozbiorem liczącym 124,4 mln woluminów, który wypożyczyło 5,1 mln czytelników.
Spośród 7 638 bibliotek publicznych 64,8% prowadziło działalność na wsi. Najwięcej bibliotek publicznych działało w województwie mazowieckim (946), a najmniej w podlaskim (225). W badanym roku 359 bibliotek publicznych prowadziło 805 punktów bibliotecznych – najwięcej zlokalizowanych było w województwie lubelskim (129), a najmniej w świętokrzyskim (4). Na jedną bibliotekę publiczną przypadało przeciętnie 4 945 mieszkańców. Najwyższą wartość tego wskaźnika odnotowano w województwie pomorskim (7 559 osób), a najniższą w opolskim (3 131).
Mapa 1. Biblioteki publiczne w 2022 r.
Zbiory biblioteczne
Według stanu na koniec 2022 r. biblioteki publiczne posiadały 124,4 mln woluminów księgozbioru, w ramach którego książki stanowiły 98,5%. W dyspozycji bibliotek znajdowało się także blisko 6 mln materiałów bibliotecznych tworzących zbiory specjalne, spośród których najliczniejszą kategorię stanowiły materiały audiowizualne (3,4 mln). Przeciętnie jedna biblioteka publiczna oferowała czytelnikom 8 tytułów czasopism bieżących. Najwięcej bibliotek publicznych i filii posiadało księgozbiór składający się z 10 do 50 tys. woluminów (49,5%).
Wykres 1. Księgozbiór bibliotek publicznych według województw w 2022 r.
Czytelnicy i odwiedziny, wypożyczenia na zewnątrz, udostępnienia na miejscu
W bibliotekach publicznych zarejestrowano 5,1 mln czytelników, którzy wypożyczyli na zewnątrz 94,5 mln woluminów księgozbioru (wzrost odpowiednio o 5,9% i 6,0% w stosunku do roku poprzedniego). Z kolei na miejscu udostępniono 4,5 mln księgozbioru (o 51,1% więcej niż w roku 2021).
Wykres 2. Wypożyczenia księgozbioru w woluminach na 1 czytelnika w bibliotekach publicznych w 2022 r.
Na jednego czytelnika przypadało prawie 19 woluminów wypożyczeń księgozbioru na zewnątrz. Najwyższy wskaźnik odnotowano w województwie świętokrzyskim (22), a najniższy w pomorskim (15).
Największą grupę czytelników bibliotek publicznych stanowiły osoby w wieku 25-44 lata (1,3 mln). Wśród czytelników odsetek osób pracujących wyniósł 38,8%, a osób uczących się 34,3%. W ciągu roku 54,4 mln osób odwiedziło bibliotekę, aby skorzystać z jej zasobów (wzrost o 17,9% w porównaniu z 2021 r.), na co wpływ niewątpliwie miało otwarcie czytelni po odwołaniu restrykcji związanych z COVID-19.
Wykres 3. Struktura czytelników w placówkach bibliotecznych według wieku w 2022 r.
Pozostała działalność bibliotek
Poza swoją statutową działalnością jaką jest udostępnianie zbiorów czytelnikom, biblioteki publiczne prowadzą różnego rodzaju spotkania o charakterze kulturalno-edukacyjnym. W 2022 r. zorganizowano 202,5 tys. imprez stacjonarnych, w których wzięło udział 5,5 mln osób (odpowiednio 51,2% i 56,7% więcej w porównaniu z 2021 r.). Dużym zainteresowaniem cieszyły się także konferencje i seminaria (640), których przeprowadzono niemal dwukrotnie więcej niż w roku poprzednim (329). Wzięło w nich udział 26,1 tys. uczestników (w 2021 r. – 17,6 tys.).
Udogodnienia dla osób ze specjalnymi potrzebami
Według stanu na koniec 2022 r. biblioteki publiczne posiadały 605 stanowisk specjalnie przystosowanych dla osób niepełnosprawnych. Ponadto osoby niewidome, słabowidzące i seniorzy mogli skorzystać z urządzeń umożliwiających odtwarzanie książek mówionych, tzw. czytaków. W 2022 r. biblioteki posiadały 1 337 czytaków (o 13,3% więcej niż w 2021 r.).
Źródło danych: GUS