Aktualności

18.12.2008

Biblioteka+

Szanowni Państwo,

Program Biblioteka + został zainicjowany przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Bogdana Zdrojewskiego wiosną 2008. Przygotowanie i przeprowadzenie programu Minister powierzył Instytutowi Książki.

Biblioteka + jest programem wieloletnim. Jego efektem ma być radykalna poprawa stanu polskich bibliotek publicznych.

Na rzecz polskich bibliotek publicznych działa także Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego, która jest partnerem i sojusznikiem Instytutu Książki, i która angażuje znaczące środki pochodzące ze źródeł prywatnych. Wolę wspierania programu Biblioteka + zadeklarowała Biblioteka Narodowa i wojewódzkie biblioteki publiczne.

Szczegółowe informacje na temat poszczególnych komponentów programu Biblioteka + oraz formularze wniosków zostaną ogłoszone w roku 2009. Harmonogram programu Biblioteka + będzie skonstruowany w taki sposób, by każda z zainteresowanych gmin i bibliotek gminnych miała czas na dokładne przygotowanie się do udziału w programie.

To nie instytucje centralne zmodernizują biblioteki. Uczynić to mogą jedynie sami bibliotekarze i samorządowcy. Program Biblioteka + udostępni im stosowne narzędzia i środki.

Grzegorz Gauden
Dyrektor Instytutu Książki

O PROGRAMIE

Program Biblioteka + jest wieloletnim programem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Podmiotem odpowiedzialnym za przygotowanie i wdrożenie programu Biblioteka + jest Instytut Książki. Program to odpowiedź na potrzebę radykalnej poprawy stanu bibliotek publicznych w Polsce. Głównymi beneficjentami programu będą biblioteki gminne, ze szczególnym uwzględnieniem gmin wiejskich i wiejsko-miejskich. Program rozpocznie się w 2009 roku.

Realizacja programu Biblioteka + opiera się o zasadę pomocniczości. Środki centralne wykorzystywane będą na realizację zadań przekraczających możliwości samorządów, między innymi na zbudowanie nowoczesnego systemu komputerowego zarządzania zbiorami i komunikacji elektronicznej pomiędzy bibliotekami, internetyzację bibliotek w całej Polsce, szkolenia bibliotekarzy w zakresie nowych kompetencji oraz wspieranie działań samorządów na rzecz modernizacji infrastruktury architektonicznej bibliotek. Program Biblioteka + ma charakter aplikacyjny. Oznacza to dobrowolność uczestnictwa w nim.

Oprócz Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego działania na rzecz bibliotek w Polsce podejmuje również Polsko-Amerykańska Fundacja Wolności. Polsko-Amerykańska Fundacja Wolności jest partnerem Fundacji Billa i Melindy Gates w przedsięwzięciu, które ma ułatwić polskim bibliotekom publicznym dostęp do komputerów, Internetu i szkoleń. Prowadzony w ramach Światowego Programu Rozwoju projekt Global Libraries przekazał Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności fundusze na wdrożenie programu. Program Rozwoju Bibliotek w Polsce jest realizowany przez Fundację Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego. W dniu 20 czerwca 2008 roku minister Bogdan Zdrojewski zawarł z Polsko-Amerykańską Fundacją Wolności porozumienie o współpracy.

Programy koordynowane przez Instytut Książki oraz Fundację Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego to przedsięwzięcia niezależne finansowo i organizacyjnie, ale uzupełniające się. Będą prowadzone w ścisłej współpracy. 

Cel strategiczny programu Biblioteka +

  • przekształcenie bibliotek w nowoczesne centra dostępu do wiedzy, kultury i informacji oraz ośrodki życia społecznego.
  • wprowadzenie systemu certyfikującego dla bibliotek gminnych

ZAKRES PROGRAMU

Podczas prac przygotowawczych w 2008 roku zidentyfikowane zostały cztery obszary działań w ramach programu Biblioteka +:

  • Stworzenie jednolitego, ogólnopolskiego, centralnego systemu komputerowego umożliwiającego zarządzanie zbiorami bibliotecznymi, wymianę informacji o księgozbiorach i wypożyczeniach pomiędzy samymi bibliotekami oraz zdalny dostęp poprzez Internet dla czytelników (Mak +)
  • Internetyzacja bibliotek
  • Szkolenie bibliotekarzy w zakresie nowych kompetencji
  • Uruchomienie programu wsparcia modernizacji i rozbudowy bibliotek

1. System komputerowy

Biblioteki publiczne posługują się obecnie kilkoma systemami. Z danych Głównego Urzędu Statystycznego wynika, że najpopularniejszym spośród nich jest program MAK opracowany przez Bibliotekę Narodową, nie modernizowany od wielu lat..

Instytut Książki rozpoczął prace nad nowym programem katalogowym o nazwie MAK+. Projekt obejmuje jego napisanie, dystrybucję i stworzenie systemu rozwoju i serwisowania. MAK + będzie kompatybilny na poziomie wymiany danych katalogowych z wiodącymi programami katalogowymi (np. ALEPH). Program zostanie napisany od podstaw z zachowaniem pełnej zgodności z programem MAK. Partnerem realizacji jest Biblioteka Narodowa.

Poniżej prezentujemy podstawowe informacje na temat nowego programu:

  • Program MAK+ będzie oparty o architekturę klient-serwer z dostępem poprzez przeglądarkę internetową
  • Utworzone zostanie centrum serwisowe dla bibliotekarzy
  • Program będzie dostosowany do używania na podstawowych konfiguracjach sprzętowych
  • Program powstaje przy współpracy z twórcami systemu MAK oraz bibliotekarzami
  • Program wyposażony zostanie w nowoczesny, przyjazny graficznie interfejs

Opracowanie programu: 2008 - 2009
Szkolenia użytkowników: IV kwartał 2009
Dystrybucja: początek 2010

2. Internetyzacja bibliotek

Na podstawie praktyki innych krajów europejskich należy przyjąć, że biblioteka gminna powinna dysponować szerokopasmowym łączem internetowym. Spełnienie tego wymogu jest konieczne dla realizowania wizji biblioteki nowoczesnej, będącej miejscem dostępu do współczesnego świata multimediów dla każdego zainteresowanego mieszkańca gminy.

Instytut Książki przeprowadził ogólnopolską inwentaryzację stanu przyłączy internetowych do bibliotek publicznych, a także wyposażenia w sprzęt komputerowy. Powstała dzięki inwentaryzacji baza posłuży zidentyfikowaniu tych konkretnych bibliotek, które wymagają podłączenia do szerokopasmowego internetu.

Z inicjatywy Instytutu Książki i Fundacji Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego działania na rzecz podłączenia bibliotek nieobjętych dotychczas dostępem do szerokopasmowego internetu prowadzą Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji i Urząd Komunikacji Elektronicznej podległy Ministerstwu Infrastruktury. Proces podłączania bibliotek będzie finansowany ze środków publicznych.

3. Szkolenie bibliotekarzy

W ramach programu Biblioteka + Instytut Książki przygotowuje program szkoleniowy w zakresie nowych kompetencji. Szkolenia będą realizowane we współpracy z bibliotekami wojewódzkimi i będą skierowane do wszystkich bibliotek gminnych w danym województwie.

Ta część programu będzie realizowana w ścisłej współpracy z Fundacją Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego. Szkolenia przeprowadzane z inicjatywy Instytutu Książki i szkolenia w ramach „Programu Rozwoju Bibliotek” będą się wzajemnie uzupełniały.

Szkolenia w ramach programu Biblioteka + obejmą m.in.:

  • praktyczne umiejętności bibliotekarzy w zakresie obsługi programów komputerowych: Mak + i inne
  • umiejętność uczenia czytelników i klientów biblioteki posługiwania się programami komputerowymi i Internetem
  • nowe kompetencje obejmujące m.in.: zarządzanie projektami, aplikowanie do programów unijnych,
  • Szkolenia będą przeprowadzane w trzech kolejnych latach od roku 2009. Szczegóły zostaną ogłoszone wiosną 2009 roku.

4. Modernizacja, rozbudowy i budowa bibliotek

Jednym z najbardziej palących problemów bibliotek gminnych w Polsce (zwłaszcza bibliotek wiejskich) jest stan budynków i pomieszczeń bibliotek. Program Biblioteka + zakłada wsparcie finansowe modernizacji budynków i pomieszczeń bibliotek oraz budowy nowych budynków bibliotecznych. Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego wyraził wolę uruchomienia specjalnego wieloletniego programu rządowego wspierającego inwestycje w infrastrukturę bibliotek. Minister zlecił Instytutowi Książki przygotowanie dokumentacji koniecznej do uruchomienia takiego programu od roku 2010.

Program poprawy infrastruktury architektonicznej bibliotek będzie odbywał się w trybie konkursu wniosków (podobnie jak przy innych programach resortowych i europejskich).

Zadania objęte dofinansowaniem:

  • budowa nowego budynku biblioteki
  • rozbudowa, przebudowa lub nadbudowa istniejącego budynku biblioteki podnosząca standard obiektu
  • modernizacja istniejących pomieszczeń biblioteki podnosząca standard obiektu
  • adaptacja budynku lub pomieszczeń na potrzeby biblioteki

Podmiotami uprawnionymi do składania wniosków będą terytorialnego gminy wiejskie i wiejsko-miejskie.
Prace przygotowujące program rządowy będą trwały przez rok 2009.

CERTYFIKAT BIBLIOTEKA +

Biblioteka spełniająca kryteria nowoczesnej gminnej biblioteki publicznej będzie mogła otrzymać „Certyfikat Biblioteki +” przyznawany przez zespół certyfikacyjny powołany przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Certyfikat obowiązywał będzie przez 5 lat i będzie odnawialny. O otrzymanie certyfikatu w imieniu bibliotek gminnych będą mogły ubiegać się jednostki samorządu terytorialnego.

PARTNERZY

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego 
Biblioteka Narodowa
Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich 
Biblioteki Wojewódzkie

KONTAKT

Instytut Książki 
Oddział w Warszawie
Pl. Defilad 1, IX piętro, pok. 911
00-901 Warszawa

Elżbieta Kalinowska
tel: +48 22 656 63 86 wew. 104

Piotr Kieżun
tel: +48 22 656 63 86 wew. 102

prosimy o kontakt mailowy na adres: 

bibliotekaplus@instytutksiazki.pl