Aktualności

12.09.2020

Białoruskie przekłady ze wsparciem Instytutu Książki

Przy okazji akcji solidarności z Białorusią #LightForBelarus, która odbywa się w ten weekend postanowiliśmy przypomnieć działalność Instytutu Książki na rzecz obecności polskiej literatury i kultury, a także ważnych dla samych Białorusinów dzieł w Białorusi. Instytut Książki wspiera przekłady na język białoruski konsekwentnie od czasu powstania Programu Translatorskiego ©Poland, czyli od 1998 roku. Do tej pory Instytut pomógł w wydaniu ponad 50 przekładów.

Pierwsze przekłady na język białoruski ze wsparciem Programu Translatorskiego ©Poland ukazały się jeszcze przed powstaniem Instytutu Książki. W 2000 roku Belaruski Knigazbor wydał zbiór prozy związanej z Białorusią Elizy Orzeszkowej (w tym „Dziurdziów” i „Chama”, przeł. Halina Tyczka), a dwa lata później nakładem Wydawnictwa ARCHE ukazała się „Mała Apokalipsa” Tadeusza Konwickiego w przekładzie Valerego Bulhakaua.

Obok klasyki – by wymienić Kochanowskiego, Prusa, Fredrę, Słowackiego – w języku białoruskim ukazywały się dzieła wybitnych polskich twórców współczesnych (od Miłosza, przez Szymborską i Herberta, po Olgę Tokarczuk), a przede wszystkim pozycje służące podtrzymaniu białoruskiej tożsamości narodowej. Tu warto szczególnie wymienić dzieła piszących po polsku białoruskich historyków Jerzego Turonka i Olega Łatuszonka, a także utwory pisarzy uważanych przez Białorusinów za wspólne, białorusko-polskie dziedzictwo. Pośród tych ostatnich na szczególną uwagę zasługuje publikacja tłumaczeń „Kochanka Wielkiej Niedźwiedzicy” Sergiusza Piaseckiego i wielkiej emigracyjnej powieści Floriana Czarnyszewicza „Nadberezyńcy”.

Warto także wspomnieć o przekładach książek, które przybliżały Białorusinom epizody całkowicie przemilczane przez tamtejszą historiografię, jak choćby poświęcona Polesiu książka Małgorzaty Szejnert „Usypać góry” (jej prezentację w kraju uniemożliwił reżim, mimo wizyty autorki), „Bieżeństwo 1915” Anny Prymaki-Oniszk poświęcone carskim wypędzeniom z pogranicza białorusko-polskiego i ukraińsko-polskiego czy choćby „Rekonstrukcja narodów: Polska, Ukraina, Litwa, Białoruś” Timothy’ego Snydera.

Instytut Książki od lat współpracuje z najważniejszymi niezależnymi białoruskimi oficynami, jak wspomniane już Arche, a także Lohvinau czy Januškevič.

W najbliższym czasie IK dofinansuje przekłady „Zimowli” Dominiki Słowik, „Szatana z siódmej klasy” Kornela Makuszyńskiego, „Do zobaczenia w piekle” Wojciecha Pestki oraz „Na pomoc, Patrycjo!” Agnieszki Urbańskiej.