Aktualności

02.12.2019

70 lat „Nowych Książek”

W grudniowym numerze „Nowych Książek” świętujemy jubileusz pisma, które jest ze swoimi Czytelnikami już od siedemdziesięciu lat. Na wewnętrznych okładkach trochę zdjęć przybliżających entourage, w którym pracujemy. Ulica Mazowiecka w Warszawie, brama prowadząca do naszej redakcji, zabytkowa klatka schodowa… A gdy się pokona schody na pierwsze piętro, oczom ukażą się imponujące stosy książek czekających na lekturę i opisanie.

„Szukam miary dla swoich spraw” to cytat z rozmowy, którą Marta Tomczok prowadzi z Piotrem Szewcem, poetą, prozaikiem, redaktorem działu poezji i prozy polskiej w naszym miesięczniku. „Najkrócej: urodziłem się w Zamościu, pierwsze lata życia spędziłem z rodzicami w domu dziadków w Czołkach. Około połowy lat sześćdziesiątych rodzice wyprowadzili się do Tomaszowa Lubelskiego, tam poszedłem do szkoły. W roku 1970, gdy byłem w drugiej klasie, przeprowadziliśmy się do Zamościa, gdzie się uczyłem i skąd wyjechałem na studia w Lublinie” – tak poeta rozpoczyna odpowiedź na pytanie o przestrzenie portretowane w jego utworach.

„Tymczasem”, wybór wierszy Piotra Szewca z lat 2004-2019 (Wydawnictwo WBPiCAK), Tomasz Mizerkiewicz czyta właśnie tak, widząc w nim różne wymiary relacji z przestrzenią. Dostrzega m.in. spojrzenie z góry: „Wybór pozwala przeto na uświadomienie, iż porządkiem szczególnie ważnym dla tej poezji jest zmieniające swe znaczenie oraz intensywność przeżycie lekkości, dziwnie i nieraz boleśnie odczuwanej utraty podmiotowego „ciężaru” oraz materialności. Wiersze Szewca opisują bowiem >>unoszenie się<< przez ich bohatera nad >>ziemiami<< rozumiane na kilka sposobów”.

Z prozy obcej warto wyróżnić opowieść o podstarzałym hipisie podróżującym ze swoją dziewczyną i dwójką synów po Europie. To „Wrażliwy człowiek” Jáchyma Topola (Wydawnictwo Czarne), a o książce tak pisze Anna Maślanka: „Najnowsza powieść Jáchyma Topola oszałamia więc tempem i językiem, ale i zmusza do refleksji; bywa zabawna, bywa przerażająca, jednak ostatecznie zostawia nadzieję”.

Maciej Libich pisze o szóstym, ostatnim tomie wspaniałego dziennika Jana Józefa Szczepańskiego (Wydawnictwo Literackie). „To zapiski prowadzone przez Szczepańskiego w latach 1990-2001, kiedy pisarz oddalał się już od życia literackiego, nie pełnił żadnych funkcji publicznych (pozostał honorowym prezesem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich) i coraz mniej podróżował. Był wprawdzie aktywny pisarsko – jego ostatnią książką, o której zresztą wspominał często na kartach diariusza, były Rozłogi, wydane na rok przed śmiercią – drukował jednak coraz mniej utworów fikcjonalnych i skupiał się głównie na publicystyce”.

Według Pawła Rojka książka Ewy Thompson „Zrozumieć Rosję” (Fundacja Świętego Mikołaja, Redakcja „Teologii Politycznej”), poświęcona jurodiwym, czyli rosyjskim świętym szaleńcom, „stanowi podręcznikowy wręcz przykład intelektualnej orientalizacji, a nawet psychiatryzacji obcej kultury”. Rojek dochodzi do wniosku, że głównym zamiarem autorki, „ledwo zresztą skrywanym w książce, było wykazanie kulturowej obcości Rosji wobec krajów Zachodu. Jeśli kultura rosyjska rzeczywiście opiera się na jurodstwie zakorzenionym w szamanizmie, to Rosja nie jest krajem europejskim, lecz azjatyckim”.

Kontrapunkt, czyli dwie recenzje tej samej pozycji wydawniczej, poświęcamy w tym numerze książce „Narodziny pigułki” Jonathana Eiga (Wydawnictwo Czarne). Piszą o niej Inga Iwasiów i Bogumił Łoziński, odmiennie oceniając okoliczności powstania pigułki antykoncepcyjnej, „wynalazku zaplątanego w cywilizacyjne spory XX wieku”, oraz jej wpływ na relacje między kobietą i mężczyzną.

Niełatwo filmować Stephena Kinga – to konkluzja Marka Misiaka, który obejrzał film „Smętarz dla zwierzaków” w reżyserii Kevina Kolscha i Dennisa Widmyera. Proza amerykańskiego pisarza bywała wielokrotnie ekranizowana – bez powodzenia. Misiak odkrywa przyczynę: „Nie wynika to z indolencji scenarzystów i reżyserów, a właśnie z tego, że siła prozy Kinga nie tkwi w zaskakujących fabułach, lecz w tym, jak są one opowiedziane i jak różnorodne wątki literatury grozy są tam powiązane z bogactwem życia wewnętrznego i społecznego człowieka”.

Zapraszamy do lektury!