Aktualności
Dokładnie 40 lat temu, 16 lutego 1983 roku, zmarła Kazimiera Iłłakowiczówna, mistrzyni wiersza tonicznego i jedna z najpopularniejszych polskich poetek XX wieku.
Kazimiera Iłłakowiczówna – przynajmniej według metryki chrztu – przyszła na świat 6 sierpnia 1892 roku w Wilnie jako córka Barbary Iłłakowiczówny i Klemensa Zana (jej dziadkiem był Tomasz Zan, przyjaciel Adama Mickiewicza z czasów uniwersyteckich). Z powodu śmierci obojga rodziców wychowywała się u krewnych, co wiązało się z licznymi przeprowadzkami. Wykształcenie zdobywała m.in. na Witebszczyźnie, w Warszawie, Genewie i Oxfordzie. Na lata nauki przypadł jej debiut literacki – wiersz Jabłonie wydrukowany w „Tygodniku Ilustrowanym”. Maturę zdała w Petersburgu w 1910 roku, cztery lata później uzyskała absolutorium w zakresie filologii polskiej i angielskiej na Uniwersytecie Jagiellońskim. W trakcie studiów ukazał się pierwszy zbiór poezji Iłłakowiczówny zatytułowany Ikarowe loty (1911).
W latach 1915-1917 służyła jako sanitariuszka w armii rosyjskiej. Zachorowała wówczas ciężko na dyzenterię, co wpłynęło na jej religijne nawrócenie. Echo wojennych doświadczeń pojawi się w tomiku Trzy struny (1917). Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości wróciła do Warszawy i rozpoczęła pracę w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, w latach 1926-1935 była sekretarką Józefa Piłsudskiego, a po jego śmierci znów pracowała w MSZ. Postać Marszałka Piłsudskiego będzie powracała w twórczości Iłłakowiczówny, znajdziemy ją we wspomnieniach zatytułowanych Ścieżka obok drogi (1939), w tomach wierszy: Słowik litewski (1936) i Wiersze o Marszałku Piłsudskim 1912-1935 (1936).
Pracę w administracji i dyplomacji ułatwiała poetce znajomość języków; oprócz angielskiego, znała język niemiecki, rosyjski, węgierski, rumuński i francuski. Mimo kariery urzędniczej Iłłakowiczówna nie zrezygnowała z pracy literackiej, w dwudziestoleciu wydała m.in. zbiory Śmierć Feniksa (1922), Połów (1926), Płaczący ptak (1927), Popiół i perły (1930), Ballady bohaterskie (1934). Liczne tomiki ugruntowały sławę poetki i zapewniły miejsce wśród najwybitniejszych postaci życia literackiego Warszawy w dwudziestoleciu międzywojennym.
Choć Iłłakowiczówna związana była towarzysko z grupą Skamander, zachowała odrębny i niepowtarzalny charakter swej twórczości. Poetka stroniła od awangardowych eksperymentów, unikała nowatorstwa, bardziej niż skomplikowanie formy ceniła zrozumiałość. Jej wiersze – pisane na przestrzeni niemal siedemdziesięciu lat – są zróżnicowane pod względem podejmowanej tematyki. Iłłakowiczówna często pisała o codziennych sprawach, które zaprzątają człowieka. Jednym z filarów jej twórczości pozostaje wiara i więź z duchowością chrześcijańską. Poetka chętnie posługiwała się parafrazami opowieści biblijnych, czerpała inspirację z modlitw. W przeciwieństwie do wielu autorek Iłłakowiczówna rzadko ujawniała bezpośrednią, kobiecą emocjonalność. Z epok minionych fascynował ją barok, a przede wszystkim romantyzm.
W 1939 roku ewakuowała się wraz z ministerstwem do Rumunii, gdzie spędziła wojnę. W 1947 roku wróciła do Polski i zamieszkała w Poznaniu. Choć wciąż pisała wiersze, nie dane jej było jednak wrócić na literackie salony, które zajęli twórcy oddani komunistycznej władzy twórcy. Ostatnie lata życia poświęciła porządkowaniu swojego dorobku literackiego, przekładom literatury europejskiej oraz nauczaniu języka angielskiego. Zmarła 16 lutego 1983 roku w Poznaniu.