Aktualności
Dokładnie 105 lat temu, 8 kwietnia 1918 roku, urodził się Lucjan Rydel – młodopolski poeta, prozaik i dramatopisarz, najbardziej pamiętany jako pierwowzór Pana Młodego z „Wesela” Stanisława Wyspiańskiego.
Urodził się jako syn okulisty i rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego Lucjana Rydla oraz Heleny z Kremerów, która była córką filozofa, encyklopedysty i prekursora psychologii Józefa Kremera. Studiował prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim, z którego uzyskał stopień doktora, by następnie poświęcić się twórczości literackiej oraz krytycznej.
Pisał felietony i artykuły z zakresu historii sztuki oraz krytyki literackiej, które ukazywały się na łamach gazet warszawskich i krakowskich, między innymi w „Gazecie Polskiej”. W 1896 roku, dwa lata po ukończeniu studiów, uzyskał stypendium przyznane przez Akademię Umiejętności, dzięki któremu wyjechał do Paryża. W Paryżu uczęszczał na wykłady w Collège de France, Sorbonie i École des Beaux-Arts.
Słynny ślub Lucjana Rydla z Jadwigą Mikołajczykówną, który tak barwnie został opisany przez Stanisława Wyspiańskiego w „Weselu”, odbył się 20 listopada 1900 roku. W 1908 roku Rydel zakupił od Włodzimierza Tetmajera ten sam dworek w Bronowicach, w którym odbywało się jego wesele. Ostatecznie zamieszkał w nim wraz z rodziną w 1912 roku, a dworek nazwano Rydlówką. Od 1969 roku w Rydlówce mieści się Muzeum Młodej Polski.
Lucjan Rydel był zafascynowany kulturą ludową. Odkrył wiejskiego poetę-samouka Antoniego Kucharczyka, który dzięki pomocy Rydla miał szansę rozwinąć swój talent. Na terenie Galicji zakładał czytelnie, prowadził wykłady i organizował przedstawienia ludowe. Poza tym wykładał także kulturę i sztukę grecką na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie.
Do najbardziej znanych dzieł Lucjana Rydla należą wiersze „Serce mi się wciąż wyrywa”, „Hania”, „Jesienią” i „Mojej żonie”, a także ukazujące życie starożytnych Greków opowiadanie „Ferenike i Pejsidoros” oraz baśń dramatyczna „Zaczarowane koło”, na podstawie której powstały później poemat symfoniczny i opera. Pisał także utwory dramatyczne, wśród których wyróżniały się „Matka”, „Dies irae” oraz „Na marne”.
Wielkim wydarzeniem artystyczno-patriotycznym była premiera stworzonego przez pisarza spektaklu jasełkowego „Betlejem polskie”. Najpierw widowisko zostało w 1904 roku wystawione we Lwowie, rok później w Krakowie, aż w końcu w 1906 roku tekst „Betlejem polskiego” wydano także drukiem z ilustracjami Włodzimierza Tetmajera.
Lucjan Rydel miał zasługi nie tylko jako pisarz i pedagog, ale także jako tłumacz. Przekładał m.in. dzieła Pindara, Anakreonta, Horacego i Moliera.
W marcu 1918 roku Rydel zachorował na zapalenie płuc, które okazało się na tyle poważne, że ostatecznie przyczyniło się do jego śmierci. Pisarz zmarł w Rydlówce 8 kwietnia 1918 roku. Został pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie, a jego nagrobek ma kształt kapliczki charakterystycznej dla podkrakowskich wsi.