Aktualności

Kiermasz Książki na Placu Defilad w Warszawie; pisarz Adam Bahdaj w czasie spotkania z czytelnikami
02.01.2023

105 lat temu urodził się Adam Bahdaj

Dziś znany jest głównie jako klasyk powieści dla dzieci i młodzieży, jego książki na stałe weszły do kanonu literatury polskiej, ale był też znakomitym tłumaczem literatury węgierskiej, scenarzystą, dziennikarzem, uczestnikiem wojny obronnej 1939 roku, kurierem tatrzańskim podczas II wojny światowej czy wreszcie działaczem polonijnym na Węgrzech. Adam Bahdaj urodził się 2 stycznia 1918 roku w Zakopanem.

Adam Bahdaj wychował się w Zakopanem, tak skończył również szkołę powszechną i gimnazjum. Po maturze zapisał się na studia w systemie zaocznym na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie oraz w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie. Na co dzień pracował jako górski przewodnik po Tatrach.

Wybuch II wojny światowej uniemożliwił mu dalszą edukację. Bahdaj wziął udział w wojnie obronnej 1939 roku. Został jednym z kurierów tatrzańskich, którzy dostarczali meldunki i przeprowadzali przez góry ludzi związanych z Polskim Państwem Podziemnym do polskiej ambasady w Budapeszcie. Zagrożony aresztowaniem ze strony Niemców zbiegł na Węgry. Pozostał tam do końca wojny, włączając się w życie tamtejszej Polonii. W 1942 roku pod pseudonimem Jan Kot opublikował w Budapeszcie swój jedyny tom poezji – „Iskry pod młota”. W jego liryce można było zauważyć silne wpływy skamandryckie. Rok później przetłumaczył na język polski poezję i ludowe pieśni węgierskie. Swoje wojenne przeżycia przelał na papier w powieści „Order z księżyca”.

Po powrocie do Polski w 1945 lat pracował dla kilku gazet. W latach 50. pod pseudonimem Dominik Damian wydał cztery powieści sensacyjne dla dorosłych – listy od zachwyconej nimi młodzieży sprawiły, że postanowił napisać utwór przeznaczony specjalnie dla tej grupy odbiorców.

Popularność przyniosły mu przede wszystkim powieści „Do przerwy 0:1” (1957) i kontynuacja przygód jej bohaterów, czyli „Wakacje z duchami” (1961), „Podróż za jeden uśmiech” (1964), „Stawiam na Tolka Banana” z 1966 r. Seriale na ich podstawie cieszyły się ogromną popularnością.

W 1970 roku w plebiscycie czytelników gazet „Płomyk” i „Świat Młodych” na najpopularniejszego pisarza został wyróżniony nagrodą „Orle Pióro”. W 1974 otrzymał nagrodę Prezesa Rady Ministrów za całokształt twórczości dla dzieci i młodzieży. Powieść „Telemach w dżinsach” opowiadającą o nastoletnim Maćku poszukującym nieznanego ojca nagrodzono Srebrnymi Koziołkami na Biennale Sztuki dla Dziecka w Poznaniu w 1981 roku. Drugą część tej powieści – „Gdzie twój dom, Telemachu?” – wpisano na Honorową Listę Hansa Christiana Andersena w 1984 roku.

Jego książki zostały przetłumaczone na 23 języki.

Adam Bahdaj zmarł 7 maja 1985 roku. Pochowano go na Cmentarzu Północnym w Warszawie.