Instytut Książki

W najbliższą niedzielę, 24 kwietnia, o godz. 19.00 na antenie Dwójki odbędzie się premiera słuchowiska „Dziennik podróży do Tatrów” według Seweryna Goszczyńskiego. – Biorąc pod uwagę okres powstania tego dzieła, czyli lata 30. XIX wieku, odkrywczy jest nie tylko opis zjawisk przyrodniczych i wrażeń. Seweryn Goszczyński jako pierwszy autor dotyka tematu relacji pomiędzy człowiekiem, a górami – mówił w Dwójce Igor Gorzkowski, reżyser słuchowiska.

Seweryn Goszczyński (1801-1876) był poetą, publicystą, rewolucjonistą, działaczem politycznym, współtwórcą polskiego romantyzmu z kręgu tzw. szkoły ukraińskiej. Znany głównie z powieści „Zamek kaniowski” i „Król zamczyska”. Po upadku powstania listopadowego uciekł do Galicji. Za udział w ataku na Belweder i zamach na życie Wielkiego Księcia Konstantego, został skazany zaocznie, przez sąd rosyjski, na karę śmierci.

W „Dzienniku podróży do Tatrów” (1832/wyd. 1853) relacjonuje trwającą siedem miesięcy wyprawę po Podhalu, jaką rozpoczął w kwietniu 1832 roku. Jest to jedna z pierwszych literackich charakterystyk Tatr, obfitująca w opisy przyrody i zwyczajów miejscowej ludności. Pisarz zapoczątkował swoim dziełem romantyczny mit gór – jako miejsca wyjątkowego, gdzie możliwy jest kontakt człowieka z absolutem. W słuchowisku istotną rolę odgrywa komentarz profesora Stanisława Sierotwińskiego (1909-1975), który dzieło Goszczyńskiego opracował i opatrzył przypisami.

Podczas audycji Dwójki „O wszystkim z kulturą”, reżyser i autor adaptacji Igor Gorzkowski w rozmowie z Małgorzatą Szymankiewicz opowiedział, co urzekło go w utworze romantycznego pisarza, poety i publicysty oraz jaki sposób znalazł na dźwiękową opowieść o Tatrach, po raz pierwszy tak przedstawionych w polskiej literaturze. – Szukałem tekstu, który poszerzałby przestrzeń widzenia literatury romantycznej. Zainspirował mnie też Norwid, którego studiowałem. W jednym z opowiadań pisze on o tym, że forma reportażowa, forma spisywania rzeczywistości jest dla niego formą przyszłości – mówił Igor Gorzkowski.