Literatura

fot. Krzysztof Dubiel

Tomasz Łubieński

urodzony 18 kwietnia 1938 roku w Warszawie, prozaik, dramatopisarz, eseista i tłumacz literatury pięknej, syn katolickiego działacza politycznego i publicysty Konstantego Łubieńskiego.

Debiutował jako poeta w 1955 w "Dziś i jutro". Studiował historię i polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim. W czasie studiów publikował w "Twórczości" (1958-1961) i "Współczesności" (1959 i w l. 1962-1965). W 1961 mieszkał przez rok we Francji. Po powrocie do Polski publikował na łamach miesięcznika "Polska" (do 1971). Od 1971 do 1981 pracował w tygodniku "Kultura". Od 1978 publikował w czasopiśmie "Res Publica" (którego był współzałożycielem), wychodzącym najpierw w drugim obiegu wydawniczym, a od 1987 oficjalnie. W latach osiemdziesiątych publikował także w czasopismach emigracyjnych "Aneks" i "Zeszyty Literackie". Od 1989 do 1992 był członkiem redakcji "Tygodnika Solidarność". W sezonie 1995/1996 pełnił funkcję kierownika literackiego warszawskiego "Teatru Na Woli". Od 1996 w zespole redakcyjnym miesięcznika "Teatr". Od 1998 jest redaktorem naczelnym miesięcznika "Nowe Książki". W 1989 współzakładał Stowarzyszenie Pisarzy Polskich, był Prezesem Oddziału Warszawskiego w l. 1989-1996.

„Głównym tematem twórczości Łubieńskiego (dramatów i esejów historycznych) są XIX-wieczne dzieje Polski, które ukazuje w ich wielorakim, zarówno politycznym, narodowym i społecznym, jak też kulturowym, etycznym i psychologicznym skomplikowaniu, niejednokrotnie w sposób polemiczny wobec tradycyjnych, zmitologizowanych  ujęć, często także z aktualizującym podtekstem. Insteresuje go zwłaszcza ludzki, jednostkowy wymiar przeszłości” (Grzegorz Wołowiec).

Spośród sztuk teatralnych Łubieńskiego najbardziej znane są "Zegary" (1968) i "Koczowisko" (1974). Jest także autorem powieści "Pod skórą" (1980), książek biograficznych o Mierosławskim („Czerwonobiały”, 1983) i o Norwidzie („Norwid wraca do Paryża”, 1989). Wydał zbiór opowiadań "Ćwiczenia" (1962). Wybór swoich wierszy opublikował w 1966 pod tytułem "Nieobecni mają rację". Najgłośniejsza jego książka to tom esejów historycznych "Bić się czy nie bić" (1976, wydanie rozszerzone 1997), w którym rozważa uwarunkowania, celowość i konsekwencje polskich powstań narodowych.

BIBLIOGRAFIA:

Powieści, opowiadania, eseje, poezja:

  • Ćwiczenia (1962)
  • Bić się czy nie bić? (1976, 1978, 1980, 1989, 1997)
  • Pod skórą (1980)
  • Czerwonobiały (1983)
  • Pisane przedwczoraj (1983)
  • Bohaterowie naszych czasów (1986)
  • Norwid wraca do Paryża (1989, 1993)
  • Porachunki sumienia (1994)
  • Nieobecni mają rację (1996)
  • M jak Mickiewicz (1999, 2003, 2005)
  • Ani tryumf, ani zgon (2004, 2009)
  • Wszystko w rodzinie (2004)
  • 1939. Zaczęło się we wrześniu (2009)
  • Turnus (2012)
  • Molier nasz współczesny (2014)

Sztuki teatralne:

  • Gra (1959)
  • Zegary (1968)
  • Koczowisko (1974)
  • Ćwiczenia z aniołem (1976)
  • Przez śnieg? (1981)
  • Śmierć Komandora (1983)
  • Trzeci oddech (1991)
  • Strefa nadgraniczna (1992)
  • Śniadanie do łóżka (1994)
  • Wzgórze (1996)

Wróć