Instytut Książki

W poniedziałek 25 lipca w Pałacu na Wyspie w Łazienkach Królewskich odbyło się uroczyste wręczenie dyplomów stypendystom programu Gaude Polonia, dedykowanego artystom z krajów Europy Środkowo-Wschodniej. W tegorocznej edycji stypendia przyznano 48 twórcom. Ze względu na trwającą na Ukrainie wojnę, do tej pory do Polski nie dotarło pięciu stypendystów.

– „To już dwudziesta pierwsza edycja programu dla naszych przyjaciół z Europy Środkowo-Wschodniej. W tym czasie przyznano łącznie 864 stypendiów twórczych, z czego 656 trafiło do artystów z Ukrainy” – powiedział wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński podczas gali podsumowującej XXI edycję programu stypendialnego Gaude Polonia, która odbyła się w Pałacu na Wyspie w Łazienkach Królewskich. 

Minister kultury i dziedzictwa narodowego podkreślił, że program Gaude Polonia obejmuje artystów podejmujących różnorodne zawody związane z kulturą (w tym także literatów). Wskazał, że tegoroczną edycję zdominował kontekst wojny – nieuzasadnionej agresji Federacji Rosyjskiej na Ukrainę, a także cały cywilizowany świat.

– „Jesteśmy razem z Ukrainą od samego początku. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz instytucje kultury podejmują liczne działania pomocowe. Już w tym tygodniu odbędzie się inauguracja międzynarodowej trasy koncertowej Ukrainian Freedom Orchestra, zorganizowanej dzięki współpracy Metropolitan Opera w Nowym Jorku oraz Teatru Wielkiego - Opery Narodowej w Warszawie. Koncerty ukraińskich muzyków mają nieść określone przesłanie – być sprzeciwem wobec straszliwej agresji i popełnianym zbrodniom oraz apelem o to, aby świat zachodni nie pozostawał obojętny” – przekazał prof. Piotr Gliński.

Wicepremier zwrócił uwagę, że to właśnie ludzie związani z kulturą powinni wpływać na elity zachodniego świata. Wskazał, iż program Gaude Polonia jest jedną z form współpracy i pomocy nie tylko dla obywateli Ukrainy, ale także Białorusi, którzy w innym kontekście podejmują walkę o swoją niepodległość i suwerenność.

Podczas gali w Łazienkach Królewskich wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński oraz dyrektor Narodowego Centrum Kultury Rafał Wiśniewski wręczyli dyplomy dla młodych twórców oraz artystów z Ukrainy, Białorusi, Litwy, Estonii i Czech. Gościem honorowym uroczystości był Ambasador Ukrainy w Polsce Wasyl Zwarycz, który zwrócił uwagę,  że jego utalentowani rodacy są przyszłością Ukrainy.

– „To, że spotykamy się w tak szczególnym momencie, napawa nas z jednej strony smutkiem, a z drugiej optymizmem - ponieważ kultura łączy nasze narody. Jestem pewien, że ci stypendyści będą tworzyli nową przyszłość europejską, nową przyszłość relacji polsko-ukraińskich, ponieważ każdy w swoim sercu zachowa część solidarności polskiej, która jest wyjątkowa szczególnie w czasach wojny” – powiedział  ambasador Zwarycz.

Gaude Polonia 2022

W dwudziestej pierwszej edycji Programu Stypendialnego Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Gaude Polonia dyplomy przyznano 48 młodym twórcom i artystom z Ukrainy, Białorusi, Litwy, Estonii i Czech. Ze względu na wojnę toczącą się w Ukrainie realizacja stypendium była możliwa w kilku terminach: 1 luty – 31 lipca, 1 marca – 31 sierpnia, 15 marca – 15 września, 1 kwietnia – 30 września, 1 czerwca – 30 listopada oraz 1 lipca – 31 grudnia.

Tegoroczni stypendyści pochodzą z 5 państw regionu: Ukrainy (26 osób, z tego 21 osób realizujących stypendia), Białorusi (19 osób), Litwy (1 osoba), Estonii (1 osoba) i Czech (1 osoba). Reprezentują sztuki wizualne, muzykę, muzykologię, literaturę/przekład, konserwację dzieł sztuki, film, fotografię, teatr oraz muzealnictwo. Projekty stypendialne były realizowane w 17 uczelniach i instytucjach kultury w Warszawie, Krakowie, Poznaniu, Wrocławiu, Lublinie oraz Łodzi pod opieką 40 tutorów – ekspertów z różnych dziedzin kultury i sztuki. Wartość tegorocznego budżetu stypendialnego Gaude Polonia wyniosła ponad 2,4 mln zł. Wśród tegorocznych stypendystów znalazła się m.in. Wiktoria Amelina, nagrodzona w ubiegłym roku nagrodą im. Josepha Conrada przyznawaną przez Instytut Polski w Kijowie.

Pełną listę laureatów tegorocznego Programu Stypendialnego Gaude Polonia można znaleźć TUTAJ.

O programie Gaude Polonia

Program stypendialny Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Gaude Polonia powstał w 2003 roku. Jest adresowany do młodych (do 40. roku życia, w wyjątkowych wypadkach do 45. roku życia) twórców, artystów, tłumaczy i naukowców zajmujących się kulturą z krajów Europy Środkowo­Wschodniej, służy budowaniu dobrych relacji Polski z jej sąsiadami (w pierwszej kolejności z Ukrainą i Białorusią), promocji kultury polskiej oraz współpracy między środowiskami artystycznymi Polski oraz krajów naszego regionu Europy. 

Z programu Gaude Polonia korzystają twórcy posiadający znaczący, udokumentowany dorobek w danej dziedzinie twórczości. Warunkami otrzymania sześciomiesięcznego stypendiów są: interesująca koncepcja projektu stypendialnego oraz przynajmniej komunikatywna znajomość języka polskiego. Pobyt w Polsce umożliwia zagranicznym twórcom poznanie polskiej kultury, realizację własnych projektów oraz doskonalenie warsztatu twórczego w znaczących instytucjach kultury i placówkach naukowych, pod opieką uznanych polskich artystów, twórców czy naukowców. W ramach stypendium Gaude Polonia ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego finansowany jest zakup materiałów do pracy twórczej, opieka indywidualnego tutora oraz zakwaterowanie.

We wszystkich dotychczasowych edycjach programu Gaude Polonia przyznano 864 stypendiów dla twórców z 14 państw: Albanii, Armenii, Białorusi, Bułgarii, Gruzji, Kazachstanu, Macedonii, Mołdawii, Rosji, Serbii, Ukrainy, Litwy, Estonii i Czech. W programie wzięli udział wybitni przedstawiciele różnych dziedzin kultury, o wysokiej pozycji zawodowej w swoich krajach. Wśród ukraińskich stypendystów znaleźli się m.in.: literaci Serhij Żadan, Natałka Śniadanko, Tania Malarczuk (wszyscy nominowani do Literackiej Nagrody Europy Środkowo-Wschodniej Angelus w 2020 r.), Marianna Kijowanowska – poetka i tłumaczka, Hanna Ochrimczuk – ekspertka w dziedzinie muzyki tradycyjnej oraz Mykyta Kadan – artysta sztuk wizualnych.

źródło: MKiDN