Aktualności

10.10.2005

Instytut Książki przekazuje rzadki starodruk Bibliotece Uniwersytetu Warszawskiego

Pierwsza drukowana historia Polski „Chronica Polonorum” („Kronika Polaków”) Macieja z Miechowa wzbogaci zbiory Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego. Dzieło, wydane w r. 1521 w oficynie Hieronima Wietora, kupił od prywatnego kolekcjonera krakowski Instytut Książki. W najbliższy poniedziałek, 10 października Minister Kultury Waldemar Dąbrowski i dyrektor Instytutu Andrzej Nowakowski przekażą starodruk profesor Katarzynie Chałasińskiej-Macukow, rektor Uniwersytetu Warszawskiego. 

Największe dzieło Macieja z Miechowa, obejmuje okres od legendarnych początków Polski, po koniec panowania Aleksandra Jagiellończyka w 1506 roku. „Kronika” składa się z dwóch części. Pierwsza jest streszczeniem kronik Jana Długosza; druga oryginalnym dziełem Miechowity. Praca nad „Kroniką” trwała osiem lat, z przerwami na pełnienie przez autora funkcji kościelnych i uniwersyteckich. 

Dzieło ukazało się drukiem w r. 1519 w oficynie Hieronima Wietora. Jednak zawarte w „Kronice” nieprzychylne opinie o Jagiellonach doprowadziły do konfiskaty dzieła za sprawą Jana Łaskiego. Poprawiona „Kronika” została ponownie wydana w r. 1521. Do części egzemplarzy dodawane było trzyczęściowe dzieło Deciusa „De Vetustatibus Polonorum”, opisujące Polskę starożytną, dynastię Jagiellonów i pierwsze lata panowania Zygmunta Starego.  

Egzemplarz zakupiony przez Instytut Książki pochodzi ze zbiorów kasztelana sieradzkiego i bibliofila Jana Krzysztoporskiego. Biblioteka Uniwersytetu Warszawskiego ma w swoich zbiorach kilka egzemplarzy z jego kolekcji. Dodatkowym walorem książki jest oprawa z epoki z zachowanym, tłoczonym w skórze superexlibrisem. Na marginesach zachowały się łacińskie zapiski. Dzieło jest w bardzo dobrym stanie. 

Dyrektor Andrzej Nowakowski podkreśla, że przywracanie publicznym zbiorom bibliotecznym ważnych pamiątek narodowych, jest jednym z zadań Instytutu Książki. Deklaruje, że Instytut raz w roku będzie przekazywał publicznym książnicom zakupione przez siebie dzieła, które będą stanowić uzupełnienie gromadzonych przez biblioteki zbiorów. 

Maciej z Miechowa (Miechowita) - Chronica Polonorum, Kraków 1521, Hieronim Wietor,  folio, 39 drzeworytów, k. tyt., k. nlb. 11, s. 379,
Decjusz Jost Ludwik - De vetustatibus Polonorum liber I; De Iagiellonum familia liber II; De Sigismundi regis temporibus liber III. k. tyt., k. nlb. 2, s. 53, k. nlb. 2, (w/w ryc.),  s. (54) – (120), 5 drzeworytów  (ryc. z genealogią obejmuje 2k.)

Maciej z Miechowa, Miechowita, właściwie Maciej Karpiga (1457-1523), polski historyk, lekarz, geograf i astrolog. Studiował w Krakowie (1473-1479) i Bolonii (1483-1487). Był nadwornym lekarzem Zygmunta I Starego. Profesor i ośmiokrotny rektor Akademii Krakowskiej. Autor m.in. „Chronica Polonorum”, 1519  i „Tractatus de duabus Sarmatiis Asiana et Europiana et de contentis in eis” („Traktat o dwóch Sarmacjach, azjatyckiej i europejskiej, i o tym, co się w nich znajduje”) 1517, tekst polski 1535 - pierwsza drukowana książka geograficzna w języku polskim, przetłumaczona na osiemnaście języków jeszcze w XVI w.. 
  
Decjusz Justus Ludwik  (zm. 1545), Alzatczyk, historyk, doradca króla Zygmunta Starego,  wielki humanista, znał osobiście Marcina Lutra i Erazma z Rotterdamu.