Instytut Książki

W tym roku wyjątkowo później niż zazwyczaj jury Sileiusa wskazało książki poetyckie, które znalazły się w finale Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej SILESIUS 2020. Poznaliśmy też nazwisko tegorocznego laureata Silesiusa za całokształt pracy twórczej – został nim Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki.

Zmiana terminu ogłoszenia nominacji, jak i finału Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej SILESIUS 2020 jest związana z pandemią koronawirusa. Już w marcu Wrocławski Domu Literatury podjął decyzję o przeniesieniu ceremonii wręczenia tego poetyckiego wyróżnienia oraz towarzyszącej mu 5. edycji Międzynarodowego Festiwalu Poezji Silesius na jesień. Wręczenie Silesiusa zostanie połączone w czasie z ceremonią przyznania innego ufundowanego przez Wrocław wyróżnienia literackiego – Literackiej Nagrody Europy Środkowej ANGELUS. Tym samym w tym roku dojedzie do – skądinąd symbolicznego – połączenia dwóch najważniejszych miejskich nagród literackich, którym patronuje ten sam twórca – Johannes Scheffler, czyli właśnie Anioł Ślązak, Angelus Silesius.

Nominacje 2020

Jury Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej SILESIUS w składzie: Anna Kałuża, Tomasz Kunz, Karol Maliszewski, Joanna Orska, Adam Poprawa, Justyna Sobolewska i Andrzej Zawada (przewodniczący) podczas posiedzenia 25 czerwca 2020 dokonało wyboru pięciu tomików, które powalczą o Silesiusa w kategorii Książka roku oraz trzech, których autorzy ubiegać się będą o Silesiusa za najlepszy debiut. Poznaliśmy także nazwisko tegorocznego laureata nagrody za całokształt pracy twórczej – został nim Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki. Laureatów w pozostałych kategoriach poznamy 17 października, podczas wspólnej gali Silesiusa oraz Angelusa.

Lista finalistek i finalistów Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius wygląda następująco:

Książka roku

1. Justyna Bargielska, Dziecko z darów, Wydawnictwo Wolno
2. Tomasz Bąk, Bailout, Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu
3. Piotr Florczyk, Dwa tysiące słów, Instytut Mikołowski
4. Konrad Góra, Kalendarz majów, Biuro Literackie
5. Joanna Mueller, Waruj, il. Joanna Łańcucka, Biuro Literackie

Debiut

1. Joanna Lewandowska, Trach, Biblioteka Śląska w Katowicach 
2. Kasper Pfeifer, adblock, Stowarzyszenie Pisarzy Polskich Oddział Łódź 
3. Jakub Pszoniak, Chyba na pewno, Biuro Literackie 

Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki – poeta meliczny

Wybór Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego na laureata Silesiusa za całokształt nie powinien dziwić. Ten urodzony w 1962 roku pisarz poetycko zadebiutował w 1989, rok później wydał swój pierwszy tom Nenia i inne wiersze. Od tego momentu ukazało się kilkanaście książek jego autorstwa, za które otrzymał m.in. dwukrotnie Nagrodę Literacką Gdynia (w 2006 za tom Dzieje rodzin polskich i w 2009 za tom Piosenka o zależnościach i uzależnieniach), Nagrodę Literacką Nike (w 2009, znowu za tom Piosenka o zależnościach i uzależnieniach), a także Wrocławską Nagrodę Poetycką Silesius w kategorii Książka roku (2012, za tom Imię i znamię). Twórczość Dyckiego doczekała się licznych opracowań i analiz, w ogromnej większości entuzjastycznych, w których podkreślana jest oryginalność osadzonej we współczesności dykcji poetyckiej, która jednak czerpie m.in. z sarmackiego baroku, czy obfituje w kresowe zapożyczenia. Do fascynacji poezją Tkaczyszyna-Dyckiego przyznają lub przyznawali się w zasadzie przedstawiciele wszystkich pokoleń poetyckich, od autorów debiutujących w ostatnich latach po Czesława Miłosza.

Nagrody za nominacje

Tegoroczna edycja Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej SILESIUS będzie wyjątkowa jeszcze z jednego powodu. Już na początku roku ogłoszono rewolucyjne zmiany w regulaminie nagrody, których efektem jest zwiększenie puli nagród i liczby wyróżnionych, przede wszystkim dzięki ustanowieniu nagród finansowych dla wszystkich autorek i autorów, którzy znaleźli się w gronie finalistów. Laureatka lub laureat SIlesiusa za książkę roku dostanie – tak jak do tej pory – 50 tysięcy złotych, ale po 5 tysięcy złotych otrzymają również autorzy wszystkich książek zakwalifikowanych do finału. Natomiast zwycięzca w kategorii Debiut otrzyma nagrodę w wysokości 15 tysięcy złotych, a nominowani również po 5 tysięcy złotych.

 - O zmianach w nagrodach miejskich, Angelusie i Silesiusie, myśleliśmy już od dawna. Jednak impulsem, który niejako przymusił nas do działania było prowokacyjne zachowanie trójki poetów nominowanych w ubiegłym roku do Silesiusa za debiut. Maciej Bobula, Michał Domagalski i Janek Rojewski, nie zważając na regulaminy, postanowili podzielić pomiędzy siebie nagrodę jeszcze przed poznaniem werdyktu jury, co ogłosili ze sceny – mówił Irek Grin podczas konferencji prasowej w styczniu tego roku.

W przypadku Angelusa zmiany wyglądają analogicznie, a szczegóły przypomnimy podczas ogłaszania nominacji 30 czerwca.

Więcej o Silsesiusie

Wrocławska Nagroda Poetycka SILESIUS, wręczana od 2008 roku, ma na celu wyróżnienie i promocję najważniejszych dzieł i twórców rodzimej poezji. Fundatorem nagrody jest miasto Wrocław, a jej nazwa pochodzi od śląskiego poety barokowego Angelusa Silesiusa. Od początku istnienia Nagroda Poetycka Silesius przyznawana jest w trzech kategoriach: za całokształt twórczości, książkę roku i debiut roku. W 2008 roku jako pierwsi statuetki Silesiusa otrzymali Tadeusz Różewicz (całokształt twórczości), Andrzej Sosnowski (Książka roku) oraz Julia Szychowiak (Debiut). Za całokształt pracy twórczej w kolejnych latach nagradzani byli także: Stanisław Barańczak (2009), Piotr Sommer (2010), Urszula Kozioł (2011), Marcin Świetlicki (2012), Krystyna Miłobędzka (2013), Darek Foks (2014), Jacek Podsiadło (2015), Julian Kornhauser (2016), Andrzej Sosnowski (2017), Bohdan Zadura (2018) i Ewa Lipska (2019).

Operatorem Nagrody Silesius, podobnie jak i Literackiej Nagrody Europy Środkowej ANGELUS, od 2018 roku jest Wrocławski Dom Literatury. Z kolei od 2016 roku Nagrodzie towarzyszy Międzynarodowy Festiwal Poezji Silesius (także organizowany przez WDL).

Więcej informacji: www.silesius.wroclaw.pl, www.domliteratury.wroc.pl