(ur. 1969) reporter, autor non-fiction. Dwukrotny finalista Nagrody Literackiej „Nike” oraz laureat Nagrody Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek.

Jako reporter zaczął pracować w młodzieżowym tygodniku „Na przełaj” jeszcze przed maturą, wkrótce po niej wszedł w skład pierwszego zespołu reporterskiego „Gazety Wyborczej”. Reportaże z tamtego okresu wydał w książce Schodów się nie pali (2000, 2006). Zanim jeszcze zdobył tytuł magistra na Uniwersytecie Warszawskim, wyjechał do Bośni z konwojem zorganizowanym przez Janinę Ochojską. Wracał potem na Bałkany przez wiele lat, opowieść Jakbyś kamień jadła jest owocem tych podróży. Córeńkę (2005), wstrząsającą opowieść o poszukiwaniu śladów zaginionej dziennikarki, napisał w hołdzie koleżance reporterce Beacie Pawlak, która zginęła w zamachach terrorystycznych na Bali.

Od lat sam zajmuje się poszukiwaniem ludzi zaginionych. W latach 1996–2002 na antenie Telewizji Polskiej prowadził program Ktokolwiek widział, ktokolwiek wie. W 1999 roku stworzył Centrum Poszukiwań Ludzi Zaginionych ITAKA. W roku 2009 razem z Mariuszem Szczygłem i Pawłem Goźlińskim założył Instytut Reportażu.

Ja nie piszę o grobach. Opowiadam o żywych ludziach, którzy stoją nad śmierdzącymi dziurami w ziemi. O tym, co noszą w sobie, to jest dla mnie ważne. To jest tajemnica, z którą chcę się zmagać. Często, już na samym początku pracy, wiem, że nigdy jej nie rozwikłam. Bo często nie jest to tajemnica ludzka, nie jest to tajemnica do zrozumienia przez człowieka. Dlatego właśnie jest tajemnicą. Lubię chodzić koło takiego sekretu, bo lubię nie rozumieć, nie pojmować, dziwić się. W reportażu inaczej z tym jest na etapie zbierania informacji, inaczej w trakcie pisania, ekscytuje mnie to, że nigdy nie wiem, dokąd reportaż mnie doprowadzi. Reporter powinien się dziwić, nie wiedzieć, szukać odpowiedzi. Człowiek, który wszystko wie, może będzie wielkim mędrcem, ale dobrym reporterem na pewno nie.

– Tygodnik Powszechny, nr 11/2005

BIBLIOGRAFIA

• Sprawcy (wywiady), Warszawa: BGW, 1991 (współautorzy: Grzegorz Górny, Witold Pasek).
• Schodów się nie pali (zbiór reportaży), Kraków: Znak, 2000, 2006.
• Jakbyś kamień jadła (zbiór reportaży), Sejny: Pogranicze, 2002, 2005; Wołowiec: Czarne 2008.
• Córeńka (powieść reporterska), Kraków: Znak, 2005.
• Wściekły pies (zbiór reportaży), Kraków: Znak, 2007.
• Bóg zapłać (zbiór reportaży z książek Schodów się nie pali i Wściekły pies), Wołowiec: Czarne, 2010.
• Dzisiaj narysujemy śmierć, Wołowiec: Czarne, 2010.
• Eli, Eli, Wołowiec: Czarne, 2013.
• Kontener (wspólnie z Katarzyną Boni), Warszawa: Agora SA, 2014.

w antologiach:

• Kraj Raj, [Warszawa]: Oficyna Wydawnicza Rytm, [1993] – nie ma tych informacji na książce (teksty: Ciemne, jasne, ciemne; Historie ich świata; czyja wina i czyj chleb?; Dno popielniczki).
• To nie mój pies, ale moje łóżko. Reportaże roku 1997, Warszawa: Prószyński i S-ka, 1998 (tekst: Mówię ci, tam była enklawa tajemna).
• Anna z gabinetu bajek, Warszawa: PIW 1999 (tekst: Bracia i siostry).
• Portrety. Wysokie Obcasy, Warszawa: W.A.B. 2000 (tekst: Siedem razy siedem).
• 20. 20 lat nowej Polski w reportażach według Mariusza Szczygła, pomysł, układ i komentarze Mariusz Szczygieł, Wołowiec: Czarne 2009 (teksty: Człowiek, który powstał z torów, Wściekły pies).

TŁUMACZENIA

angielski:

• Like eating a stone. Surviving the Past in Bosnia [Jakbyś kamień jadła], tłum. Antonia Lloyd-Jones, London: Portobello Books, 2008; New York: Atlas & Co, 2008.

arabski:

• Maḏbaḥat al-Būsna [Jakbyś kamień jadła], tłum. Ibrāhīm ʿUmar, Al-Qāhira: Wikālat Sfinks, 2010.

bośniacki:

• Kao da jedeš kamen [Jakbyś kamień jadła], tłum. Slavko Santić, Izdavačka kuća Magistrat, Sarajevo 2004.

czeski:

• Pánbůh zaplat [Bóg zapłać], tłum. Barbora Gregorová, Praga: Dokořán, 2013.
• Jako bys jedla kámen [Jakbyś kamień jadła], tłum. Lenka Kuhar Daňhelová, Žilina: Absynt, 2017.

fiński:

• Kuin olisit kiveä syönyt [Jakbyś kamień jadła], tłum. Tapani Kärkkäinen, Helsinki: Like, 2005.

francuski:

• Mordre dans la pierre [Jakbyś kamień jadła], tłum. Margot Carlier, Lausanne: Les Editions Noir sur Blanc, 2004.
• La vie est un reportage. Anthologie du reportage littéraire polonais, red. Margot Carlier, Montricher: Les Editions Noir Sur Blanc 2005 (tekst: Absentia [Nieobecność], tłum. Margot Carlier).
• Aujourd’hui, nous allons dessiner la mort [Dzisiaj narysujemy śmierć], tłum. Margot Carlier, Lausanne: Les Editions Noir sur Blanc, 2014.
• Eli, Eli, tłum. Kamil Barbarski, Lausanne: Les Editions Noir sur blanc, 2018.

hiszpański:

• Como si masticaras piedras [Jakbyś kamień jadła], tłum. Katarzyna Olszewska Sonnenberg, Madryt: Libros del K.O., 2015.

niderlandzki:

• Dochtertje. Zoektocht naar de vermiste journaliste Beata Pawlak [Córeńka], tłum. Ewa van den Bergen-Makala, Uitgeverij De Geus, 2009.

portugalski:

• Hoje vamos desenhar a morte [Dzisiaj narysujemy śmierć], tłum. Eneida Favre, Veneza: Editora Âyiné, 2019.
• Como se você comesse uma pedra [Jakbyś kamień jadła], tłum. Eneida Favre, Veneza: Editora Âyiné, 2019.

rosyjski:

• Jakbyś kamień jadła w „Innostrannaja Literatura”, Moskwa 2004.

słowacki:

• Akoby si kameň jedla [Jakbyś kamień jadła], tłum. Slavomír Bachura, Žilina, Absynt, 2015.
• Eli, Eli, tłum. Slavomír Bachura, Žilina, Absynt, 2017.

szwedzki:

• Ouvertyr till livet, red. i tłum. Maciej Zaremba, Stokholm: Brombergs 2003 (teksty: Jag väntar under adress: Berlin [Czekam pod adresem: Berlin]; Moder Mejra finner sina barn [Matka Mejra szuka swoich dzieci]; tłum. Maciej Zaremba).

ukraiński:

• Ти наче камінь їла [Jakbyś kamień jadła], tłum. Andrij Bodnar / Андрій Володимирович Бондар, Kijiw, Nasz Czas, 2009.

włoski:

• Come se mangiassi pietre [Jakbyś kamień jadła], tłum. Marzena Borejczuk, Rovereto: Keller Editore, 2010.
• Oggi disegneremo la morte [Dzisiaj narysujemy śmierć], tłum. Marzena Borejczuk, Rovereto: Keller editore, 2015.