ur. 1948, poeta, eseista i tłumacz współczesnej poezji amerykańskiej i angielskiej. Od roku 1994 jest redaktorem naczelnym „Literatury na świecie″. Laureat Nagrody Kościelskich (1988), słoweńskiej nagrody Cristal Vilenica (2007), a także Nagrody Poetyckiej Silesius za całokształt twórczości (2010).

Bohater wierszy Piotra Sommera fascynuje się potencjalnością świata („Ciekawe, jak świat / połączy się jutro i następnego dnia”) oraz jego wirtualnością i nierozstrzygalnością („Jeśli w czym innym rzecz, / może mi powiesz, w czym”). Stawia bardzo proste pytania, a one z nagła okazują się pytaniami filozoficzno-egzystencjalnymi, ponadto konwersuje w wierszu z polotem, dzięki czemu jego utwory niosą z sobą słuszną dozę sztubactwa. Czasem mówi do czytelnika ot tak – prosto z mostu. Bywa, że gada jak najęty lub plotkuje. Jego język charakteryzują kolokwializmy, rodzinne powiedzonka i subiektywne prawdy – jakby wiersz miał stanowić wreszcie szczerą i wyczerpującą odpowiedź na rzucane w przelocie „co słychać?”. Przykładowo, w Rano na ziemi podmiot wpierw relacjonuje sytuację w pogodzie, potem płynnie przechodzi do spotkań, jakie mu się od rana przydarzyły: „Jest pan / od światła, którego lubię / i nie ma pana od gazu / którego nie cierpię. / I nagle dwaj panowie M. – / za jednym z nich przepadam, drugi / trochę za bardzo prymus. Wracają, obaj dziewięcioletni. / Mijają krzak jaśminu […] Pod drzwiami / cieszy się pies […]” – Sommerland składa się z elementów, które wzajemnie się naświetlaną i dopełniają, nawet jeśli dla czytelnika pozostaje ledwie znakiem czyjeś prywatności. Przez wiersze Sommera co rusz przemykają dzieci, bo po pierwsze to poezja sensu stricte tacierzyńska, a conditio humana podmiotu mówiącego realizuje się tutaj poprzez zatroskanie (o malca, który rozbił sobie głowę na tarasie, o dzieci płaczące po nocach), a po drugie – wyobraźnia językowa poety pozostaje wyobraźnią dziecka zafascynowanego np. tym, co znajduje się po drugiej stronie Wału Miedzeszyńskiego [przeciwpowodziowego]. Rzeczywistość za nasypem zdaje się być dla Sommera zupełnie inną stroną świata – tak na świat patrzą tylko dzieci i ci spośród poetów, którzy jako dorośli nadal mają odwagę przejęzyczać się, przekomarzać i relacjonować w wierszu ledwie to, co im „chodzi po głowie”. I właśnie z takich ważkich, ale i przypadkowych odkryć wyrastają wiersze Piotra Sommera – wiersze przepełnione dziecięcym zdziwieniem nad naturą języka i wynikającymi zeń możliwościami. „Bo jeśli człowiek słyszy siebie / to chyba jest, […] i później po tym głosie / nawet rozpoznaje siebie” – konstatuje poeta. Stawką kreowanego przezeń świata jest mowa zsubiektywizowana, głęboko idiomatyczna, pełna egzystencjalnego konkretu przybliżającego nam „ja”, które mówi w wierszu, i „ty”, do którego się w wierszu mówi. Poeta szczególny nacisk kładzie więc na to, co dziecięce, ale i podmiotowe; co relacyjne, interpersonalne, ale i przypadkowe oraz bezosobowe (na to więc, co się dzieje między słowami, i co można określić jedynie jako „się”); wreszcie też upomina się o to, co peryferyjne. Krytycy nazywają go „zdeklarowanym prowincjuszem” (nomen omen pisywał niegdyś pod pseudonimem P. Odmiejski), z kolei o jego wierszach piszą, że są pełne „podwarszawskiego szczegółu” – Otwocka, w którym Sommer dorastał, i Sulejówka, w którym zamieszka. Idiomatyczny język Sommera zdolny jest sprywatyzować dosłownie wszystko – przestrzeń, czas, ludzi, zdarzenie. Poetę interesują detale, bo życie, jego zdaniem, „coraz bardziej składa się z drobiazgów”. Przekonanie o poetyckiej potędze tego, co drobne, prywatne, konkretne, Sommer zapożyczył z pewnością z poezji anglosaskiej, którą przekłada. W polskim środowisku poetyckim krąży opinia, że „nawet sposób, w jaki Sommer zamawia kawę, jest pewnym wydarzeniem w polszczyźnie”, a dzieje się tak, bo to poeta niezwykle wyczulony ma melodię słów i zdań. Jego przesłanie brzmi: „Czytaj, jakbyś miał słuchać, / nie rozumieć”.

BIBLIOGRAFIA

• W krześle, Kraków: WL, 1977.
• Pamiątki po nas, Kraków: WL, 1980.
• Przed snem (dla dzieci), Nasza Księgarnia, Warszawa, 1981.
• Kolejny świat, Czytelnik, Warszawa, 1983.
• Czynnik liryczny i inne wiersze (1980-1986), Londyn: Aneks, 1988.
• Smak detalu i inne ogólniki, Lublin: Kresy, 1995.
• Artykuły pochodzenia zagranicznego, Gdańsk: Marabut, 1997.
• Nowe stosunki wyrazów (wiersze z lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych), Wydawnictwo a5, Poznań, 1997.
• Piosenka pasterska, Legnica: Centrum Sztuki - Teatr Dramatyczny, 1999.
• Po stykach, Gdańsk: Słowo/obraz terytoria, 2005.
• O krok od nich, Wrocław: Biuro Literackie, 2006.
• Rano na ziemi, Poznań: Wydawnictwo Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej i Centrum Animacji Kultury, 2009.
• Dni i noce, Wrocław: Biuro Literackie, 2009.
• Wiersze ze słów, Wrocław: Pomona, 2009.

TŁUMACZENIA

angielski:

• Things to Translate & Other Poems, Newcastle upon Tyne: Bloodaxe Bokks, 1991.
• Continued [wybrane wiersze], Highgreen: Bloodaxe Books, 2005.

hiszpański:

• w antologii: 101 (6 poetas polacos contemporáneos), tłum. Mauricio Barrientos, Maciej Ziętara, Santiago de Chile: RiL editores, 2008.

niemiecki:

• Ein freier Tag im April, Wien: Ed. Korrespondenzen, 2002.

rumuński:

• Dimineata pe pământ [Wybór wierszy], tłum. Constantin Geambaşu, Bistrita: Editura Charmides, 2015.