Literatura

01.08.2018

Słowo od tłumacza

„Słowo od tłumacza” to cykl rozmów z ambasadorami polskiej literatury, czyli tłumaczami, którzy – przy wsparciu Kolegium Tłumaczy i programów translatorskich Instytutu Książki (Program Translatorski ©Poland i Sample Translations ©Poland) przekładają naszą literaturę na języki obce.

***

Słowo od tłumacza #21: Ewa Małachowska-Pasek i Megan Thomas: Uchwycić wszystkie głosy

Rozmowa z Ewą Małachowską-Pasek i Megan Thomas, laureatkami przyznawanej przez Instytut Książki, Instytut Kultury Polskiej w Londynie oraz Instytut Kultury Polskiej w Nowym Jorku nagrody Found in Translation za tłumaczenie Kariery Nikodema Dyzmy Tadeusza Dołęgi-Mostowicza.

Słowo od tłumacza #20. Marta Kijowska: W którymś momencie uznałam, że dojrzałam do tłumaczeń

Marta Kijowska, dziennikarka, pisarka i tłumaczka z języka polskiego na niemiecki, opowiada o tym, jak praca w Międzynarodowej Bibliotece Młodzieżowej stała się dla niej drogą do tłumaczenia, o trudnościach w przekładzie na język niemiecki, plastyczności polszczyzny, pracy nad „Dymami nad Birkenau” Seweryny Szmaglewskiej, a także o swym tłumaczeniowym marzeniu.

Słowo od tłumacza #19. Anat Zajdman: Tłumaczyć zaczęłam zupełnie przypadkowo

Anat Zajdman, tłumaczka z języka polskiego na hebrajski, opowiada o początkach przygody z tłumaczeniem, odnajdywaniu klucza do prozy Wiesława Myśliwskiego, drygu do literatury dziecięcej i sytuacji literatury polskiej w Izraelu.

Słowo od tłumacza #18. Philip Boehm: Język niemiecki jest jak Lego. W polszczyźnie trzeba znaleźć głos książki

Laureat nagrody Found in Translation Philip Boehm, tłumacz literatury polskiej na język angielski, opowiada, jak zaczęło się jego zainteresowanie literaturą polską, o różnicach między tłumaczeniem z języka niemieckiego i polskiego, a także o szukaniu odpowiedniego tembru głosu.

Słowo od tłumacza #17. Madeline G. Levine: Proza Schulza zwaliła mnie z nóg

Rozmowa z Madeline G. Levine, laureatką przyznawanej przez Instytut Książki, Instytut Kultury Polskiej w Londynie oraz Instytut Kultury Polskiej w Nowym Jorku nagrody Found in Translation za tłumaczenie Opowiadań zebranych Brunona Schulza.

Słowo od tłumacza #16. Hendrik Lindepuu: Życie bez polskiej literatury jest straszną męką

Hendrik Lindepuu, laureat Nagrody Transatlantyk za 2019 rok, opowiada, jak zaczęła się jego przygoda z polską kulturą i jaką rolę odegrały w niej „Popioły” w reżyserii Andrzeja Wajdy, o totalnym zauroczeniu polskim teatrem, o tłumaczeniu Brunona Schulza, Leszka Kołakowskiego (bardzo popularnego wśród estońskiej inteligencji) i Czesława Miłosza, a także twierdzi, że dobremu tłumaczowi nic nie sprawia problemów.

Słowo od tłumacza #15. Marzena Borejczuk: Przekład jest mozołem. Język to czubek góry lodowej, którą jest kultura

Marzena Borejczuk, tłumaczka Stanisława Lema i czołowych polskich reporterów,  opowiada o tym, jak nauczyła się języka włoskiego, czytając Italo Calvino, o swej długie drodze do literackiego przekładu, nieprzystawalności języków, problemie zawyżania języka w tłumaczeniu na włoski, śnie, z którego język wybudzany jest dzięki tekstom z innych języków, a ponadto stwierdza, że jej polska i włoska tożsamość należą właściwie do dwóch różnych osób.

Słowo od tłumacza #14. Margot Carlier: Hanna Krall we mnie uwierzyła. Powiedziała, że tylko ja będę ją tłumaczyć

Margot Carlier, tłumaczka m.in. Hanny Krall, Olgi Tokarczuk i Wiesława Myśliwskiego, opowiada o tym, jak to się stało, że postanowiła tłumaczyć literaturę polską na język francuski, o seminarium u Milana Kundery, na którym poznała twórczość Konwickiego, telefonie od Hanny Krall, zainteresowaniu polskim reportażem literackim i o tym, że największe problemy w tłumaczeniu sprawia jej… wszystko.

Słowo od tłumacza #13. Michael Alexa: Poszedłem na polonistykę z braku lepszego wyboru

Michael Alexa, tłumacz m.in. Twardocha, Dehnela, Tkaczyszyna-Dyckiego i Zagajewskiego, opowiada o realiach pracy tłumacza w Czechach, pracy nad prozą Dukaja, fascynacji polską poezją i przekładowych marzeniach.

Słowo od tłumacza #12. Wei-Yun Lin-Górecka: Tłumaczenie jest jak stand-up

Wei-Yun Lin-Górecka, tłumaczka z języka polskiego na język chiński, opowiada o łopianie u Schulza, polskiej szkole plakatu, za sprawą której zafascynowała ją nasza kultura, a także o tajwańskim rynku książki i o tym, jak dobiera tytuły do tłumaczenia.

Słowo od tłumacza #11. „Tłumaczenie wypełnia mnie radością. Nie chciałbym, żeby wszyscy pisarze brzmieli w przekładzie jednakowo” – wywiad z Andrijem Pawłyszynem

Andrij Pawłyszyn, tłumacz literatury polskiej na język ukraiński opowiada o młodzieńczej fascynacji Lemem i późniejszej Lecem, o tym, że nigdy nie uczył się języka polskiego, o przyjaźni z Tadeuszem Andrzejem Olszańskim, tłumaczeniu Zbigniewa Herberta i Brunona Schulza, swym późnym debiucie i misji, która mu przyświeca.

Słowo od tłumacza #10. „Zatrzymałem się na tydzień w Warszawie. I od tego się zaczęło” – wywiad z Lorenzem Pompeem

Lorenzo Pompeo, tłumacz literatury polskiej na język włoski opowiada, jak zaczęła się jego przygoda z literaturą polską, o wyzwaniach podczas tłumaczenia Brunona Schulza i Stanisława Lema, a także zdradza, że marzy mu się tłumaczenie Wiesława Myśliwskiego.

Słowo od tłumacza #9. „Bardzo literacki język nie pasuje do Prusa” – wywiad z Miriam Borenstein

Miriam Borenstein, tłumaczka z języka polskiego na język hebrajski, opowiada o tym, jak to się stało, że postanowiła tłumaczyć literaturę polską na język hebrajski, o największych trudnościach podczas przekładania Lalki Prusa, specyfice języka hebrajskiego, a także o roli Instytutu Książki we wspieraniu przekładów na języki obce.

Słowo od tłumacza #8. „Tłumaczenie daje tekstowi podwójne życie. Przekład to czuła lektura” – wywiad z Isabelle Macor

Isabelle Macor, tłumaczka z języka polskiego na język francuski, opowiada o tym, jak zaczęła się jej przygoda z polszczyzną i dlaczego nauczyła się szybko języka polskiego, o fascynacji prozą Isaaca Singera, spotkaniu z Tadeuszem Różewiczem, przekładach polskiej poezji, trudnościach z tłumaczeniem Krzysztofa Siwczyka, istocie a także o roli Instytutu Książki we wspieraniu przekładów na języki obce.

Słowo od tłumacza #7. „Język polski to w moim życiu piękny wypadek” – wywiad z Huang Shan

Huang Shan, tłumaczka z języka polskiego na język chiński, opowiada o tym, jak zaczęła się jej przygoda z polszczyzną, o pięknym wypadku, jakim było odkrycie Sienkiewicza, tłumaczeniowych planach i marzeniach, a także Instytutu Książki we wspieraniu przekładów na języki obce.

Słowo od tłumacza #6. „Nie ma idealnych przekładów” – wywiad z Clare Cavanagh

Clare Cavanagh, wybitna tłumaczka z języka polskiego na język angielski, opowiada o współpracy ze Stanisławem Barańczakiem, tłumaczeniu Wisławy Szymborskiej i Mirona Białoszewskiego, przekładzie jako niekończącym się procesie, a także o tym, jak wysoko ceniona jest polska poezja w Stanach Zjednoczonych.

Słowo od tłumacza #5. „Moim marzeniem jest przez całe życie uprawiać ten zawód” – wywiad z Amelią Serraler Calvo

Amelia Serraler Calvo, slawistka i tłumaczka z języka polskiego na język hiszpański, opowiada o pracy nad opus magnum profesora Zbigniewa Osińskiego Jerzy Grotowski. Źródła, inspiracje, konteksty, przekładaniem poezji Jana Polkowskiego, problemach z tłumaczeniem polskich realiów na język hiszpański, tłumaczeniowych marzeniach, a także o roli Instytutu Książki we wspieraniu tłumaczeń na języki obce.

Słowo od tłumacza #4. „Nie mogę powiedzieć, że literatura polska jest w Czechach nieznana” – wywiad z Ireną Lexovą

Irena Lexova, wybitna tłumaczka z języka polskiego na język czeski i pierwsza dama czeskiego teatru, opowiada o fascynacji polskim teatrem, trudnościach w przekładaniu dramatów, naszej wolności, której Czechom brakowało, cenzurze dramatów Iredyńskiego w Pradze, pracy nad dramatem Wielopole, Wielopole Tadeusza Kantora, a także roli Instytutu Książki we wspieraniu tłumaczeń na języki obce.

Słowo od tłumacza #3. „Nikt w Anglii nigdy nie słyszał o tych kobietach” – wywiad z Ursulą Phillips

Ursula Phillips, wybitna tłumaczka z języka polskiego na język angielski, laureatka nagrody Found in Translation, opowiada o początkach kariery tłumaczeniowej, popularyzacji literatury autorstwa polskich pisarek w Anglii i swej misji, życiu z przekładów, szukaniu odpowiedniego języka dla polskiej literatury XIX-wiecznej, a także roli Instytutu Książki we wspieraniu tłumaczeń na języki obce i wielkiej rodzinie tłumaczy.

Słowo od tłumacza #2. „Zaspokajam własne skłonności i potrzeby” – wywiad z Nikołajem Ježem

Nikołaj Jež, wybitny tłumacz z języka polskiego na język słoweński, opowiada między innymi o początkach kariery tłumaczeniowej, problemach z przełożeniem polskiej rzeczywistości na jego rodzime realia i największych przeżyciach tłumaczeniowych (Witkiewicz, Gombrowicz, Jan Paweł II, Herbert).

Słowo od tłumacza #1. „Na moim grobie będzie długa lista zadań niewykonanych” – wywiad z Antonią Lloyd-Jones

Antonia Lloyd-Jones, "jednoosobowa ambasada" polskiej literatury i laureatka Nagrody Transatlantyk za 2018 rok, opowiada o swoich tłumaczeniowych początkach, przekładowych wyzwaniach i marzeniach.