Literatura

2024
John Maxwell Coetzee

Dzieciństwo Jezusa

„Dzieciństwo Jezusa” to książka niezwykła! Już od pierwszych stron ogarnia czytelnika poczucie obcowania ze szczególnym rodzajem literatury. Określiłabym ją mianem realizmu magicznego, co oznacza typ tekstu, który prezentuje fikcję literacką prawdopodobną, lecz z elementami metafizyki.

Mamy świat prawdopodobny, choć nie do końca określony. W świecie tym pojawia się dwoje niezwykłych bohaterów: emigrant Simon i jego pięcioletni towarzysz, chłopiec o imieniu David. Imiona nadano im w obozie, z którego podążają ku nowemu życiu, pozbawionemu wspomnień i tożsamości. Towarzyszymy im w tej podróży w nieznane, do miejsc ubóstwa, bezdomności i ciężkiej pracy. Ta niezwykła para bohaterów próbuje odnaleźć się w nowych realiach. Ich relacja wzrusza, skłania do refleksji. Przyjaźń pomiędzy dzieckiem a dorosłym to znany w literaturze motyw, ja dostrzegam tu podobieństwa do relacji Manola i rybaka z opowiadania „Stary człowiek i morze” E. Hemingwaya oraz z opowieścią E. E. Schmitta “Oskarem i panią Różą”. Historia tej relacji jest dość tajemnicza i gra na wyobraźni czytelnika. Jesteśmy zarówno zaintrygowani, jak i poirytowani, gdy Simon wybiera matkę Davidowi. Mnie osobiście mocno dotknęły także rozważania na temat edukacji chłopca. Sprawia on wrażenie dziecka neurospecyficznego, a z całą pewnością obdarzonego bogatą wyobraźnią i dużą wrażliwością. Wobec czego nie mieści się on w tradycyjnym systemie szkolnym. 

Książka niezwykła, nietuzinkowa, choć tytuł mylący, bo jeśli oczekujemy historii związanych z Jezusem z Nazaretu, to ich tu nie znajdziemy. Tytuł jest zatem symboliczny i gdybym miała pokusić się o wyjaśnienie tego symbolu, powiedziałabym, że David jest dzieckiem niezwykłym, nieszablonowym, jedynym w swoim rodzaju. Niezwykła jest także rodzina, którą tworzą bohaterowie: starszy niczym Józef-opiekun Simon, ojciec-nie ojciec i sporo młodsza Ines matka-nie matka, a także wyjątkowy chłopiec. Polecam każdemu, wciągająca, piękna i wyjątkowa lektura!

Recenzja kwiecień 2024 – dorośli

Joanna Czarnota

DKK w Chojnie, woj. zachodnio-pomorskie