(ur. 1946) – pisarka i poetka, malarka, fotografka, artystka awangardowa.

Debiutowała w 1974 roku zbiorem esejów o wiedeńskiej sztuce przełomu XIX i XX wieku Wiedeńska apokalipsa. Znakiem rozpoznawczym jej esejów, poza dogłębną znajomością tematów, którymi się zajmuje, jest styl nadający im wysoką wartość literacką. Z kolei jej prozę wyróżnia erudycyjność.

„Piszę, czego nie mogę narysować, rysuję, czego nie mogę napisać” – tak brzmiało motto instalacji Ewy Kuryluk zatytułowanej Skóra/Niebo – Czerwień/Błękit: Rysopisy wystawionej w 1990 w Art in General w Nowym Jorku. To jeden z kluczy do jej twórczości: jest artystką wszechstronną, łączy różne techniki, a także – jako doświadczona podróżniczka i erudytka – wiąże przeszłość z teraźniejszością, bohaterów literackich i postaci historyczne, a także plenery odległe od siebie geograficznie i czasowo.

Ważnymi motywami jej twórczości są: podróż, mapy, przekraczanie granic, ciało, cień, odbicie w lustrze, autoportret, autobiografia, przechodzenie z jednego języka na drugi. Jak pisze w Wieku 21: „angielski i tak góruje nad polszczyzną. Przypomina kawałek mocnego, a zarazem delikatnego płótna: dość rozległy, żeby pomieścić szczegółową mapę świata, sam z łatwością wchodzi do kieszeni. Język dorzeczny”. Ewa Kuryluk gra konwencjami – w powieści Wiek 21 spotyka bohaterów literackich i artystów z odległych przestrzeni i czasów, a jako kodę komponuje fotoromanzo – kolaż z fotografii, na których ona sama i jej bliscy „grają” bohaterów książki. Takich mrugnięć okiem do odbiorcy jest w jej twórczości wiele – książka Encyklopedierotyk to zbiór listów do i od Rolanda Barthes’a, talia kart ukazujących miłość w kolejnych odsłonach.

W jej pracach niezwykle istotne jest to, co osobiste, często pojawia się autorefleksja na temat podejścia artystki do sztuki: „Ja gawędzę z Dantem, ty plotkujesz z Laurą. My, barwne ptaki, nucimy sobie nawzajem. My, pasikoniki, badamy te same źdźbła traw, wąchamy te same metakwiaty. Słowo to kultura. Kultura to wizja. Milton recytuje Owidiusza, a gdy przerywa, ja podejmuję frazę. Rękawiczka wyłowiona ze śniegów Syberii to nasz tekst, tekst bez końca. Wygnany z ziemi pisze się dalej na księżycu” (Wiek 21).

W 2004 roku Ewa Kuryluk opublikowała książkę Goldi, która jest rozmową, a zarazem hołdem złożonym jej ojcu – Karolowi Kurylukowi. W 2009 roku ukazała się książka Frascati – rozmowa i portret mamy Ewy Kuryluk – Marii Kuryluk. Dziesięć lat później wydany został ostatni tom rodzinny: Feluni – poświęcony jej bratu, Piotrowi. W tym cyklu autobiograficznym autorka łączy prywatną perspektywę wychodzącą od konkretnych przedmiotów (szare renety, apaszka, pantofle) z szerokim spojrzeniem na epokę, z wielką wiedzą i wrażliwością, często zadając pytania, zamiast ferować wyroki.

Prace artystyczne Kuryluk znajdują się w zbiorach publicznych i prywatnych w Europie i USA; w Muzeach Narodowych Warszawy, Krakowa, Poznania, Wrocławia i w Muzeum Sztuki w Łodzi. 

Książka Goldi znalazła się w finałowej siódemce Nagrody Literackiej „Nike” (2005).

BIBLIOGRAFIA

poezja:

• Kontur. Wiersze z lat 1972–1975, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1979.
• Pani Anima: Wiersze z lat 1975–1979, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1984.

powieści:

• Century 21, Normal: Dalkey Archive Press, 1993 [polska wersja: Wiek 21, tłum. Michał Kłobukowski, Gdańsk: Marabut, 1995].
• Grand Hotel Oriental, tłum. z ang. Ewa Kuryluk, Warszawa: W.A.B., 1997.
• Encyklopedierotyk, Warszawa: Sic!, 2001.
• Goldi. Apoteoza zwierzaczkowatości, Warszawa: „Twój Styl”, 2004.
• Frascati. Apoteoza topografii, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2009.
• Feluni. Apoteoza enigmy, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2019.

eseje:

• Wiedeńska Apokalipsa. Eseje o sztuce i literaturze wiedeńskiej około 1900, Wydawnictwo Literackie: Kraków, 1974.
• Salome albo o rozkoszy. O grotesce w twórczości Aubreya Beardsleya, Wydawnictwo Literackie: Kraków, 1976.
• Hiperrealizm – Nowy Realizm, Wydawnictwo Artystyczne i Filmowe, Warszawa, 1979.
• Podróż do granic sztuki. Eseje z lat 1975–1979, Wydawnictwo Literackie, Kraków, 1982.
• Salome and Judas in the Cave of Sex. The Grotesque: Origins, Iconography, Techniques, Evanston: Northwestern University Press, 1987.
• Veronica and Her Cloth: History, Symbolism and Structure of a „True” Image, Cambridge: Basil Blackwell, 1991 [polska wersja: Weronika i jej chusta. Historia, symbolizm i struktura „prawdziwego” obrazu, tłum. anonim., Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1998].
• Art Mon Amour, Sic!, Warszawa, 2002.
• Droga do Koryntu. Od dziś do 1959 roku. On the Way to Corinth. Tracing my Art. To 1959, Warszawa: „Twój Styl”, 2006.

TŁUMACZENIA

portugalski:

• Santa Verônica e o Sudário. História, simbolismo, lendas e estrutura da imagem „verdadeira” [Veronica and Her Cloth: History, Symbolism and Structure of a „True” Image], tłum. Inês Antonia Lohbauer, São Paulo: IBRASA, 1994.

rosyjski:

• Эротоэнциклопедия [Encyklopedierotyk], tłum. Irina Adelgejm, Moskwa: Nowe Literaturne Obozrenie, 2007.

włoski:

• Veronica: storia e simboli della vera immagine di Cristo [Veronica and Her Cloth: History, Symbolism and Structure of a „True” Image], tłum. Maria Baiocchi, Roma: Donzelli, 1993.

AS