Literatura

Mariusz Wilk
(ur. 1955) prozaik, dziennikarz, podróżnik.
W czasach PRL-u Wilk był czynnym działaczem opozycji demokratycznej, ale pod koniec lat 80. porzucił politykę i cywilizację europejską, aby osiąść na dalekiej północy Rosji. Mieszkał między innymi na Wyspach Sołowieckich i nad jeziorem Oniego, odwiedzał miejscach, których opisów próżno szukać w przewodnikach turystycznych. Owocem tych doświadczeń są cztery tomy prozy: Wilczy notes, Wołoka, Dom nad Oniego i Tropami rena. Książki Wilka umieścić można w popularnym ostatnimi czasy nurcie prozy podróżnej. Jednak w swego rodzaju wstępie do Wołoki pisarz stwierdza: „Moja tropa kapryśnie się pisze” – i faktycznie, trudno jest zamknąć prozę autora Wilczego notesu w jednoznacznych formułkach. W książkach miesza notatki z podróży i eseje z zapiskami dziennikowymi; pisze o swoich wędrówkach, tubylczych ludach Północy i architekturze sakralnej, o fascynujących go rosyjskich pisarzach, naukowcach czy świętych, ale i o zwykłych ludziach, których spotyka na co dzień. Próbuje zgłębić tajemnicę „rosyjskiej duszy” i historii, a jednocześnie komentuje to, co dzieje się w Polsce i na świecie, podkreślając dystans wobec spraw, którymi w zglobalizowanym świecie żyją wszyscy, snując swój dyskurs ostentacyjnie marginesowy. Opisując surowe i egzotyczne piękno północnej przyrody, zgłębiając historię tamtych ziem, komentując bieżące wydarzenia, nieodmiennie pisze o sobie. Bo też zarówno w wędrówkach Wilka, jak i w jego pisaniu głównym celem jest poszukiwanie siebie, próba zrozumienia, kim jest i ku czemu zmierza. Proza Wilka jest także zupełnie wyjątkowa pod względem językowym. Autor Wołoki porwał się na rzecz niezwykle ryzykowną, idąc pod prąd głównego nurtu rozwoju współczesnej polszczyzny. Zniesmaczony zalewem anglicyzmów w języku polskim z uporem realizuje plan – jak sam to nazywa – „rozszerzania” zasobów leksykalnych używanej obecnie polszczyzny o archaizmy i slawizmy. Z jakim efektem? Wyśmienitym. Wilkowi udało się wypracować niepowtarzalny, rozpoznawalny już po kilku zdaniach styl prozy, stworzyć wyrazistą autorską sygnaturę, własny krój pisma.
BIBLIOGRAFIA
- Wilczy notes, słowo/obraz/terytoria, Gdańsk 1998.
- Wołoka, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2005.
- Dom nad Oniego, Noir sur Blanc, Warszawa 2006.
- Tropami rena, Noir sur Blanc, Warszawa 2007.
- Lotem gęsi, Noir sur Blanc, Warszawa 2012.
- Dom włóczęgi, Noir sur Blanc, Warszawa 2014.
TŁUMACZENIA
angielski:
- The journals of a White Sea wolf [Wilczy notes], tłum. Danusia Stok, London: Harvill, 2003.
francuski:
- Le journal d'un loup [Wilczy notes], tłum. Laurence Dyèvre, Montricher: Les Éditions Noir sur Blanc, 1999.
- La maison au bord de l'Oniégo [Dom nad Oniego], tłum. Robert Bourgeois, Lausanne: Les Éditions Noir sur Blanc, 2007.
- Dans les pas du renne [Tropami rena], tłum. Robert Bourgeois, Lausanne: Les Éditions Noir sur Blanc, 2009.
- Portage [Wołoka], tłum. Robert Bourgeois, Lausanne: Les Éditions Noir sur Blanc, 2010.
- Dans le sillage des oies sauvages [Lotem gęsi], tłum. Laurence Dyèvre Lausanne: Les Éditions Noir sur Blanc, 2013.
- La Maison du vagabond [Dom włóczęgi], tłum. Agnieszka Żuk, Lausanne: Les Éditions Noir sur Blanc, 2016.
hiszpański:
- Diario de un lobo [Wilczy notes], tłum. Katarzyna Olszewska Sonnenberg, Barcelona: ALBA, 2009.
niemiecki:
- Schwarzes Eis. Mein Russland [Wilczy notes], tłum. Martin Pollack, Wien: Zsolnay, 2003
- Das Haus am Onegasee [Dom nad Oniego], tłum. Martin Pollack, Wien: Paul Zsolnay Verlag, 2008.
rosyjski:
- Volcij bloknot [Wilczy notes], tłum. Irina Adelgejm, Moskwa: NLO, 2006.
- Volok [Wołoka], tłum. Irina Adelgejm, Sankt Petersburg: Izdatel'stvo Ivana Limbaha, 2008.
- Tropami severnogo olenâ [Tropami rena], tłum. Irina Adelgejm, Sankt Petersburg: Izdatel'stvo Ivana Limbaha, 2010.
- Dom nad Oniego, tłum. Irina Adelgejm, Sankt Petersburg: Izdatel'stvo Ivana Limbaha, 2012.
- Putem dikogo gusâ [Lotem gęsi], tłum. Irina Adelgejm, Sankt Petersburg: Izdatel'stvo Ivana Limbaha, 2014.
- Dom stranstvij [Dom włóczęgi], tłum. Irina Adelgejm, Sankt Petersburg: Izdatel'stvo Ivana Limbaha, 2015.
włoski:
- Uomini renna [Tropami rena], tłum. Barbara Delfino, Maddaloni CE: La Parlesia Editore, 2019.