ur. 1919 w Kielcach, zmarł nocą z 4 na 5 lipca 2000 w Neapolu. Debiutował w prasie międzywojennej jako krytyk literacki. W czasie wojny aresztowany i osadzony w łagrze na Dalekiej Północy, opuścił Rosję z armią Andersa, walczył pod Monte Cassino. Współzałożyciel w 1947 i początkowo współredaktor wydawanej wówczas w Rzymie „Kultury”. Po przeniesieniu pisma osiadł w Londynie, a w 1952 r. przeniósł się do Włoch. Laureat nagród: „Kultury” (1958), Jurzykowskiego (1964), Kościelskich (1966), „Wiadomości” (1981), włoskiej nagrody Premio Viareggio, międzynarodowej „Prix Gutenberg” i francuskiego Pen-Clubu.

Jest jednym z najwybitniejszych pisarzy polskich XX wieku, obierającym za przedmiot swego pisarstwa opór stawiany przez człowieka różnorodnym postaciom nicości (totalitaryzmom, religijnemu zwątpieniu, poczuciu egzystencjalnego osamotnienia, instrumentalizacji życia). W jego dorobku odnaleźć można krytykę literacką, prozę, esej, a także oryginalne formy mieszane. Książki krytyczne są wyrazem zainteresowań literaturą rosyjską, klasyką europejską, malarstwem. Pisane z ogromnym znawstwem szkice o sztuce świadczą, że dla Herlinga kultura to przejaw metafizycznej niepewności człowieka, a także najszerszy z symbolicznych języków służących dociekaniu sensu. Jako pisarz narodził się Herling pod wpływem doświadczeń łagrowych, które spisał i przetworzył w książce Inny świat (1951) – jednym z pierwszych i najdoskonalszych dzieł poświęconych temu problemowi, jakie powstały w literaturze światowej. W książce sporządza dokumentarnie wiarygodny opis łagrowych warunków życia, a zarazem tworzy opowieść o istocie totalitaryzmu, o granicach człowieczeństwa, o nieskończonych dniach upadku, lecz także o ludzkiej sile pokonywania godnością każdego losu. W swoich opowiadaniach bohaterowie Herlinga tropią „indywidualne przeznaczenie”, wyznaczające człowiekowi jego prywatną ścieżkę godzenia się ze śmiercią. O literackiej specyfice tych utworów – które można nazwać metafizycznymi opowieściami kryminalnymi – decyduje odnawiana przez Herlinga forma XIX-wiecznej opowieści, nawiązująca do Poe'ego, Melville'a i Jamesa. Podobnie „oryginalny tradycjonalizm” odnajdziemy w Dziennikach pisanych nocą – dziele zaczętym w 1971, zawierającym klasyczne zapisy dziennikowe obok esejów poświęconych sztuce, komentarzy politycznych i utworów fikcyjnych. 

„Pisać tak, by zdanie było przekazem nie tylko jasnej i swobodnej myśli, lecz nieustannego napięcia moralnego, by w słowie żył całym sobą kto wypowiada je jako swoją długo odważaną i cierpianą prawdę - to pociągało mnie zawsze”.

Dziennik pisany nocą, 19 I 1972

BIBLIOGRAFIA

• Inny Świat, Paryż: Instytut Literacki, 1951.
• Żywi i umarli, Lublin: Fis, 1991.
• Wieża i inne opowiadania, Poznań: W drodze, 1988.
• Opowiadania zebrane, Poznań: W drodze, 1990.
• Godzina cieni, Kraków: Znak, 1991.
• Sześć medalionów i srebrna szkatułka, Warszawa: Czytelnik, 1994.
• Inny Świat, Warszawa: Czytelnik, 1995. wznow. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2007, 2011.
• Dziennik pisany nocą 1973–79, Warszawa: Czytelnik, 1995.
• Portret wenecki, Lublin: Wyd. UMCS, 1995.
• Błogosławiona święta, Wyd. UMCS, 1996.
• Dziennik pisany nocą 1980–83, Warszawa: Czytelnik, 1996.
• Dziennik pisany nocą 1984–88, Warszawa: Czytelnik, 1996.
• Dziennik pisany nocą 1989–92, Warszawa: Czytelnik, 1997.
• Don Ildebrando, Warszawa: Presspublica, 1997.
• Gorący oddech pustyni, Warszawa: Czytelnik, 1997.
• Rozmowy w Dragonei, Warszawa: Szpak, 1997.
• Dziennik pisany nocą 1993–96, Warszawa: Czytelnik, 1998.
• Biała noc miłości, Warszawa: Czytelnik, 1999.
• Dziennik pisany nocą 1997–99, Warszawa: Czytelnik, 2000.
• Podzwonne dla dzwonnika, Warszawa: Czytelnik, 2000.
• Najkrótszy przewodnik po sobie samym, Kraków: WL, 2000.
• Wędrowiec cmentarny, Kraków: WL, 2006.
• Wiek biblijny i śmierć, Kraków: WL, 2007.
• Recenzje, szkice, rozprawy literackie 1935–46, Kraków: WL, 2010.

TŁUMACZENIA

angielski:

• A world apart, tłum. Joseph Marek, London: Heinemann [1951]; New York: Arbor House, 1986, c1951; Westport, Conn., Greenwood Press [1974].
• w antologii: Four decades of Polish essays, tłum. Jan Kott, Evanston: Northwestern University Press, 1990.
• The island (trzy opowiadania), tłum. Ronald Strom, New York: Viking, 1993.
• Volcano and Miracle [wybór z: Dziennik pisany nocą], tłum. Ronald Strom, New York: Viking, 1996.
• The Noonday Cemetery and Other Stories [Cmentarz Poludnia i inne utwory], tłum. Bill Johnston, New Directions, New York 2003.

bułgarski:

• Drug svjat [Inny świat], tłum. Desislava Nedjalkowa, Publishing Atelier AB, 2001.

czeski:

• Jiný svět [Inny świat], tłum. Helena Stachová, Praha: Institut pro středoevropskou kulturu a politiku, 1994.
• Denik psany v noci: 1989–92 [Dziennik pisany nocą], tłum. Helena Stachová, Martin Svehlik, Praha: Torst, 1995.
• Ostrov a jine prózy [Skrzydła ołtarza, Drugie przyjście], tłum. Helena Stachová, Praha: Mlada Fronta, 2000.
• Benátský portrét a jiné prózy, tłum. Helena Stachová, Praha: Academia, 2004.
• Stránky z Deníku psaného v noci, tłum. Helena Stachová, Praha: Naklad. F. Kafky, 2005. 
• Hřbitovní poutník, tłum. Helena Stachová, Praha-Litomyšl: Paseka, 2010.

francuski:

• Un monde à part [Inny świat], tłum. z ang. Wiliam Desmond, Paris: Denoël, 1985, 1992; Paris: Gallimard, 1995.
• Journal écrit la nuit [Dziennik pisany nocą 1973–79], tłum. Thérèse Douchy, Paris: Gallimard, 1989.
• L'lle et autres récits, tłum. Thérèse Douchy, Paris: Gallimard, 1992.
• Le Portrait vénitien et autres récits, [Portret wenecki], tłum. Thérèse Douchy, Paris: Gallimard, 1995.
• Les perles de Vermeer: journal écrit la nuit 1986–92 [Dziennik pisany nocą], tłum. Thérèse Douchy, Paris: Seuil, 1999.
• Variations sur les ténèbres: nouvelles, tłum. Thérèse Douchy, Paris: Seuil, 1999.
• Nuits blanches d'amour [Biała noc miłości], tłum. Thérèse Douchy, Paris: Seuil, 2001.

hiszpański:

• Variaciones sobre las tinieblas, Madrid: Metáfora, 2003. 
• Un mundo aparte [Inny świat], tłum. Anna Orzeszek, Francisco Javier Villaverde Gonzalez, Barcelona: Libros del Asteroide, 2012.

macedoński:

• Bela nok na ljubovta [Biała noc miłości], tłum. Lidija Tanusevska, Skopje: Ili-ili, 2006.

niderlandzki:

• Een wite nacht van liefde: theatrale roman, tłum. Lisetta Stembor, Breda: De Geus, 2001.

niemiecki:

• Welt ohne Erbarmen, Köln: Verlag für Politik und Wirtschaft, 1953.
• Der Turm und die Insel (dwa opowiadania), Köln: Kiepenheuer & Witsch, 1966.
• Die Insel [Wyspa], tłum. Maryla Reifenberg, Munchen: Hanser, 1994.
• Venezianisches Porträt [Portret wenecki], (Erzählungen). München: Hanser 1996.
• Tagebuch bei Nacht geschrieben [Dziennik pisany nocą], tłum. Nina Kozlowski, München: Hanser 2000.
• Welt ohne Erbarmen [Inny świat], tłum. Nina Kozlowski, München/Vien: Carl Hanser 2000; Frankfurt am Main: Büchergilde Gutenberg 2001; München: Deutscher Taschenbuch Verlag 2004.
• Die Insel [Skrzydła ołtarza], tłum. Maryla Reifenberg, München: Deutscher Taschenbuch Verlag 2004.

rosyjski:

• Inoj mir: sovetskie zapiski, tłum. Natal'i Gorbanevskoj, Moskwa: Progress, 1991.
• Gorjačee dychanie pustyni, Belaja noč' ljubvi [Gorący oddech pustyni, Biała noc miłości], tłum. Irina Adelgejm, Moskva: MIK, 2000.

serbski:

• Bela noc ljubavi [Biała noc miłości], tłum. Biserka Rajčić, Beograd: B. Kukic, 2004.
• w antologii: Antologija poljskog eseja, tłum. Biserka Rajčic, Beograd: Službeni Glasnik, 2008.
• Dnevnik pisan nocu 1969–2000, tłum. Biserka Rajčic, Beograd: Službeni Glasnik, 2010.

słowacki:

• Biela noc lásky [Biała noc miłości], Bratislava: Slovart, cop. 2001.

słoweński:

• Drug svet [Inny świat], tłum. Jana Unuk, Lubljana: Modrijan, 2013.

ukraiński:

• Іиший Світ [Inny świat], tłum. Oles Gerasim, Knigi XXI, 2010.

węgierski:

• A második eljövetel. Válogatott esszék és elbeszélések [Drugie przyjście. Wybór esejów i opowiadań], Budapest: Orpheusz, 1998.
• A sivatag forró lehelete [Gorący oddech pustyni], tłum. Körtvélyessy Klára, Mihályi Zsuzsa, Pálfalvi Lojos, Budapest: Nagy Vilag, 2004.
• Más világ [Inny świat], tłum. Körtvélyessy Klára, Budapest: Nagyvilag 2004.

włoski:

• w antologii: Viaggio sulla cima della notte: racconti polacchi dal 1945 a oggi, Roma: Ed. Riuniti: Albatros, 1988.
• Due racconti: La torre; Il miracolo, Milano: Libri Scheiwiller, 1990.
• Diario scritto di notte, tłum. Donatella Tozzetti, Milano: Feltrinelli, 1992.
• Gli spettri della rivoluzione ed altri saggi, [Widma rewolucji] Firenze: Ponte alle Grazie, 1994.
• L'isola, tłum. Donatella Tozzetti, Milano: A. Mondadori, 1994.
• Un mondo a parte, tłum. Gaspare Magi, Milano: Feltrinelli, 1994.
• Ritratto veneziano, tłum. Mauro Martini, Donatella Tozzetti, Milano: Feltrinelli, 1995.
• Le perle di Vermeer [Perly Vermeera], Roma: Fazi Editore, 1998.
• Don Ildebrando e altri racconti, tłum. Mauro Martini, Milano: Feltrinelli, 1999.
• Breve racconto di me stesso, Napoli: L'Ancora del Mediterraneo, 2001.
• Requiem per il campanaro, tłum. Vera Verdiani, Napoli: L'Ancora del Mediterraneo, 2003.
• La bianca notte dell’amore [Biała noc miłości], Ancora del Mare, 2004.