Aktualności
We wrześniu w Stanach Zjednoczonych ukazały się Dialogi Stanisława Lema. Przekład Petera Butki wsparł Instytut Książki w ramach Programu Translatorskiego ©Poland.
Dialogues – jak brzmi tytuł angielskiego przekładu – to ostatnia pozycja wydana w serii Lemowskiej przez prestiżową oficynę uniwersytecką MIT Press z amerykańskiego Cambridge.
Dialogi są dokumentem z czasów, kiedy cybernetyka zdawała się otwierać przed ludźmi nieograniczone wprost możliwości. W 1954 roku, rok po śmierci Stalina, Stanisław Lem postanowił przybliżyć ludziom perspektywy, jakie otwierała przed społeczeństwem cybernetyka. Było to ważne z dwóch powodów. Po pierwsze, była nauką, która dopiero niedawno powstała. Można było jej użyć do analizy społeczeństwa i jego instytucji i spojrzeć na ówczesny świat z jej perspektywy. Po drugie, w czasie stalinizmu i terroru Sowietów nie miała możliwości rozwoju, była niejako zablokowana przez strażników prawomyślności. Teraz wreszcie miała szanse rozwoju.
Lem zaczerpnął formę książki z dialogów George’a Berkeleya, stamtąd też wypożyczył dwóch dyskutantów – nieco naiwnego Hylasa i mądrego Filonousa, mentalnego przewodnika tego pierwszego. Tematy, które podejmują, są wyjątkowo różnorodne. Mówią o przemianach w sferze nauki czy filozofii nauki, o ewolucji świata polityki i świata w ogóle. Znajdziemy tu rozważania dotyczące tożsamości człowieka i perspektyw dotyczących tworzenia sztucznej inteligencji. Bohaterowie zastanawiają się nad tym, na ile da się sztucznie naśladować ludzkie myślenie, aby nie utracić ludzkiej jednostkowości, świadomości i spontaniczności. Wraz z nowinkami technologicznymi pojawił się przecież pomysł, aby powielić ludzką istotę.